Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μείωση του αριθμού θανάτων στα τροχαία ατυχήματα καταγράφουν στοιχεία της Κομισιόν. Εντούτοις, το πρόβλημα παραμένει, καθώς σε πολλές χώρες η κατάσταση αναφορικά με την οδική ασφάλεια είναι δύσκολη, ενώ σε άλλες δεν καταβάλλονται προσπάθειες για να σημειωθούν θεαματικές αλλαγές,

Σύμφωνα με τις στατιστικές του 2016 για την οδική ασφάλεια που δημοσίευσε η Κομισιόν, το περασμένο έτος σημειώθηκε μείωση κατά 2% του αριθμού των θανάτων που καταγράφηκαν σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Συγκεκριμένα, το 2016 έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ 25.500 άνθρωποι, δηλαδή 600 λιγότεροι απ' ό,τι το 2015 και 6.000 λιγότεροι απ' ό,τι το 2010. Άλλοι 135.000 τραυματίστηκαν σοβαρά στους δρόμους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν.

Να σημειωθεί ότι το 2016 ήταν η πρώτη φορά που η Επιτροπή δημοσίευσε στοιχεία σχετικά με τους σοβαρούς τραυματισμούς από τροχαία ατυχήματα βάσει νέου κοινού ορισμού. Τα στοιχεία προέρχονται από 16 κράτη - μέλη που αντιπροσωπεύουν το 80% του πληθυσμού της ΕΕ. Με βάση αυτά τα στοιχεία, η Επιτροπή εκτιμά ότι 135.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν σοβαρά σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Οι ευάλωτοι χρήστες των οδών, όπως οι πεζοί, οι ποδηλάτες και οι μοτοσικλετιστές, αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό των ατόμων που υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς.

Μετά από δύο χρόνια στασιμότητας, το 2016 σηματοδοτεί την επανεμφάνιση μιας θετικής πτωτικής τάσης, ενώ τα τελευταία έξι έτη οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα έχουν μειωθεί κατά 19%. Το ποσοστό αυτό είναι ενθαρρυντικό, αλλά ενδέχεται να είναι ανεπαρκές για να μπορέσει η ΕΕ να επιτύχει τον στόχο της μείωσης κατά το ήμισυ των θανάτων από τροχαία ατυχήματα μεταξύ του 2010 και του 2020, σημειώνει χαρακτηριστικά η Κομισιόν. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, είναι αναγκαίο να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες από όλους τους φορείς και ιδίως από τις εθνικές και τις τοπικές αρχές, οι οποίες αναλαμβάνουν την πλειονότητα των καθημερινών δράσεων, όπως οι δράσεις επιβολής και ευαισθητοποίησης.

Οι πιθανότητες που έχει κάποιος να σκοτωθεί σε σύγκρουση, ποικίλλουν μεταξύ των κρατών μελών. Μολονότι το χάσμα μειώνεται κάθε χρόνο, οι άνθρωποι που ζουν στα κράτη μέλη με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από τροχαία ατυχήματα εξακολουθούν να έχουν πάνω από τις τριπλάσιες πιθανότητες να σκοτωθούν στον δρόμο σε σύγκριση με αυτούς που ζουν στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά.

Τα τροχαία ατυχήματα ευθύνονται για πολλούς σοβαρούς τραυματισμούς, προκαλώντας μεγάλο πόνο στα θύματα και τις οικογένειές τους. Οι τραυματισμοί σε τροχαία έχουν επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνία ως σύνολο.

Πολλοί από τους τραυματισμούς αυτούς, πολύ συχνά στο κεφάλι, καταλήγουν σε διά βίου αναπηρίες ή διαταράσσουν σοβαρά τη ζωή των θυμάτων. Το οικονομικό κόστος, που εκτιμάται ετησίως στο 2% του ΑΕΠ της ΕΕ, είναι επίσης υψηλό.

Στοιχεία για την Ελλάδα

Στην Ελλάδα καταγράφηκαν 75 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους, ενώ το 2015 ο αριθμός τους ήταν 73 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους.

Η χώρα μας βρίσκεται στην τέταρτη θέση του σχετικού καταλόγου στην Ευρώπη με τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία και Λετονία να την ξεπερνούν.

Σημειώνεται πάντως, ότι από το 2010 έως το 2015, η ΕΕ κατέγραψε μείωση της τάξης του 35% στον αριθμό των νεκρών από τροχαία στην Ελλάδα.

Ευρωπαϊκός στόχος για μείωση των τραυματισμών

Στη Λευκή Βίβλο για τις Μεταφορές που εξέδωσε το 2011, η ΕΕ πρότεινε να τεθεί ένας στόχος για τη μείωση των σοβαρών τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα, παράλληλα με τον στόχο της μείωσης έως το 2020 των θανάτων από τροχαία στο μισό. Για να είναι, όμως, ρεαλιστικός ο στόχος αυτός, πρέπει να γνωρίζουμε τον συνολικό αριθμό των σοβαρών τραυματισμών στην ΕΕ. Πριν από το 2013 δεν υπήρχε στην ΕΕ τυποποιημένος ορισμός για το τι θεωρείται σοβαρός τραυματισμός σε τροχαίο ατύχημα και, ως εκ τούτου, δεν υπήρχαν αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα για όλη την Ένωση.

Το πρώτο βήμα έγινε το 2013, όταν οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν σε έναν ορισμό του "σοβαρού τραυματισμού" που θα χρησιμοποιείται στις ευρωπαϊκές στατιστικές για την οδική ασφάλεια. Ο ορισμός αυτός βασίζεται σε κλίμακα που χρησιμοποιείται ευρέως από τους επαγγελματίες του κλάδου της υγείας.

Συλλογή δεδομένων

Για να είναι συγκρίσιμες οι στατιστικές, διατυπώθηκε σύσταση προς τα κράτη μέλη, να προβαίνουν σε μία από τις ακόλουθες ενέργειες:

-αντιπαραβολή των στοιχείων της αστυνομίας και των νοσοκομείων

-χρησιμοποίηση μόνον των νοσοκομειακών αρχείων

-χρησιμοποίηση των αστυνομικών αρχείων, αλλά διόρθωση των αριθμητικών στοιχείων, ώστε να λαμβάνονται υπόψη τυχόν ελλιπείς αναφορές περιστατικών.

Το 2014, τα κράτη μέλη της ΕΕ ξεκίνησαν να συλλέγουν δεδομένα με βάση τον τυποποιημένο αυτό ορισμό. Τα πρώτα σύνολα δεδομένων  υποβλήθηκαν το 2015.