«Η Λέσχη φόνων της Πέμπτης»

Του Ρίτσαρντ Όσμαν

Μετάφραση: Κορτώ Αύγουστος

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Τιμή: 17,70 ευρώ

Σε έναν γαλήνιο οικισμό ευγηρίας στη βρετανική ύπαιθρο, μια ετερόκλητη παρέα μαζεύεται κάθε Πέμπτη και ασχολείται με παλιούς φακέλους ανεξιχνίαστων φόνων. Όταν, όμως, μια άγρια δολοφονία συμβαίνει σε απόσταση αναπνοής, η Λέσχη Φόνων της Πέμπτης έχει ν' αντιμετωπίσει μια πραγματική υπόθεση. Όχι απλώς κιτρινισμένες, μουντζουρωμένες σελίδες γραφομηχανής μιας άλλης εποχής· μια αληθινή υπόθεση, ένα αληθινό πτώμα, και, κάπου στον έξω κόσμο, έναν αληθινό δολοφόνο. Η Ελίζαμπεθ, η Τζόις, ο Ιμπραΐμ και ο Ρον μπορεί να κοντεύουν τα ογδόντα, αλλά ακόμη το λέει η καρδιά τους. Θα καταφέρει αυτή η ανορθόδοξη αλλά ευφυέστατη συμμορία να συλλάβει τον δολοφόνο προτού να είναι πολύ αργά;

 

«Το τέλος

Ο αγώνας μου»

Του Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ

Μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης

Εκδόσεις «Καστανιώτης»

Τιμή: 39,00 ευρώ

Στην εκτεταμένη μυθιστορηματική του αυτοβιογραφία Ο αγώνας μου, ο Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ διερευνά την ανθρώπινη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της, από τις πλέον ασήμαντες καθημερινές λεπτομέρειες μέχρι τις πιο τραγικές της στιγμές. Ο Νορβηγός συγγραφέας, με τρόπο αμείλικτο, με μια ειλικρίνεια πρωτοφανή και αδιαπραγμάτευτη, αποτυπώνει τις αδυναμίες και τις φιλοδοξίες του, τις αμφιβολίες και τις αβεβαιότητές του, καθώς επίσης την εμπλοκή του με τους άλλους, τη μητέρα και τον πατέρα του, τους φίλους και τις συντρόφους του, τα παιδιά του. Ό,τι επιχειρεί είναι άκρως ριψοκίνδυνο επειδή ακριβώς καταλύει τα νευραλγικά όρια μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου βίου. Στον έκτο τόμο, με τον οποίο ολοκληρώνεται η δημοφιλής σειρά, αναλογίζεται τις πολλαπλές επιπτώσεις του καλλιτεχνικού του εγχειρήματος σε ένα επίπεδο ατομικό, ενόσω ο ίδιος, ώριμος πια, ερχόταν αντιμέτωπος με την αναγνώριση και τις ενίοτε καταστροφικές της συνέπειες. Το μεγαλειώδες Τέλος είναι ένα πληθωρικό βιβλίο για την ίδια τη λογοτεχνία και τη σύνθετη σχέση της με την πραγματικότητα, το επιστέγασμα ενός επιβλητικού άθλου, όπου ο Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ εκθέτει, εκτός των άλλων, και τις επίκαιρες δοκιμιακές του σκέψεις για τον Χίτλερ.

 

«Ιστορία της αρχαίας κινεζικής σκέψης για την εκπαίδευση»

Του Τσου Γιογκσίν

Μετάφραση: Μαριάννα Τζιάντζη

Εκδόσεις «Καστανιώτης»

Τιμή: 30,00 ευρώ

Η Κίνα είναι κληρονόμος ενός λαμπρού πανάρχαιου πολιτισμού που είναι αδιαχώριστος από τον ρόλο τον οποίο έπαιξε το εκπαιδευτικό σύστημα στην πολιτισμικό μετασχηματισμό της χώρας. Ως χώρα που αποδίδει τεράστια σημασία στην παιδεία, η Κίνα διαθέτει έναν πλούτο στοχασμού για την εκπαίδευση, ο οποίος χαρακτηρίζει το σύνολο της μακραίωνης ιστορίας της.

Στην Ιστορία της αρχαίας κινεζικής σκέψης για την εκπαίδευση, ο Τσου Γιογκσίν συνοψίζει τις απαρχές και την ανάπτυξη του αρχαίου κινεζικού στοχασμού γύρω από την εκπαίδευση και αναπτύσσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη θεωρητική βάση της. Στη συνέχεια, εισάγει σχετικές θεματικές ενότητες, όπως την αρχαία κινεζική αντίληψη για την ηθική διαπαιδαγώγηση, την παιδαγωγική, τις σπουδές των εκπαιδευτικών, τις μεθόδους ανάγνωσης, το αυτοκρατορικό σύστημα εξετάσεων, τα παραδοσιακά πανεπιστήμια και τις ιδιωτικές σχολές. Ο Τσου Γιογκσίν προσφέρει μια σε βάθος ανάλυση των ακόλουθων θεμάτων:

-Οι καταβολές και η ανάπτυξη της παιδαγωγικής σκέψης στην αρχαία Κίνα.

-Τα κύρια χαρακτηριστικά της παιδαγωγικής σκέψης στην αρχαία Κίνα.

-Η θεωρητική βάση της παιδαγωγικής σκέψης στην αρχαία Κίνα.

-Η αντίληψη για την ηθική αγωγή στην αρχαία Κίνα.

-Οι διδακτικές θεωρίες στην αρχαία Κίνα.

-Σκέψεις για τους δασκάλους στην αρχαία Κίνα.

-Μέθοδοι ανάγνωσης στην αρχαία Κίνα.

-Οι αυτοκρατορικές εξετάσεις και η εκπαίδευση στην αρχαία Κίνα.

-Οι ακαδημίες και η εκπαίδευση στην αρχαία Κίνα.

-Η στοιχειώδης εκπαίδευση στην αρχαία Κίνα.

 

«Νοσταλγία»

Της Μίρτσεα Καρταρέσκου

Μετάφραση: Βίκτωρ Ιβάνοβιτς

Εκδόσεις «Καστανιώτης»

Τιμή: 20,00 ευρώ

Η Νοσταλγία είναι ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα που διαρθρώνεται σε πέντε νουβέλες, οι οποίες διασταυρώνονται σε μια ενιαία επικράτεια, όπου η μνήμη συναντά το όνειρο. Ανοίγει με τον «Ρουλετίστα», την απίθανη ιστορία ενός φουκαρά που δεν είδε ποτέ την τύχη να του χαμογελά, ο οποίος, όμως, πλουτίζει, άθελά του, συμμετέχοντας σε μακάβριους γύρους του ρωσικού παιχνιδιού, και κλείνει με τον «Αρχιτέκτονα», την περιπέτεια ενός καθημερινού ανθρώπου που αποκτά εμμονή με τον ήχο της κόρνας του αυτοκινήτου του, χωρίς ωστόσο, να υποψιάζεται τα αποτελέσματα, την επερχόμενη αποκάλυψη. Μεσολαβούν φαντασμαγορικοί αφηγηματικοί μαίανδροι, εφιαλτικοί και εκστατικοί. Στον «Λοξοπάλαβο», ένας μεσσίας προεφηβικής ηλικίας χάνει κάθε δύναμη, όταν αφυπνίζεται η δική του σεξουαλικότητα και καταδιώκεται από τους οπαδούς του. Στους «Διδύμους», ο συγγραφέας διερευνά τις αλλόκοτες διαστάσεις της νεανικής οργής, ενώ στο «ΡΕΜ» ξετυλίγει το πεπρωμένο μιας ώριμης γυναίκας, η οποία έχει ερωτευτεί έναν φοιτητή στο κομμουνιστικό Βουκουρέστι, που ανάγεται έτσι, σκοτεινό και μαγευτικό συνάμα, στην κατηγορία της οικουμενικής πόλης. Το βιβλίο που καθιέρωσε τον Μίρτσεα Καρταρέσκου ως τον κορυφαίο λογοτέχνη της σημερινής Ρουμανίας.

 

«Οι δρόμοι της βροχής»

Της Ελ. Χατζοπούλου

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Τιμή: 15,50 ευρώ

Τρεις γυναίκες, ακολουθώντας διαφορετικό δρόμο η καθεμία -ή ίσως εν αγνοία τους τον ίδιο-, συναντιούνται, το 1922, στη Θεσσαλονίκη.
Η Σουμέλα, η Πόντια, και η Βερονίκη, η Αρμένισσα, κουβαλούν το προσωπικό τους δράμα και το φορτίο της γενοκτονίας των συμπατριωτών τους. Η Γιασεμή, η Θρακιώτισσα, από την άλλη, φτάνει στη Σαλονίκη έχοντας στα σπλάχνα της τον καρπό του βιασμού της από έναν Τούρκο.

Η Κατοχή και ο Εμφύλιος αφήνουν καινούργια οδυνηρά σημάδια στη ζωή της Γιασεμής, ξυπνούν, όμως και τις τύψεις της για μυστικά που ποτέ δεν ξεστόμισε. Θα αφήσει τη ζωή να κινεί τα νήματα ερήμην της ή θα καταφέρει να την αλλάξει; Τι θα συμβεί όταν, έπειτα από χρόνια, αποφασίσει να βγάλει από τα ντουλάπια της ψυχής της σκελετούς και δαίμονες;

Ένα ταξίδι γεμάτο τραύματα και μυστικά, αγάπες, έρωτες και απουσίες, συναντήσεις που καθορίζονται από την Ιστορία και τη μοίρα. Ένα μυθιστόρημα όπου τα γεγονότα και οι καταστάσεις ανατρέπουν τις ζωές των ηρώων, δημιουργούν, όμως, ευκαιρίες και διεξόδους για να βγουν από τη δίνη όπου τους έριξαν.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

                                                               Του Δημήτρη Πατίλα

Παναγιώτης Σκορδάς:

Συναντήσεις. Συζητήσεις και συνεντεύξεις

με σημαντικούς ανθρώπους.

Εκδόσεις «Μύθος»

Μυτιλήνη 2020

              Η συνέντευξη είναι από τις δύσκολες, απαιτητικές δημοσιογραφικές δραστηριότητες. Προϋποθέτει επαρκή  γνώση του  έργου των υπό συνέντευξη δημιουργών και της κριτικής  που έχει δεχθεί, γερή πνευματική αρματωσιά, εμπειρία, επικοινωνιακό θάρρος, ικανότητα οικειότητας, διάθεση μαθητείας. Ο Παναγιώτης Σκορδάς, φιλόλογος εν ενεργεία και συγγραφέας, διαθέτει επαρκώς   αυτά τα προαπαιτούμενα. Καρπός της ευδόκιμης ενασχόλησής του  με το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ στο χώρο του πολιτισμού  ήταν το βιβλίο του «Πρόσωπα 30 συζητήσεις και συνεντεύξεις με σημαντικούς ανθρώπους», εκδόσεις «Αιολίδα» 2014.

           Το παρόν βιβλίο -συνέχεια του προαναφερθέντος- περιλαμβάνει μοιρασμένες σε τρία μέρη 23 συνεντεύξεις με σημαντικούς ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών, του πολιτισμού, που βρέθηκαν στη Μυτιλήνη για παρουσίαση κάποιου έργου τους. Πριν από κάθε συνέντευξη υπάρχει  ένα εργοβιογραφικό σημείωμα των συνεντευξιαζόμενων, συνοδευόμενο συχνά από  κάποιο χαρακτηριστικό απόσπασμα κριτικής. Φράσεις εμβληματικές   από απαντήσεις τους τίθενται ως προμετωπίδες των συνεντεύξεων. Λ.χ «Στο θέατρο εμβαθύνουμε τη σχέση με τον εαυτό μας και τα πράγματα» (Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, σκηνοθέτης), «Το καλό βιβλίο αναδιατάσσει το είναι μας» (Μαίρη Τσόγκα, συγγραφέας παιδικού βιβλίου).

         Ο Παναγιώτης Σκορδάς θέτει εύστοχα ερωτήματα, που καλύπτουν τον  μέσο, αλλά και τον ειδικά ενημερωμένο  αναγνώστη. Ερωτήματα ανοιχτά συνήθως, που προκαλούν ελεύθερες στοχαστικές τοποθετήσεις. Περιστρέφονται κυρίως γύρω από τις  βασικές θέσεις μηνύματα των έργων, τις επιρροές,  το υπόβαθρο, την απήχησή τους στο κοινό, αλλά και γύρω από άλλα θέματα, όπως λ.χ ο ρόλος της εκπαίδευσης στην προώθηση της φιλαναγνωσίας και την ενασχόληση των νέων με τα πολιτιστικά ιδεώδη. 

          Οι μεστές ουσίας απαντήσεις εμπεριέχουν συνήθως αξιομνημόνευτους αποφθεγματικούς στοχασμούς. Λχ. «Η τέχνη προπονεί το ένδον βλέμμα πότε να οράται πανοραμικά και πότε να ζουμάρει στο ελάχιστο, να έχει σκόπευση». (Σάκης Σερέφας, συγγραφέας). Αποτελούν τελικά αυθεντικές μαρτυρίες συναρπαστικού ενδιαφέροντος, που ξεπερνάν κατά πολύ την επικαιρότητα, προσφέρουν ερεθίσματα για αναστοχασμό και είναι πολύτιμες και για τον ερευνητή που θα ήθελε να ασχοληθεί με τις προσωπικότητες αυτές.

          Ένα δείγμα: Η δυνατή αγάπη, ο ασίγαστος έρωτας κινούν τους ήρωες σας και καθορίζουν τις αποφάσεις τους. Είναι αυτό μια λογοτεχνική σύμβαση ή αποτελεί ένα πιστεύω σας για τις ανθρώπινες σχέσεις;

«Πιστεύω στη δύναμη της αγάπης. Και δεν την περιορίζω αποκλειστικά στον έρωτα, Ο έρωτας είναι το πιο δυνατό συναίσθημα και πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, αλλά δεν διαρκεί πολύ, Η αγάπη, όμως, για μένα είναι η κινητήρια δύναμη της ζωής». (Μαίρη Κόντζογλου, συγγραφέας).

 

 

Δημήτρης Ι. Καραμβάλης: Γιώργος Σαραντάρης

Η διάφανη εγκαρτέρηση των αστεριών

Εκδόσεις «Δρόμων»

Αθήνα 2021

 

        Ο εκ Γέρας της Λέσβου καταγόμενος Δημήτρης Ι. Καραμβάλης, επίτιμος δικηγόρος, ασχολείται καρποφόρα με το δοκίμιο, την ποίηση και την λογοτεχνική κριτική. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο του για το ποιητικό έργο ενός πρόωρα αδικοχαμένου άξιου ποιητή, φιλόσοφου και δοκιμιογράφου της γενιάς του 30 (πέθανε το 1941 σε ηλικία 33 χρονών μετά την επιστροφή του στην Αθήνα από το Αλβανικό μέτωπο, όπου είχε νοσήσει με τύφο), του Γιώργου Σαραντάρη.

         Το βιβλίο διαιρείται σε ενότητες, με αναφορές σε χαρακτηριστικά γνωρίσματα της γραφής του Σαραντάρη, μεταφρασμένα ποιήματά του από τα Γαλλικά στα Ελληνικά από τον   Δημήτρη Ι. Καραμβάλη και ερμηνευτικά σημειώματα. Ενδεικτικά   μερικές ενότητες: Η Αθήνα, η Σιωπή, το Δημοτικό Τραγούδι, η Ελληνική Φύση, η Ελλάδα, ο άνθρωπος, η ψυχή, τα Δέντρα,  η Ζωή και ο Θάνατος, η Αγάπη, ο Πόνος στην ποίηση του Σαραντάρη,  απόψεις στο έργο του Γιώργου Σαραντάρη για την ποίηση και τη φιλοσοφία, απόψεις του Γιώργου Σαραντάρη για συναδέλφους του και για την κριτική κ.α.

          Ο Δημήτρης Ι. Καραμβάλης, βασιζόμενος στις δικές του ανοιχτές, ασκημένες αισθήσεις και αξιοποιώντας τη σχετική βιβλιογραφία, εμβαθύνει στο ποιητικό έργο του Σαραντάρη και  αναδεικνύει καίριες πτυχές με συνεχείς παραπομπές και σχολιασμούς   στίχων. Οι αναφορές σε φιλοσοφικές τοποθετήσεις του Σαραντάρη και  σε απόψεις άλλων μελετητών ενισχύουν τις θέσεις του.    

          Εξοικειωμένος ως ποιητής στις ποιητικές ανιχνεύσεις, αλιεύει θέματα και μοτίβα «με τη ζεστή καρδιά και τη ζεστή αφή»,  όπως συνήθιζε να λέει ο Γιάννης Ρίτσος και όχι με «χειρουργική  ανατομία» προκρούστιων θεωριών, που κατακερματίζουν  το έργο σε σημείο που να  διαλύεται  η εγγενής ομορφιά του.

         Μέσα από επιμέρους προσεγγίσεις, αποφεύγοντας κατά πολύ την αφηρημένη κριτική και το βερμπαλισμό, χωρίς να κουράζει,  προσφέρει στους αναγνώστες με τρόπο ελκυστικό μια γενική, πανοραμική θέαση της ποίησης ενός ιδιότυπου, ξεχωριστού ποιητή της γενιάς του 30.

        Ένα ελάχιστο δείγμα από την ενότητα «Για την ποίηση του Γιώργου Σαραντάρη», όπου ο συγγραφέας σκιαγραφεί χαρακτηριστικά του ποιητικού λόγου του Σαραντάρη, παραθέτοντας και ένα στίχο που λειτουργεί ως προτροπή υπέρβασης των αρνητικών βιωμάτων (λυτρωτική επενέργεια της τέχνης):

«Γράφει μικρά ποιήματα, ολιγόστιχα που άλλοτε μοιάζουν με ημερολογιακές σημειώσεις δίκην καταγραφής, αρυόμενα μνήμες από διάφορα συμβάντα της ημέρας, κι άλλοτε πάλι οι στίχοι του λειτουργούν σαν συνθηματικοί πυρήνες για μια γενικότερη αφύπνιση ή και αλλαγή του τρόπου ζωής»:

         «Τραγούδα λοιπόν, μη σκεπάζεις τη φωνή σου με τα χέρια».

................................

 

Πολιτική Ιστορία της Καλλονής

Του Στ. Μισγίρη

Εκεί που λέω καθ' εαυτόν «πάει τελείωσα κρίσεις και επικρίσεις βιβλίων, αλλά και πολλών άλλων γεγονότων και δημιουργημάτων, μέσα στα οποία ζούμε, δεν μπορεί ή δεν πρέπει να με απασχολούν» να και σου' ρχεται ένα βιβλίο ή και απλό κείμενο από φίλο ή και όχι φίλο ή γνωστό καν και πρέπει να σε απασχολήσει και ούτως ή άλλως να πεις και μάλιστα να γράψεις μια γνώμη γι' αυτό.

Αυτό συνέβη πάλι και σε μένα, τον άνθρωπο του 20ου αιώνα, που ο 21ος σαν να του λέει από αρκετό καιρό «άντε, φτάνει πια. Είπες, έγραψες, σχολίασες. Καιρός να σταματήσεις ή «να του δίνεις».

Το βιβλίο του φίλου και παλιού συμμαθητή μου Στρατή Μισγίρη για την Πολιτική Ιστορία της Καλλονής, που επιβεβαιώνει την παλιά ρήση «νους γηράσκων ανηβά», ήρθε να με υποχρεώσει να γράψω δυο λόγια για την περίπτωση αυτή.

Είναι αναμφίρρηστο γεγονός ότι ο νους πράγματι, εφόσον μάλιστα υποχρεώνεται αναγκάζεται να μην αναπαύεται, αλλά να εργάζεται, δηλ. να σκέπτεται, εξακολουθεί να ορθοτομεί τον λόγο της αληθείας, εξακολουθεί να γράφει, να καταθέτει στο χαρτί, όπως χρόνια συνήθισε, χρήσιμα και επωφελή συνήθως πράγματα.

Η παλιά συνήθεια του Στρατή Μισγίρη να μαζεύει και να φυλάει προκηρύξεις, αφίσες κλπ όμοια χαρτιά, αποδείχνεται χρησιμότατη για την περίπτωση, γιατί εκείθεν αντλούνται σπουδαίες πληροφορίες για τα γεγονότα, που αποτελούν και τη ζωή μιας κοινωνίας σε δεδομένο χρόνο.

Βέβαια, την σήμερον ημέραν οι τρόποι παρουσίασης και πληροφόρησης για την ύπαρξη ενός βιβλίου ή κριτικού κειμένου έχουν αλλάξει, αλλά και λίγοι, φαντάζομαι, ενδιαφέρονται για την ύπαρξη ενός κατατοπιστικού κειμένου, για το κείμενο ή βιβλίο που τους απασχολεί. Η παλιά μέθοδος πάντως, της παρουσίασης και κριτικής ενός βιβλίου ή θέματος εξακολουθεί να έχει την αξία της.

Το βιβλίο λοιπόν, του Μισγίρη για την Καλλονή και τα πολιτικά γεγονότα της περιοχής της, τις δύο τρεις δεκαετίες πριν από σήμερα, έχει την αξία του και όποιος θέλει υπεύθυνα να μάθει για τα διατρέχοντα τότε, θα πρέπει να προσφύγει σ' αυτό.

Οι παλιές μέθοδοι, βλέπετε, εξακολουθούν να έχουν την αξία τους. Κι όσοι αναγνώστες έχουν ρίζες στον περασμένο αιώνα, εδώ στο βιβλίο του Μισγίρη, θα βρουν ό,τι ζητούν.

Ας είναι καλά λοιπόν, ο φίλος μας (νομίζω μόνο φίλους έχει) ο Στρατής, που μπορεί να μας εφοδιάζει με τις χρήσιμες γνώσεις και πληροφορίες, που χρόνια σύναζε.

Π. Παρασκευαΐδης