Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Αναζητώντας τις χαμένες ευκαιρίες, ψάχνοντας για κάποιας μορφής κατανόηση στον κόσμο που ζούμε, φτάνουμε κάποια στιγμή μοιραία στον ρόλο της τηλεόρασης και της κατευθυνόμενης ειδησεογραφίας γιατί για δημοσιογραφία ουδείς λόγος, καθώς απαιτεί στοιχειώδη μόρφωση και καλλιέργεια αλλά πάνω απ' όλα ιστορική γνώση- έναν ρόλο που εξακολουθεί να επιτελεί στο έπακρο σε ότι αφορά την αμάθεια του κόσμου.

Η τηλεόραση και τα social media, και τα τελευταία χρόνια τα πιστά αντίγραφα του λαϊκισμού μέσω των πολλών και ενίοτε ανωνύμων ιστοσελίδων που κάνουν «την τρίχα τριχιά» χάριν των «χτυπημάτων και των like» ευθύνονται πρωτίστως για τον κοινωνικό ξεπεσμό κι όσα υποτιθέμενα προγράμματα ποιότητας και αν προβάλλονται, δεν επαρκούν για να καλύψουν το τεράστιο μορφωτικό κενό.

Κάποτε όταν η τεχνολογία δεν ήταν και στα καλύτερά της, οι ειδήσεις ναι μεν έρχονταν με το σταγονόμετρο και ανάλογα φιλτραρισμένες από το επίσημο κράτος, όμως και φωτεινές εξαιρέσεις υπήρχαν και άνθρωποι με μεράκι δούλευαν για να πληροφορήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον κόσμο.

Αποτέλεσμα της συνολικά πενιχρής τότε πληροφόρησης ήταν να διαβάζει ο κόσμος περισσότερο και να βρίσκει άλλους τρόπους ειδησεογραφικής διείσδυσης. Οι εφημερίδες ήταν το μέσον με το οποίο μπορούσε να πληροφορηθεί κάποιος για το τι συνέβαινε στα παρασκήνια με τον τρόπο που γινόταν μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων εν είδει scripta manent. Kαι ό,τι μένει, παραμένει.

Σήμερα αρκούν και μόνο οι φωνές και οι τσακωμοί από διπλανό  σπίτι, για να γίνουν δια της «φιλικής συμμετοχής» των γειτόνων μέχρι και έκτακτη είδηση.

Η δε όμορφη και καλλίγραμμη τηλεπαρουσιάστρια που αυτοβαπτίζεται δημοσιογράφος, έχει μπροστά της πεδίον δόξης λαμπρόν και καριέρα απροσμέτρητη αν οικειοποιηθεί ή αποδεχθεί σεξιστικές συμπεριφορές των «πεινασμένων» προϊσταμένων.

Ένα απέραντο κουτσομπολιό είναι αυτό που μεταδίδεται από τα ηχηρά τηλεοπτικά κανάλια και δεν το κρύβουν. Ωχριά η trash - tv μπροστά στα ειδεχθή λανσαριζόμενα πρότυπα από αστοιχείωτους, απαίδευτους, αλλά πάνω απ' όλα άσχετους από κάθε άποψη παρουσιαστές διαφόρων προγραμμάτων, τις παντός είδους τηλεπερσόνες που ψυχαγωγούν το φιλοθεάμον κοινό, σύμφωνα με τις καταγραφές της τηλεθέασης.

Ο κόσμος βέβαια -ένα τουλάχιστον κομμάτι του- αναπαράγει όλη αυτή την αθλιότητα γιατί ακριβώς μέσα από αυτήν δικαιολογεί την ύπαρξή του. Με λίγα λόγια, όσο περισσότερη «σαβούρα» τόσο καλύτερα, τόσο μεγαλύτερο χαμήλωμα του πνευματικού επιπέδου και συνεπαγόμενη επιβίωση των όποιων «φελλών».

Σκληρή λίγο η γλώσσα σήμερα, αλλά τι να κάνουμε. Βλέπετε υπάρχουν και άνθρωποι που σκέφτονται και που πολύ θα ήθελαν να εκφράσουν τον αποτροπιασμό τους για την υφιστάμενη κατάσταση.

Πέρα από την τηλεόραση και τον άθλιο ρόλο που ειδικά σήμερα επιτελεί, υπάρχουν και τα social media, ο χώρος διαμοιρασμού των εντυπώσεων, από τα φαγητά και τους χορούς και το ξεφάντωμα μέχρι τις φήμες ή τις φωτό -μαρτυρίες ή live μεταδώσεις από τα  γενέθλια των παιδιών μας. Κοινωνική συνεύρεση και όχι επίδειξη ονομάζεται αυτό και γαρνίρεται συνήθως με τον απαραίτητο σχολιασμό ή καρδούλες.

Αν λοιπόν βαριέσαι, πρέπει να το μάθει και ο άλλος, αν χτύπησες πρέπει να το κοινοποιήσεις, αν αρρώστησες το ίδιο. Και μετά μας πειράζει ή μας φοβίζει ο κόσμος που κλείνεται στα ψυχιατρεία.

Ξέρω, πάντως, θα πείτε πως υπάρχει και η ευχάριστη πλευρά των πραγμάτων, η επικοινωνία και ο διαμοιρασμός των εντυπώσεων, τα τοπία, οι ομάδες και το messenger.

H δε κάμερα είναι εδώ πανταχού παρούσα. Βέβαια, όλα αυτά μόνο για να σχολιάζει κανείς τις τηλεοπτικές ειδήσεις ή να κάνει αναρτήσεις μετά από έκτακτα γεγονότα. Αλλά ως εκεί.

Ασφαλώς και στα γοητευτικά αυτά επικοινωνιακά τοπία, υπάρχουν και οι οάσεις, κανείς δεν το αμφισβητεί. Όμως, είναι τόσο μεγάλος ο συρφετός και τόσο γιγαντωμένη η παραπληροφόρηση και για όσους γνωρίζουν, ο κατευθυνόμενος προσανατολισμός του καθενός ότι τάχα σε πληροφορεί πρώτος και που μόνο αυτός ξέρει, που δεν τίθεται καν θέμα αξιοπιστίας της είδησης.

Ίσως χρειαστεί τελικά να γυρίσουμε πίσω το χρόνο και να ξαναφτιάξουμε τον κόσμο μέσα από την άρνηση συμμετοχής στα κάθε λογής τηλεοπτικά ή διαδικτυακά καρναβάλια. Το internet είναι διαθέσιμο για ειλικρινείς παρεμβάσεις, αλλά πάνω απ' όλα για διευρυμένη συζήτηση μέσω των δικτύων αλληλεγγύης που έχουν το χώρο τους.

Αρκεί η θέληση να ψάξει κανείς και να απομακρυνθεί από όλη αυτή τη ελεεινολογία της παραπληροφόρησης. Αρκεί να θυμηθεί τον τρόπο που έψαχνε και έβρισκε κάποτε στα μικρά βιβλιοπωλεία το ξεχωριστό βιβλίο, όχι από την εμφάνιση, αλλά από την ουσία.  

Οι εικόνες και τα λημέρια αυτά υπάρχουν. Και είναι το ίδιο εύκολα προσβάσιμα, όπως το άνοιγμα του τηλεκοντρόλ και των στατικών κινήσεων που το ακολουθούν.

Αρκεί το οριστικό διαζύγιο από τον παρατεταμένο κοινωνικό ξεπεσμό και αυτό είναι όλο. Η ηχηρή απάντηση στους τηλεοπτικούς και διαδικτυακούς κανίβαλους.