Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Όλα φαντάζουν σα να είναι εξαρχής σκηνοθετημένα, περνώντας από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή, και αμέσως μετά σε άλλες κατευθυντήριες οδούς. Το γεγονός ότι έχει απλουστευθεί η όλη διαδικασία αξιολόγησης των προσόντων, δεν σημαίνει ότι η αξιολόγηση αυτή γίνεται με ορθά κριτήρια.

Πέρασαν βέβαια, οι εποχές της χαρτούρας και όλης αυτής της γραφειοκρατικής κουλτούρας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι με την απλούστευση των διαδικασιών άλλαξαν και τα κριτήρια επιλογής. Ο δε ρόλος της κατάλληλης «γνωριμίας» είναι και πάλι καταλυτικός.

Στις προκηρύξεις για προσλήψεις συνήθως μεγάλη σημασία δίνεται στην κατοχή πτυχιακών και μεταπτυχιακών τίτλων. Χωρίς, όμως, την απαραίτητη «γνωριμία», το ποσοστό επιτυχίας πέφτει σημαντικά. Δεν σημαίνει δηλ. ότι υποβάλλοντας και καταθέτοντας ηλεκτρονικά την εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή σε προκήρυξη και το γεγονός ότι πληροί κάποιος τις προϋποθέσεις, αυτόματα θα προσληφθεί στην αιτούμενη θέση εργασίας.

Μπορεί να διαδίδουν πως το «μέσον» δεν χωρά πλέον, όμως αυτό ακριβώς καθορίζει και πάλι την όλη διαδικασία πρόσληψης. Η δε περιβόητη «ένσταση» δεν είναι κάτι το σημαντικό, αφού αφενός αφορά μεμονωμένες περιπτώσεις και αφετέρου θα πρέπει να έχει κανείς πολύ χρόνο για να κυνηγήσει την αδικία και πάνω απ' όλα χρήμα για να καταφύγει δικαστικά.

Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Ότι ναι μεν οι διαδικασίες πρόσληψης απλοποιούνται, ναι μεν η ηλεκτρονική υποβολή των δικαιολογητικών γίνεται απλούστερη, το ρουσφέτι, όμως, καλά κρατεί. Γιατί σε τελική ανάλυση, ο πήχης των απαιτούμενων δικαιολογητικών και προσόντων μπορεί τεχνητά να ανέβει σε κάθε προκήρυξη, όπου η πρόσληψη τελικά γίνεται με άλλο τρόπο.

Κατ' ουσίαν εκλείπει η γραφειοκρατία και το χαρτομάνι και σαφώς όχι η καθοδηγούμενη επιλογή του κατάλληλου υποψηφίου. Εξαιρέσεις σε όλα αυτά υπάρχουν, έτσι για να δείχνεται προς τα έξω ότι υπάρχει διαφάνεια. Η πραγματικότητα, όμως, είναι τελείως διαφορετική.

Στην περίπτωση των περίφημων «συνεντεύξεων», από την άλλη, συνεκτιμώνται διαφορετικές παράμετροι και σαφώς και πάλι η «άνωθεν» εντολή παίζει τον καθοριστικό ρόλο. Η φιλοσοφία είναι η εξής: προσλαμβάνουμε κάποιους λίγους αξιοκρατικά για «ξεκάρφωμα» και τα υπόλοιπα παίρνουν τον δρόμο τους. Πού είναι λοιπόν, η αλλαγή;

Σήμερα ακόμη και για να αγοράσεις τα κατάλληλα προς το ζην, θα πρέπει να έχεις κάποιο «γνωστό». Είναι χρήσιμο να ξέρεις πώς και με ποιο τρόπο σε κοροϊδεύουν από μέσα. Γι' αυτό ακριβώς τον λόγο βλέπουμε αλλόφρονες τους πολίτες να ψάχνουν να βρουν ποιον έχουν και πού, ενώ σε περίπτωση που κάποιος ακολουθήσει το γράμμα του νόμου, προκαλεί τον γέλωτα.

Το ίδιο το σύστημα, εν κατακλείδι, καλλιεργεί διαχρονικά το ρουσφέτι ή τα σκληρά κριτήρια επιλογής σε εργασία, καθώς στοχεύει στο να δυσκολέψει την εύρεση εργασίας, ώστε η ανεργία να πολλαπλασιάζεται και να υπάρχουν δουλειές μόνο με χαμηλές αμοιβές. Δεν υπάρχει στο παραμικρό αξιοκρατία, την ίδια στιγμή που το κράτος επιδοτεί την υποαπασχόληση και την εκ περιτροπής εργασία. Όλα τα άλλα είναι παραμύθια για μικρά παιδιά.

Καμώνονται, λοιπόν και κομπορρημονούν οι εκάστοτε κυβερνώντες για υποτιθέμενη ίση μεταχείριση και αυτό το επιχείρημα το καπαρώνουν με την δήθεν απλοποίηση των διαδικασιών πρόσληψης και εξάλειψη της γραφειοκρατίας, με προβαλλόμενο το δικαίωμα ένστασης στις προσλήψεις (στο δημόσιο), μια διαδικασία που συνήθως θα πρέπει να περάσουν χρόνια για να δικαιωθεί ο καταγγέλλων.

Στις υπόλοιπες θέσεις εργασίας ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, οι προσλήψεις γίνονται από το παράθυρο. Και εκεί, όμως, λανσάρουν το μοντέλο των υποτιθέμενων προσόντων και την «σωστή» παρουσία στην «συνέντευξη». Αυτά, όμως, είναι για τους αφελείς.

Κατά τα λοιπά, μόδα είναι η εξάλειψη της γραφειοκρατίας που συνοδεύεται στην πραγματικότητα και από απώλεια θέσεων εργασίας. Το κράτος λοιπόν, ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει μαζική εξαπάτηση, που δεν είναι ελληνικό μόνο φαινόμενο.

Και αν τα πράγματα ενίοτε δυσκολέψουν, προκηρύσσονται θέσεις εργασίας με ασύλληπτες προϋποθέσεις και κριτήρια επιλογής. Γιατί υπάρχει και πάλι οργανωμένο σχέδιο αποτροπής εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τους πολλούς. Γιατί σε τελική ανάλυση, συνήθως οι λιγοστές θέσεις εργασίας είναι φωτογραφικές. Και όλοι οι υπόλοιποι ας πεινάσουν.