Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί πλέον το μέγιστο πρόβλημα παγκοσμίως. Πάγοι που λιώνουν και περιοχές που για πρώτη φορά δεν θα είναι καλυμμένες από παγετώνες για ολόκληρο το έτος, καύσωνες με υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες, απότομη αυξομείωση της θερμοκρασίας, στην κυριολεξία εξαφάνιση τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις της άνοιξης και του φθινοπώρου, σε συνδυασμό με την ξηρασία, τις μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές αλλά και τις φονικές πλημμύρες, προκαλούν διεθνώς μεγάλη ανησυχία και πιέζουν προς δραστικές αποφάσεις για το μέλλον.

Στην Ευρώπη, όπου εδώ και πολλά χρόνια καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για την περιβαλλοντική διάσωση, σε μία Ήπειρο όπου πολλές χώρες της καταδικάζονται, αφού τους επιβάλλονται μεγάλα κοινοτικά πρόστιμα (ανάμεσά τους και η χώρα μας) λόγω συστηματικής περιβαλλοντικής υποβάθμισης, η κλιματική αλλαγή έχει κάνει εδώ και καιρό την εμφάνισή της, ορατά σημάδια της χρόνιας συστηματικής συμπίεσης του φυσικού περιβάλλοντος.

Κλιματική αλλαγή: το πιο σοβαρό πρόβλημα

Η νέα έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύθηκε την περασμένη Δευτέρα δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης.

Περισσότερα από εννέα στα δέκα άτομα που απάντησαν στην έρευνα θεωρούν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρό πρόβλημα (93%), με σχεδόν οκτώ στα δέκα άτομα (78%) να το θεωρούν πολύ σοβαρό.

Όταν τους ζητήθηκε να επιλέξουν το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, πάνω από το ένα τέταρτο (29%) επέλεξε είτε την κλιματική αλλαγή (18%) είτε την υποβάθμιση της φύσης (7%) είτε τα προβλήματα υγείας που οφείλονται στη ρύπανση (4%).

Το ειδικό Ευρωβαρόμετρο 513 για την κλιματική αλλαγή έγινε συνολικά σε 26.669 πολίτες από διαφορετικές κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 15 Μαρτίου έως τις 14 Απριλίου 2021. Όπου ήταν δυνατόν διεξήχθησαν προσωπικές συνεντεύξεις, αλλά ορισμένοι συμμετέχοντες απάντησαν στην έρευνα διαδικτυακά, σύμφωνα με τους περιορισμούς της πανδημίας COVID-19.

Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

Σε ότι αφορά την απάντηση σε επίπεδο πολιτικής, εννέα στους δέκα Ευρωπαίους (90%) συμφωνούν ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο, αντισταθμίζοντας παράλληλα τις εναπομένουσες εκπομπές, ώστε να καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Σχεδόν εννέα στους δέκα Ευρωπαίους (87%) πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να θέσει η ΕΕ φιλόδοξους στόχους για την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ το ίδιο ποσοστό πιστεύει ότι είναι σημαντικό η ΕΕ να παράσχει στήριξη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.

Ποιοι πρέπει να αναλάβουν δράση

Η πλειονότητα (64%) των πολιτών της ΕΕ έχουν αναλάβει ήδη σε ατομικό επίπεδο δράση για το κλίμα και προβαίνουν συνειδητά σε βιώσιμες επιλογές στην καθημερινή τους ζωή. Όταν ρωτήθηκαν ποιον θεωρούν αρμόδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οι πολίτες υπογράμμισαν την ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα συνοδεύουν την ατομική δράση, υποδεικνύοντας τις εθνικές κυβερνήσεις (63%), τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία (58%) και την ΕΕ (57%).

Πράσινη οικονομία

Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους που συμμετείχαν στην έρευνα (81%) συμφωνούν ότι οι καθαρές μορφές ενέργειας θα πρέπει να λαμβάνουν μεγαλύτερη δημόσια χρηματοδοτική στήριξη, ακόμη και αν αυτό οδηγήσει σε μείωση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα. Τρία τέταρτα των Ευρωπαίων (75%) πιστεύουν ότι οι επενδύσεις στην οικονομική ανάκαμψη θα πρέπει να στοχεύουν κυρίως στη νέα πράσινη οικονομία.

Αναγνωρίζεται σαφώς ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προσφέρει ευκαιρίες στους πολίτες της ΕΕ και στην ευρωπαϊκή οικονομία. Σχεδόν οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους (78%) συμφωνούν ότι η ανάληψη δράσης για το κλίμα θα οδηγήσει σε καινοτομία που θα καταστήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές.

Καθαρές τεχνολογίες

Σχεδόν οκτώ στους δέκα πολίτες (78%) συμφωνούν ότι η προώθηση της εμπειρογνωσίας της ΕΕ στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών σε χώρες εκτός ΕΕ μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην ΕΕ.

Επτά στους δέκα Ευρωπαίους (70%) πιστεύουν ότι η μείωση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων μπορεί να ωφελήσει οικονομικά την ΕΕ. Περισσότεροι από επτά στους δέκα Ευρωπαίους (74%) συμφωνούν ότι το κόστος των ζημιών που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή είναι πολύ υψηλότερο από τις επενδύσεις που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση.

Ευρωπαϊκή πράσινη πολιτική

Με βάση τις προτάσεις που υπέβαλε η Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να καταστήσουν την ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 και να μειώσουν τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Οι δεσμεύσεις αυτές κατοχυρώνονται πλέον στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ο οποίος υπογράφηκε επίσημα στις 30 Ιουνίου 2021.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η Επιτροπή θα παρουσιάσει στις 14 Ιουλίου 2021 τη δέσμη νομοθετικών προτάσεων «Fit for 55».

Αυτή η συνολική μεταρρύθμιση της εργαλειοθήκης της ΕΕ για την πολιτική για το κλίμα και την ενέργεια θα περιλαμβάνει αναθεωρήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και σειρά νέων μέσων.