Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Οι κοινωνίες αλλάζουν με τέτοια ταχύτητα, που δεν προλαβαίνει κανείς να κάνει τις αναγκαίες διαπιστώσεις και να εξαγάγει τα αντίστοιχα πορίσματα. Είναι τόσα πολλά τα έκτακτα γεγονότα και άλλο τόσο μεγάλη η επίδραση της τηλεόρασης, που μερικά χρόνια πριν δεν θα το πίστευε κανείς ότι τόσο εύκολα θα κατόρθωναν να τιθασεύσουν τις ανθρώπινες μάζες.

Τα λεγόμενα «κοινωνικά δίκτυα» χρησιμεύουν περισσότερο για να εγκλωβίσουν από ψυχαγωγικής άποψης - και δη κατευθυνόμενης - τις νέες γενιές, οι οποίες αντί να προτάξουν τα στήθη τους στον συντηρητισμό, τον εγκολπώνονται και τον διαφημίζουν μέσω της αδράνειάς τους. Και έτσι παρουσιάζεται το φαινόμενο, οι μεν νέοι να πέφτουν θύματα στυγνής εκμετάλλευσης, οι δε μεγαλύτεροι να διεκδικούν βραβείο καλοπέρασης - αν καλοπέραση νοείται η απραξία και ο ζαμανφουτισμός. Η ελπίδα έρχεται μόνο από τις προσφυγικές μάζες, που αποκαλύπτουν την ένδεια ανθρωπιάς από την πλευρά των «πολιτισμένων» κρατών και την απουσία πολιτικής αλληλεγγύης στην θυματοποίηση. Γιατί, όμως, θα πρέπει να θυσιάζονται χιλιάδες άνθρωποι για να αφυπνιστούν κάποιοι άλλοι; Γιατί να πρέπει να συμβαίνουν γενοκτονίες για να βρίσκονται σε εγρήγορση οι ευρωπαίοι πολίτες; Γιατί, με λίγα λόγια, θα πρέπει να στερούνται κάποιοι τα βασικά, για να επιβιώνουν όσοι απεκδύονται τα βασικά συστατικά της δυτικής κουλτούρας με συνοπτικές διαδικασίες;

Η νέα εποχή βρίσκεται μπροστά μας και οι κήρυκες του νεο-ολοκληρωτισμού θριαμβεύουν με όνειρο τον εγκλεισμό του καθενός στον εαυτό του. Παρά το γεγονός ότι πέρασαν γενιές και γενιές με οράματα και στόχους για μια άλλη κοινωνία, παρά το ότι τα συνθήματα για εξαφάνιση του ανταγωνισμού ως βασικό συστατικό της κοινωνίας του καθωσπρεπισμού δόνησαν επί δεκαετίες την ατμόσφαιρα, εντούτοις το αποτέλεσμα παραμένει σχεδόν το ίδιο: οι μάζες πέφτουν στην παγίδα και όλη η αντίδραση διοχετεύεται αποκλειστικά και μόνο στην απομνημόνευση εξεγερσιακών ημερομηνιών.

Περίπου έτσι κατορθώνουν να εγκλωβίσουν τις γενιές, προσφέροντας αφειδώς καταναλωτικά αγαθά σε αντάλλαγμα αποκλειστικών υπηρεσιών. Αν η νέα φυλακή των πολιτών που αυτοδεσμεύονται στην καθυπόταξη της διαμαρτυρίας στις κάθε είδους συναλλαγές σημαίνει και νέες υποσχέσεις για παύση των ενστάσεων σε όλα τα επίπεδα, αν διαμαρτυρία τείνει να θεωρείται μακρινό όνειρο ή απλά επιθετική φραστική ρήση στο facebook και το twitter, αν επαναστατική πράξη είναι η αποστασία στα κόμματα του παλιμπαιδισμού και η δημιουργία νέων με αποκλειστικό στόχο την υπερπήδηση του πλαφόν του 3% για να μπουν στη Βουλή, αν νέοι βουλευτές εξαργυρώνουν τον παχυλό μισθό τους με επερωτήσεις της συμφοράς, η κοινωνία τούτη μάλλον δεν έχει προοπτική.

Θα έλεγα πως μάλλον συμβαίνει αυτό που είχα γράψει και άλλοτε, ότι τα αντίστοιχα προϊόντα της θεμελιακής ανελεύθερης νεοπρακτικής υποστηρίζονται από τα εναπομείναντα κεφάλαια της καταναλωτικής δουλείας, γιατί μόνο με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η δέουσα κοινωνική νηνεμία που διαδέχεται το εκάστοτε ξεπουλημένο στις απαιτήσεις της μόδας εξεγερσιακό ατόπημα, όχι τόσο λόγω της έλλειψης αυθορμητισμού των πολιτών, όσο της πείρας της καθεστηκυίας τάξης, που κάθε φορά επινοεί νέες προκλήσεις, οι οποίες περιορίζουν την επαναστατικότητα στα όρια του εφικτού, υπό τον όρο ότι αυτή είναι η μοναδική αλήθεια.

Ναι, το υποστηρίζουν με μανία αυτό, το θεωρούν ως την ύψιστη σημασία για όλους τους εγκλωβισμένους πολίτες. Κατά τα λοιπά, μόνο υποχρεώσεις υπάρχουν, θεωρίες για εξαπατημένους που σπεύδουν να εξιλεωθούν με την κάθε θρησκεία. Το είχα ξαναγράψει, πως αυτό ακριβώς κάνει η βιομηχανία παραγωγής ιδεών και αγαθών, είναι να παράγει διαρκώς προστάτες της πολυπροϊοντικής εξουσίας με δέλεαρ το επαναλαμβανόμενο «καινούργιο» που αφορά μονάχα τους διψασμένους για εξουσία φτωχούς το κοινωνικό πνεύματι που έπεσαν εύκολα στην παγίδα να επαναστατήσουν νέοι λόγω μόδας και να κυριαρχήσουν στην ώριμη ηλικία πίσω από καλλίγραμμα και στιλάτα γραφεία. Γιατί αυτό ακριβώς επιτάσσει μέσω της εγχειρίδιων χρήσης της κατεστημένης κουλτούρας η απόλυτη ιδιώτευση.

Οι κοινωνίες λοιπόν, εν ολίγοις αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα, ο κόσμος, όμως, εγκλωβίζεται περισσότερο στον εαυτό του. Μοιάζει σε μεγάλη παγίδα η όλη ιστορία, σε απέραντο βάλτο. Εκεί που πέφτουν οι μάζες για να γίνουν ένα με την κοινωνία σε αποσύνθεση, που ούτε οι ίδιοι οι κήρυκές της δεν φαντάζονταν πού θα καταλήξει.