Του Γιώργου Μαρκατάτου

Όσον αφορά στη γεωργία

Ετοιμότητα σχετικά με φυτοϋγειονομικά μέτρα για την προστασία από επιβλαβείς οργανισμούς. Οι απόψεις που ακούστηκαν είχαν περισσότερο να κάνουν με την ευαισθητοποίηση σχετικά με την υγεία των φυτών και την ανάγκη να είναι σε θέση να εντοπίσουν τα επικίνδυνα παράσιτα νωρίς και να τα εξαλείψουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Και οι πιο ψαγμένοι ανέφεραν ότι οι ψηφιακές δυνατότητες (π.χ. ανάπτυξη ψηφιακών βάσεων δεδομένων) και η καινοτομία μπορούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην αντιμετώπιση των σημερινών και μελλοντικών προκλήσεων που σχετίζονται με την υγεία των φυτών και τα παράσιτα. Έχει σημασία να τονιστεί ότι αρκετοί ζήτησαν την ανάπτυξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης και την εφαρμογή αυστηρών ελέγχων στα σύνορα. Αυτό για την ελληνική γεωργία, αν δεν αλλάξει νοοτροπία και σταματήσει η αλόγιστη χρήση ζιζανιοκτόνων θα αντιμετωπίσει αργά ή γρήγορα προβλήματα. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος αναφοράς μου στα δύσβατα μονοπάτια.

Η προστασία των φυτών σημαίνει προστασία της βιοποικιλότητας, των καλλιεργειών, της παραγωγής τροφίμων και, τελικά, των ζωών. Μαζί, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες και να προωθήσουμε την ετοιμότητά μας στο επόμενο επίπεδο.

Η χρήση βιολογικών παραγόντων ελέγχου κατά των παρασίτων, οι λεγόμενοι μακροοργανισμοί (BCAs) κατά των επιβλαβών οργανισμών βρίσκει αρκετή συναίνεση, αφού θεωρείται ότι τα BCA αντιπροσωπεύουν μια βιώσιμη εναλλακτική λύση έναντι των χημικών φυτοφαρμάκων και μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη ορισμένων στόχων της Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο». Πάντως, στην αδυναμία όλων των υπουργών γεωργίας ανήκει η πρόταση της πορτογαλικής προεδρίας να ζητήσει από την Επιτροπή να πραγματοποιήσει μελέτη σχετικά με την κατάσταση στην Ένωση και τις επιλογές σχετικά με την εισαγωγή, την αξιολόγηση, την παραγωγή και την εμπορία παραγόντων βιολογικού ελέγχου. Μια τέτοια μελέτη μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ειδικής νομοθεσίας στον τομέα σε επίπεδο ΕΕ. Αυτό θα εντείνει και τον πόλεμο των παραγωγών χημικών ζιζανιοκτόνων και θα πρέπει να οπλιστούμε όλοι μας με τη δέουσα υπομονή.

Το σημαντικό εργαλείο είναι η «προετοιμασία στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ», δεδομένου ότι τα κράτη μέλη σχεδιάζουν επί του παρόντος τα εθνικά στρατηγικά τους σχέδια, βάσει των μη νομικά δεσμευτικών και ειδικών ανά χώρα συστάσεων της Επιτροπής. Το μεγάλο πρόβλημα θα είναι η σύνδεση (ή η αποσύνδεση) της Πράσινης Ευρώπης με την ΚΓΠ. Και αυτό οδήγησε αρκετούς υπουργούς να ζητήσουν εκτίμηση επιπτώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη σύνδεση αυτών των στρατηγικών με την ΚΓΠ.

Και εδώ μπαίνει στο παιχνίδι και η «Μεταρρύθμιση της ΚΓΠ», στη βάση της προσέγγισης σχετικά με τη δέσμη μεταρρυθμίσεων τον Οκτώβριο του 2020. Υπενθυμίζουμε ότι η θέση που έφτασε στη συμφωνία ήταν υψηλότερη περιβαλλοντική φιλοδοξία με μέσα, όπως υποχρεωτικά οικολογικά συστήματα και ενισχυμένες προϋποθέσεις.

Πάντως, στις 12 Μαρτίου 2021 κυκλοφόρησε έγγραφο που αφορά τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ για μετά το 2020, μαζί με τον κανονισμό για τα στρατηγικά σχέδια, άμεσες ενισχύσεις, αγροτική ανάπτυξη και όλα αυτά μέσα στα πλαίσια του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, που είναι ο βασικός χρηματοδότης της ΚΓΠ.

Συνοπτικά έχουν καλυφθεί τα ακόλουθα θέματα από τις μέχρι σήμερα διαπραγματεύσεις.

Η πράσινη αρχιτεκτονική, οι άμεσες ενισχύσεις (που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και τους νέους αγρότες) και οι τομεακές παρεμβάσεις, το πεδίο εφαρμογής και τις κοινές απαιτήσεις και τις παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης.

Καταγράφουμε εδώ ορισμένες πλευρές που γεννούν διαφοροποιήσεις και ανυπαρξία συμφωνίας.

Πρόκειται για τις αναδιανεμητικές ενισχύσεις, όπου οι μεγάλοι θέλουν να μπορούν τα κράτη μέλη να τις χορηγούν, ενώ το Κοινοβούλιο και η Κομισιόν θέλουν να υποχρεώνονται να το πράξουν. Αυτό συμφέρει και την περίπτωση της χώρας μας.

Άλλο δύσβατο μονοπάτι για τη χώρα μας είναι οι ενισχύσεις για μικροκαλλιεργητές, όπου Κομισιόν και Συμβούλιο θέλουν ένα σύστημα σε εθελοντική βάση, ενώ το Κοινοβούλιο επιμένει στον υποχρεωτικό χαρακτήρα της ενέργειας, που θεωρούμε ότι παρέχει μεγαλύτερη προστασία σε κράτη που δεν υψώνουν φωνή, όπως δυστυχώς η χώρα μας.

Επιπρόσθετα, έχουμε διάσταση απόψεων και στο θέμα της εισοδηματικής στήριξης για νεαρούς αγρότες. Εδώ και πάλι είναι σημαντικό για τη γεωργία της χώρας μας να υιοθετήσουμε τη θέση του Κοινοβουλίου και όχι της Κομισιόν και του Συμβουλίου που θέλουν η στήριξη να είναι 2% έναντι του 4% που προτείνει το Κοινοβούλιο. Το Κοινοβούλιο ζητά επίσης, να προστεθεί ορισμός για τους νέους αγρότες μαζί με τα μέτρα στήριξης για την εγκατάσταση νέων αγροτών (πυλώνας ΙΙ).

Στα προγράμματα για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας είναι μια άλλη πηγή διαφοράς μεταξύ συμβουλίου και Κοινοβουλίου σχετικά με την ενίσχυση όσων αγροτών δαπανήσουν χρήματα για να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους.

Υπάρχουν και άλλες σημαντικές διαφορές μεταξύ των δυο οργάνων που δεσμεύονται να υπογράψουν (Συμβούλιο και Κοινοβούλιο), με την Κομισιόν να παίζει πότε με τον ένα, και πότε με τον άλλο θεσμικό παράγοντα, για να διαφαίνεται προς τα πού πάει το πράγμα.

Ο δρόμος είναι δύσκολος και οι κάθε είδους οργανώσεις και συνδικαλιστικά όργανα των αγροτών πρέπει να είναι σε διαρκή εγρήγορση, διότι τώρα που τα λεφτά έχουν αποφασιστεί μέχρι πού θα φθάσουν, καλό είναι να παίρνουμε και τις σωστές αποφάσεις.