Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Η Κομισιόν ανακοίνωσε τη χορήγηση 83 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο του νέου μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης που πρότεινε στις 2 Μαρτίου, για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα. Το ποσό αυτό θα διατεθεί άμεσα στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), στη Διεθνή Ομοσπονδία του Ερυθρού Σταυρού και σε έξι διεθνείς ΜΚΟ. Οι εταίροι αυτοί θα συνεργαστούν με ελληνικές ΜΚΟ που διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση της κατάστασης επί τόπου. Η βοήθεια που ανακοινώθηκε,  προστίθεται στη γενικότερη στήριξη που παρέχει η ΕΕ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα. Από το 2015, η Ελλάδα έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης ύψους 181 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης επιπλέον των 509 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί στο πλαίσιο αυτών των Ταμείων για το ελληνικό εθνικό πρόγραμμα 2014-2020.

Να σημειωθεί εδώ, ότι σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα έρευνας που δημοσίευσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), η οποία βασιζόταν σε συνεντεύξεις που έκαναν ομάδες του τομέα προστασίας των συνόρων της Υ.Α. σε διάφορες τοποθεσίες στην Ελλάδα στα ελληνοτουρκικά σύνορα, Σύροι πρόσφυγες αποκάλυψαν αναλυτικά  τους λόγους μετανάστευσής τους. Συνολικά 1.245 Σύροι απάντησαν σε ερωτήσεις στο διάστημα από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2015. Η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων (78%) ήταν κάτω των 35 ετών. Το επάγγελμα που αναφέρθηκε συχνότερα ήταν φοιτητής. Το 16% των ερωτηθέντων είπε ότι φοιτούσε στο πανεπιστήμιο πριν τραπεί σε φυγή. Ακολουθούσαν οι έμποροι σε ποσοστό 9%, οι ξυλουργοί, ηλεκτρολόγοι και υδραυλικοί σε ποσοστό 7%, οι μηχανικοί και αρχιτέκτονες σε ποσοστό 5% και τέλος οι γιατροί ή φαρμακοποιοί σε ποσοστό 4%.

Συνολικά, το προφίλ του πληθυσμού που βρίσκεται σε μετακίνηση είναι μεγάλης εξειδίκευσης. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων -το 63%-  είπαν ότι εγκατέλειψαν τη Συρία το 2015. Και το 85% δήλωσαν ότι έφτασαν σε ένα από τα ελληνικά νησιά με την πρώτη τους απόπειρα. Οι περισσότεροι από όσους απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, το 65%, δήλωσαν ότι δεν είχαν κάποιες ιδιαίτερες ανάγκες. Το 5% δήλωσε ότι είχε υποστεί βασανιστήρια. Η πλειοψηφία είχε περάσει λιγότερο από τρεις μήνες σε μια τρίτη χώρα πριν διασχίσει τη Μεσόγειο. Πολύ λίγοι, μόνο το 13%, είχαν επάνω τους τα απαραίτητα έγγραφα που τους επέτρεπαν να παραμείνουν σε μια τρίτη χώρα. Μεταξύ αυτών, ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 91% όσων διέμεναν σε μια τρίτη χώρα για περισσότερο από ένα μήνα, έμεναν σε ιδιωτική κατοικία. Μόνο το 3% έμενε σε καταυλισμούς. Οι κύριοι λόγοι που ανέφεραν για τους οποίους εγκατέλειψαν τη χώρα και διέσχισαν τη Μεσόγειο ήταν η δυσκολία εύρεσης εργασίας και ο φόβος για την ασφάλειά τους.

Παρά την προαναφερόμενη οικονομική βοήθεια από την Κομισιόν, η περίθαλψη των προσφύγων στην Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει προβληματική. Τον περασμένο μήνα, η Υ.Α. οργάνωσε μια σύνοδο σε ανώτατο επίπεδο στη Γενεύη, στην οποία απηύθυνε έκκληση στις κυβερνήσεις να παρέχουν νέες «διόδους» νόμιμης εισόδου στις χώρες τους, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ενισχυμένο πρόγραμμα επανεγκατάστασης (resettlement), ιδιωτικές χορηγίες, οικογενειακή επανένωση και χορήγηση θεωρήσεων εισόδου για σπουδές και εργασία.  Η Υ.Α. έχει ως στόχο να είναι διαθέσιμες 480.000 θέσεις τα επόμενα χρόνια. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 10% του παρόντος καταγεγραμμένου προσφυγικού πληθυσμού των 4,8 εκατομμυρίων στις χώρες που γειτονεύουν με τη Συρία. Η Υ.Α. καλεί επίσης, τις χώρες της Ε.Ε. ν' αυξήσουν και να επιταχύνουν τον ρυθμό του προγράμματος μετεγκατάστασης (relocation) των προσφύγων από την Ελλάδα προς τα κράτη μέλη της Ε.Ε.

Μέχρι στιγμής, τα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν δεσμευτεί μόνο για 2.958 θέσεις μετεγκατάστασης, παρά τις δεσμεύσεις της Ε.Ε. ότι θα μετεγκαταστήσει 66.400 ανθρώπους από την Ελλάδα. Μόνο 615 άνθρωποι έχουν μεταφερθεί στις χώρες της Ευρώπης στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης.