Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κινητοποιείται για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Πρόκειται όντως για μια μεγάλη κινητοποίηση που αφορά τους χιλιάδες Ουκρανούς εκτοπισμένους από τις εστίες τους, μία κινητοποίηση που ούτως ή άλλως θα γινόταν μπροστά στο φάσμα μιας ανθρωπιστικής τραγωδίας μετά την βάρβαρη εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και την πρόκληση αμέτρητων αθώων θυμάτων.

Και δεν είναι το θέμα το πώς και με ποιο τρόπο θα αποσταλεί οπλισμός στους Ουκρανούς από την ΕΕ, ούτε το αν τελικά θα επικρατήσει η ρωσική υπεροπλία σε έναν τέτοιας έκτασης πόλεμο σε βάρος ενός ανεξάρτητου κράτους αλλά το πόσα εκατομμύρια και το τονίζω αυτό ανθρώπων θα προσπαθήσουν μέσα από το μαύρο πέπλο του πολέμου να ξαναρχίσουν μια νέα ειρηνική ζωή.

Και το θέμα είναι ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν ξέρουν αν τελικά οι εισβολείς Ρώσοι θα επιβάλλουν ένα νέο δικτατορικό καθεστώς της αρεσκείας τους (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επιβίωσή τους) ή αν κάποτε θα μπορέσουν πραγματικά να ξαναζήσουν στην χώρα τους με ένα δημοκρατικό καθεστώς.

Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε τα ακόλουθα μέτρα για να ανακουφίσει τους Ουκρανούς πολίτες και πρόσφυγες.

Η διαθέσιμη βοήθεια περιλαμβάνει:

1.Ανθρωπιστική βοήθεια

Όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Φον ντερ Λάιεν, 500 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ διοχετεύονται για την αντιμετώπιση των τραγικών ανθρωπιστικών συνεπειών του πολέμου, τόσο εντός, όσο και εκτός Ουκρανίας.

Από αυτά, 90 εκατ. ευρώ ανθρωπιστικής βοήθειας, εκ των οποίων 85 εκατ. για την Ουκρανία και 5 εκατ. για τη Μολδαβία, έχουν εκταμιευθεί ήδη για την παροχή τροφίμων, νερού, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, στέγασης και για την κάλυψη βασικών αναγκών των πλέον ευάλωτων.

Χάρη στη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα ενεργοποίηση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ για την αντιμετώπιση κατάστασης έκτακτης ανάγκης, εκατομμύρια είδη, από οχήματα, ιατρικά κιτ έως σκηνές, κουβέρτες και υπνόσακους, έχουν ήδη φτάσει στα χέρια όσων τα έχουν ανάγκη στην Ουκρανία, ενώ πρόσθετη βοήθεια παρέχεται στη γειτονική Μολδαβία, Πολωνία και Σλοβακία, για τη στήριξη όλων εκείνων που εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές.

2. Στήριξη της διαχείρισης των συνόρων

Η Κομισιόν, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, εξέδωσε επιχειρησιακές κατευθυντήριες γραμμές για να βοηθήσει τους συνοριοφύλακες των κρατών - μελών στην αποτελεσματική διαχείριση των αφίξεων στα σύνορα με την Ουκρανία και να μειώσει τον χρόνο αναμονής, ενώ παράλληλα θα διατηρείται υψηλό επίπεδο ασφάλειας.

Οι οργανισμοί της ΕΕ παρέχουν επίσης πρόσθετο προσωπικό και εμπειρογνωσία για τη στήριξη των κρατών μελών: 49 υπάλληλοι του Frontex τοποθετήθηκαν στα σύνορα ΕΕ-Ουκρανίας και Μολδαβίας-Ουκρανίας και άλλοι 162 υπάλληλοι τοποθετούνται στη Ρουμανία. Η Μολδαβία θα λάβει επιπλέον 15 εκατ. ευρώ για να βοηθήσει στη διαχείριση της κατάστασης.

3. Προστασία όσων φεύγουν & υποστήριξη των ικανοτήτων υποδοχής

Σε χρόνο ρεκόρ, η ΕΕ συμφώνησε ομόφωνα να ενεργοποιήσει την οδηγία για την προσωρινή προστασία, ώστε να προσφέρει σαφήνεια και ασφάλεια στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, καθώς και δικαίωμα κοινωνικής στήριξης, πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στην εκπαίδευση. Κεντρικό στοιχείο της προσέγγισης αυτής είναι η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.

Η Επιτροπή θα συντονίζει μια «πλατφόρμα αλληλεγγύης», όπου τα κράτη μέλη θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με την ικανότητα υποδοχής.

Τα κονδύλια για τις εσωτερικές υποθέσεις για την περίοδο 2021-27 θα προσφέρουν επίσης, σημαντικούς πρόσθετους πόρους, ώστε τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για κατάλληλες εγκαταστάσεις υποδοχής και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου.

Η Κομισιόν προτείνει επίσης, να παραταθεί η περίοδος υλοποίησης για τη χρηματοδότηση που διατίθεται στα κράτη μέλη στο πλαίσιο των κονδυλίων για τις εσωτερικές υποθέσεις για την περίοδο 2014-2020, αποδεσμεύοντας έτσι πρόσθετη στήριξη ύψους περίπου 420 εκατ. ευρώ.

4. Δράση της πολιτικής συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη

Η Επιτροπή εγκρίνει επίσης τη νομοθετική πρόταση για τη «Δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη» (CARE).

Αυτή θα προσφέρει πρόσθετη ευελιξία για τη χρηματοδότηση ενός ευρέος φάσματος μέτρων για τη στήριξη των ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ).

Για παράδειγμα, αυτά τα κονδύλια συνοχής μπορούν να δαπανηθούν για επενδύσεις στην εκπαίδευση, την απασχόληση, τη στέγαση, την υγεία και τις υπηρεσίες παιδικής μέριμνας, και στην περίπτωση του ΤΕΒΑ, για βασική υλική βοήθεια, όπως τρόφιμα και ρουχισμό.

Για την περαιτέρω στήριξη των κρατών μελών, θα παραταθεί κατά ένα έτος το έκτακτο ποσοστό συγχρηματοδότησης 100% που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Επιπλέον, περίπου 10 δισ. EUR από τα κονδύλια της Συνδρομής στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης («REACT-EU») του 2022 είναι άμεσα διαθέσιμα και μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση δράσεων για τη στήριξη όσων εγκαταλείπουν την Ουκρανία.