Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Όλο και δυσκολεύουν τα πράγματα στην Ευρώπη. Εκτός από το προσφυγικό, εκτός από την τσιχαντιστική τρομοκρατία που αποφέρει γιγάντωση των μέτρων ασφαλείας σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, έρχεται τώρα να προστεθεί και η ραγδαία αύξηση της ανεργίας και της αστεγίας να πλήξουν όλες σχεδόν τις χώρες, αποδεικνύοντας περίτρανα πως ο καπιταλισμός δεν δείχνει μόνο το πιο απάνθρωπό του πρόσωπο, αλλά σπρώχνει τους λαούς στην οριστική καταστροφή.

Πού να κοιτάξει κανείς και να μην απογοητευτεί από τα αποτελέσματα της αύξησης των παραγωγικών δυνάμεων, της συσσώρευσης του πλούτου στα χέρια λίγων και την διείσδυση των πολυεθνικών στα νοικοκυριά μέσω της αλόγιστης διαφήμισης από τα ΜΜΕ. Πού να στρέψει το κεφάλι του και να μην δει την κατάντια των αγορών, που αν μη τι άλλο δεν ευημερούν επειδή είναι Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, ειδικά στις χώρες του φτωχού πλέον ευρωπαϊκού Νότου.

Οι χιλιάδες άστεγοι στο Βερολίνο, στην Αθήνα, και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες (στο Βερολίνο ανοίγουν ακόμη και σταθμούς του μετρό για να ζεσταθούν οι άστεγοι), οι αντίστοιχες χιλιάδες στρατιές ανέργων που δημιουργούνται στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις από την άφιξη χιλιάδων αναζητούντων εργασία, έχουν μετατρέψει σε εφιάλτη την ζωή στην Ευρώπη και οι όποιες ανοησίες περί ευημερίας εκφράζονται μόνο από αυτούς που κερδοσκοπούν από το μεγάλο αυτό περίγραμμα της φτώχειας.

Δεν ενδιαφέρει βέβαια, όλους τούτη η κατάσταση και ειδικά εκείνους που επωφελούνται. Δεν παύει, όμως, ακόμη και αυτούς να τους απασχολεί, καθώς γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν θα μπορούν να κερδοσκοπούν για καιρό. Νομοτελειακά η ιστορία διδάσκει πως από την μεγάλη φτώχεια είτε οδηγούμαστε σε πολέμους, είτε σε επαναστάσεις, είτε σε οικονομική καταστροφή. Ακόμη, λοιπόν και αυτοί που θεωρούν πως ευημερούν, δεν αισθάνονται και τόσο βολικά απέναντι σε μιας τέτοιας τάξης μεγέθους φτώχεια.

Τα θεμέλια τού εν λόγω καπιταλισμού είναι εδώ και καιρό σαθρά, οι δε πολίτες έχουν προ πολλού εκφράσει την αντίθεσή τους στην πολυπροϊντική τακτική των μεγαλοεταιρειών, που προσπαθούν να κρατήσουν σε ύπνωση τους καταναλωτές, αλλάζοντας τα προϊόντα από την μια μέρα στην άλλη ή αντικαθιστώντας τα με καινούργια προς ικανοποίηση και ψυχαγωγία τους. Αυτό, όμως, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να κρατήσει καιρό, καθώς τα όρια της τεχνολογικής έκρηξης υπάρχουν, αλλά και όλοι όσοι την αφομοιώνουν, την βαριούνται κάποια στιγμή.

Με λίγα λόγια: Μια ανάπτυξη με απούσα την Παιδεία δεν είναι παρά καταδικασμένη στην αποτυχία και παρακμή, επειδή ακριβώς με το να ευτελίζεται η ζωή, δεν επιτυγχάνεται ποτέ η καθυπόταξη, αφού ο άνθρωπος είναι από την φύση του ανήσυχο ον. Παρακμή, λοιπόν και δη τεράστια, που το μόνο που καταφέρνει είναι να στρέφει τους ανθρώπους σε άλλες μορφές αντίστασης απέναντι σε τούτη την μιζέρια. Η κατανάλωση γίνεται βαρετή, το ίδιο όπως και τα προϊόντα που λανσάρονται νυχθημερόν. Όχι ότι δεν υπάρχουν καταναλωτές θύματα, απλά η καχυποψία μεγαλώνει σε μεγάλα ποσοστά. Και μετά την καχυποψία που επιβεβαιώνεται από τον λόγο χρήσης των προϊόντων αυτών, έρχεται η αμφισβήτησή τους που μεταφράζεται στην πτώση των πωλήσεων.

Μάταιες είναι, λοιπόν, οι προσπάθειες που καταβάλλονται για να εκθειαστεί αυτή η τραγική συνήθεια τού να καταναλώνεις ό,τι σου σερβίρουν χωρίς πολύ σκέψη. Κανείς πια δεν πιστεύει πως με ένα τάμπλετ ή ένα κινητό νεότερης γενιάς θα γίνει πιο ουσιαστική η επικοινωνία, όταν μάλιστα οι κήρυκες των μοντέλων αυτών ειρωνεύονται ότι και κάποτε άλλοτε φοβούνταν το τηλέφωνο και το ρεύμα. Ανόητη δικαιολόγηση των εγκλημάτων της υπεραφθονίας και αυτή, που κανείς πλέον δεν ενστερνίζεται.

Πάραυτα, η παρακμή δεν έχει ακόμη ωθήσει τις μάζες σε εξεγέρσεις. Δεν σημαίνει, όμως, αυτό ότι δεν θα το κάνει κάποια στιγμή. Κανείς δεν μπόρεσε να μαντέψει τον ρου της ιστορίας. Κανείς δεν εγγυάται πως αύριο οι διαθέσεις δεν θα αλλάξουν. Παρατηρώντας την παρακμή αυτή, ένα έχω να πω: η ιστορία ποτέ δεν γράφτηκε με διαφορετικό τρόπο, ποτέ δεν άφησε να επιζήσει η ασυδοσία. Και την ιστορία την γράφουν πάντα οι λαοί.