Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Υπάρχουν στιγμές που αναρωτιέται κανείς σε τι κόσμο ζει και κατά πόσο οι πολίτες στο σύνολό τους έχουν καταλάβει τι καλούνται να αντιμετωπίσουν εφεξής.

Σε έναν κόσμο που αλλάζει από μέρα σε μέρα, σε έναν κόσμο όπου τα δεδομένα τροποποιούνται άρδην, χωρίς να αφήνουν περιθώρια να σκεφθεί κανείς τρόπους διαφυγής, σε έναν κόσμο όπου οι ιδέες αλλάζουν στρατόπεδο ναι- οι ιδέες, καλά ακούτε και όχι μόνο οι άνθρωποι σε αυτόν ακριβώς τον κόσμο πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ριζικών αλλαγών.

Η ρητορική Πούτιν, επί παραδείγματι, έχει άρωμα σταλινισμού με μπόλικη δόση μεγαλοϊδεατισμού, παράλληλα, όμως, με μία υποτιθέμενη αντιναζιστική εκκαθάριση με εισβολή κατά ανεξάρτητου κράτους, όταν στους κόλπους της νέας Ρωσίας βρίθουν οι εθνικιστές και οι νεοναζί, όταν ο ίδιος ο Πούτιν φωτογραφίζεται περήφανος με κάποιους από αυτούς.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση δεν είναι μόνο η ούτως ή άλλως αναμενόμενη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας, αλλά το γεγονός ότι ένας υπερεθνικιστής χρησιμοποιεί σταλινικές και ναζιστικές μεθόδους, κατηγορώντας ένα άλλο κράτος για ναζισμό, την ίδια στιγμή που κάνει και ιστορική αναδρομή για τα «λάθη των μπολσεβίκων», επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό την ανασύσταση της ΕΣΣΔ με άλλο όνομα.

Το γεγονός αυτό μπορεί να κάνει τους εναπομείναντες σταλινικούς να επιχαίρουν, άσχετο το αν αυτοί διακηρύττουν ότι όλα γίνονται «επειδή διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση», ξεχνώντας βέβαια ότι αυτό το τερατούργημα κατέρρευσε από μόνο του από την δικτατορία του κόμματος και την οικονομική εξαθλίωση του λαού και παραγράφοντας φυσικά τα σταλινικά εγκλήματα και τις εκκαθαρίσεις χιλιάδων ανθρώπων, αντιφρονούντων, σοσιαλεπαναστατών, αναρχικών, αντιμιλιταριστών και πάσης φύσεως δημοκρατών.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση για την Ρωσία, και ειδικά τις ηγεσίες της διαχρονικά, είναι ο τρόπος που ενεργούσαν και ενεργούν και που πολλές φορές οι ενέργειες αυτές σταματούν τον χρόνο ή παραπέμπουν σε μία άλλη εποχή.

Θέλω να πω πως ναι μεν ασκείται κριτική από την πατριωτική και παραδοσιακή αριστερά για την «δεξιά στροφή» και ιμπεριαλιστική πολιτική του Πούτιν, εντούτοις τα κομμουνιστικά κόμματα δεν μιλούν ούτε αναφέρονται σχεδόν καθόλου στην ωμή εισβολή κατά ενός ανεξάρτητου κράτους, παρά βάλλουν γενικά και με τον συνήθη τρόπο κατά των «ιμπεριαλιστικών πολέμων» (βλ. ΚΚΕ).

Η στάση αυτή είναι συνυφασμένη με την στάση απέναντι στις αυτοανακηρυχθείσες δημοκρατίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ στην ανατολική Ουκρανία.

Και εδώ είναι ενδιαφέρον να προσέξουμε την πρόταση που κατέθεσε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Κρατική Δούμα, με την οποία ζητούσε από τον Πούτιν να αναγνωρίσει τις αυτοανακηρυχθείσες δημοκρατίες.

Το δικό μας ΚΚΕ πάντως, δηλώνει τα εξής: «Η απόφαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας αρχικά να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των λεγόμενων Λαϊκών Δημοκρατιών στο Ντονμπάς και στην συνέχεια να προχωρήσει σε ρωσική στρατιωτική επέμβαση, που διεξάγεται με πρόσχημα την αυτοάμυνα της Ρωσίας και την αποστρατιωτικοποίηση και απο-φασιστικοποίηση της Ουκρανίας, δεν έγινε για να προστατευθεί ο λαός της περιοχής, ούτε για την ειρήνη, αλλά για την προώθηση των συμφερόντων των ρωσικών μονοπωλίων στα εδάφη της Ουκρανίας, στο σφοδρό ανταγωνισμό τους με τα δυτικά μονοπώλια».

Τι βλέπει κανείς εδώ; Διαφοροποίηση στις δηλώσεις ή κάνω λάθος; Και τελικά ποια είναι η πραγματική θέση της παραδοσιακής Αριστεράς;

Η ανακοίνωση του ΚΚΕ, όμως, συνεχίζει: «Οι λαοί των δύο χωρών, που έζησαν ειρηνικά και μεγαλούργησαν από κοινού στο πλαίσιο της ΕΣΣΔ, αλλά και όλοι οι άλλοι λαοί δεν έχουν κανένα συμφέρον να ταχθούν με την πλευρά του ενός ή του άλλου ιμπεριαλιστή, της μιας ή της άλλης συμμαχίας, που υπηρετεί τα συμφέροντα των μονοπωλίων».

Να θυμίσω εδώ σχετικά με την περίφημη «ειρηνική συνύπαρξη των λαών των δύο χωρών», ότι κατ' αρχάς επί ΕΣΣΔ το να εκφράσει κανείς αντίθετη άποψη, σήμαινε το λιγότερο εξορία ή κατηγορία κατά του καθενός ως «πράκτορα της Δύσης».

Να θυμίσω επίσης, πηγαίνοντας πίσω το χρόνο, ποιος διέλυσε το Μαχνοβίτικο κίνημα και ποιος δολοφόνησε τον Μάχνο στην Ουκρανία, όταν οι ηρωικοί Μαχνοβίτες Ουκρανοί αγωνίζονταν για τον ελευθεριακό κομμουνισμό και πολεμούσαν και κατά των Κόκκινων από την μια, αλλά και κατά των φιλοτσαρικών δυνάμεων από την άλλη, όταν και τα δύο αυτά στρατόπεδα επεδίωκαν να συντρίψουν για ευνόητους λόγους την πραγματική επανάσταση.

Αυτά, όμως, τα έχει καταγράψει η ιστορία και όσο και να προσπαθούν οι νοσταλγοί του σταλινισμού και της ΕΣΣΔ να τα αποσιωπήσουν, δεν θα το πετύχουν.

Στο θέμα μας, όμως και συγκεκριμένα στην πολύ συνηθισμένη χρήση των όρων «ναζί» και «φασισμού» που συνεχώς αλλάζουν στρατόπεδο. Ο Πούτιν που εξέθρεψε με τον μεγαλοϊδεατισμό του τάγματα Ρώσων εθνικιστών με νεοναζιστικές ονειρώξεις, μιλά για αποναζιστοποίηση της Ουκρανίας.

Τα αριστερά κόμματα, από την άλλη, αγνοούν την αντίσταση του ουκρανικού λαού, καλώντας τον να μην πάρει το μέρος «κανενός ιμπεριαλιστή» αλλά να κάνει τι; Προφανώς να φέρουν στην εξουσία ένα σταλινικό κόμμα παλαιάς κοπής, όπως τότε στην «δοξασμένη» ΕΣΣΔ, όπου πας μη κομματικός, ίσον «πράκτορας της Δύσης». Και ο Λουκασένκο στην γειτονική Λευκορωσία; Στο Καζακστάν; Στη Βόρειο Κορέα, στην Κίνα «σύντροφοι» τι λέτε; Περισσεύει και εκεί η ελευθερία έκφρασης; Η ίδια κρατική καταστολή δεν υπάρχει και σήμερα;

Δεν έχουν να πουν και πολλά. Θέλω να πω ότι σε ένα καζάνι βράζουν ορθόδοξοι αριστεροί, εθνικιστές, ακροδεξιοί ή νοσταλγοί του τσαρισμού και των μπολσεβίκων, που μάλλον διεκδικούν μια νέα ιδεολογική ταυτότητα. Η προσπάθειά τους δε, να ξεχαστούν τα εγκλήματα του παρελθόντος που συνδέονται με τις ηγεσίες αυτής της χώρας είναι εντονότατη.

Μόνο που στον δρόμο για την λήθη, έρχεται ένας Πούτιν που συγκεντρώνει όλες αυτές τις ονειρώξεις, γινόμενος τρόπον τινά ο νέος πρέσβυς του ρώσικου μεγαλοϊδεατισμού, όπου όλοι τους τον νοσταλγούν, είτε μέσα από την αναβίωση της «σοσιαλιστικής» ΕΣΣΔ (κρατικοκαπιταλιστικής εν προκειμένω) είτε μέσα από την όποια ανωτερότητα της ρωσικής φυλής (ακροδεξιά και νεοναζιστικά μορφώματα στην Ρωσία).

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν τα έχει όλα. Από λογοκρισία και καταστολή στην ενδοχώρα, μέχρι στρατιωτικές εισβολές για την αποκατάσταση της τάξης.

Η ιστορία της Ρωσίας από τον Στάλιν μέχρι τον Πούτιν βρίθει από στρατιωτικές εισβολές. Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Αφγανιστάν, τι να πρωτοθυμηθεί κανείς.

Όλα αυτά βέβαια, δίνουν το δικαίωμα για την αναβίωση των δύο μπλοκ, ανατολικού και δυτικού. Οι ιδέες, όμως και οι έννοιες περί νεοναζισμού, φασισμού ή εθνικισμού προφέρονται πλέον με μεγάλη ευκολία από πολλά στόματα. Και δεν ξέρεις πια ποιος είναι τι ή τι πρεσβεύει γιατί κατ' ουσίαν έχει χαθεί διαπαντός το ιδεολογικό στίγμα.

Στο τέλος μένουν μόνο οι εικόνες της προσφυγιάς για έναν περήφανο λαό όπως οι Ουκρανοί, που αντιστέκονται με σθένος κατά πάσης φύσεως μεγαλοϊδεατισμών, εθνικισμών ή δικτατορικών ονειρώξεων.

Τον λόγο έχει ο ρωσικός λαός, όσο δύσκολη κι αν είναι η αποστολή του στο να ακουστεί η φωνή του. Γιατί εδώ πρόκειται για μία ωμή εισβολή, που κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα τις όποιες εναπομείνασες ελευθερίες, που με μεγάλο κόπο κατέκτησαν οι λαοί της Ευρώπης.

Οι δε ιδέες περί αυταρχισμού, φασισμού και απολυταρχίας μπορεί να χρησιμοποιούνται από την ηγεσία του εκάστοτε κράτους, το θέμα είναι, όμως, το πώς και το γιατί της χρήσης αυτής, σε έναν κόσμο που αλλάζει από μέρα σε μέρα.