Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Τα ανθρώπινα δικαιώματα εξακολουθούν να παραβιάζονται σε διεθνές επίπεδο. Πριν από λίγες ημέρες, η  Διεθνής Αμνηστία έδωσε στην δημοσιότητα την ετήσια έκθεσή της για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως.

Η διεθνής οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων διατύπωσε  μια σειρά από συστάσεις προς τις κυβερνήσεις και τους παγκόσμιους φορείς. Το 2021, καταγράφηκαν από την οργάνωση συνολικά περισσότερες από 150 χώρες.

Οι διαπιστώσεις της Διεθνούς Αμνηστίας αφορούν την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς, εστιάζοντας παράλληλα στις παρενέργειες από την πανδημία του κορωνοϊού που επέφερε σαρωτικές αλλαγές στην καθημερινότητα των ανθρώπων. 

Η οργάνωση υπογραμμίζει, αναφορικά με την πανδημία, ότι τα πλούσια κράτη συνέργησαν με εταιρικούς κολοσσούς το 2021 για να παραπλανήσουν τους ανθρώπους με κενά συνθήματα και ψεύτικες υποσχέσεις για μια δίκαιη ανάκαμψη από την πανδημία, σε μια από τις μεγαλύτερες προδοσίες της εποχής μας.

Παραβίαση του δικαιώματος στην υγεία

Την ίδια στιγμή, σε πολλές από τις καταγεγραμμένες χώρες, οι ήδη περιθωριοποιημένοι άνθρωποι πλήρωσαν το μεγαλύτερο κόστος για τις σκόπιμες πολιτικές επιλογές λίγων προνομιούχων.

Το δικαίωμα στην υγεία και στη ζωή παραβιάστηκε σε μαζική κλίμακα, εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν να αγωνίζονται για να τα βγάλουν πέρα, πολλοί έμειναν άστεγοι, τα παιδιά έμειναν εκτός εκπαίδευσης, η φτώχεια αυξήθηκε.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρει ότι η κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στον κόσμο διαπιστώνει ότι τα πλούσια κράτη, μαζί με τους εταιρικούς κολοσσούς, έχουν στην πραγματικότητα οδηγήσει σε βαθύτερη παγκόσμια ανισότητα.

Η ταχεία εξάπλωση των εμβολίων για την CoViD  φάνηκε να είναι μια επιστημονική «ασημένια σφαίρα», προσφέροντας ελπίδα για ένα τέλος της πανδημίας για όλους.

Ωστόσο, παρά την επαρκή παραγωγή για έναν πλήρη εμβολιασμό του κόσμου το 2021, μέχρι το τέλος του έτους λιγότερο από το 4% των ατόμων που ζούσαν σε χώρες με χαμηλό εισόδημα είχαν εμβολιαστεί πλήρως.

Τα πλούσια κράτη, όπως τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, αποθήκευαν περισσότερες δόσεις από όσες χρειάζονταν, ενώ έκαναν τα στραβά μάτια, αναφέρεται χαρακτηριστικά από την Διεθνή Αμνηστία, καθώς οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες έβαζαν τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους, αρνούμενες να μοιραστούν την τεχνολογία τους για να καταστεί δυνατή η ευρύτερη διανομή των εμβολίων.

Το 2021, η Pfizer, η BioNTech και η Moderna, αναφέρεται στην έκθεση, προέβλεπαν κέρδη που έφταναν τα 54 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά παρείχαν λιγότερο από το 2% των εμβολίων τους σε χώρες με χαμηλό εισόδημα.

Νέες συγκρούσεις & παραβιάσεις δικαιωμάτων

Σε ότι αφορά τους πολέμους και τις συρράξεις το 2021, επισημαίνει η Διεθνής Αμνηστία, νέες και ανεπίλυτες συγκρούσεις ξέσπασαν ή συνεχίστηκαν στο Αφγανιστάν, την Μπουρκίνα Φάσο, την Αιθιοπία, το Ισραήλ και τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, τη Λιβύη, τη Μιανμάρ και την Υεμένη, με τα αντιμαχόμενα μέρη να παραβιάζουν τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και το ανθρωπιστικό δίκαιο.

Οι παγκόσμιες τάσεις για την καταστολή των ανεξάρτητων και κριτικών φωνών ενισχύθηκαν σαφώς το 2021, καθώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν μια διευρυνόμενη γκάμα εργαλείων και τακτικών.

Τουλάχιστον 67 χώρες εισήγαγαν νέους νόμους το 2021 για τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι ή της συνάθροισης.

Οι κρυφές ψηφιακές τεχνολογίες χρησιμοποιήθηκαν περαιτέρω ως όπλα.

Στη Ρωσία, η κυβέρνηση στράφηκε στην αναγνώριση προσώπου για να προβεί σε μαζικές συλλήψεις ειρηνικών διαδηλωτών.

Στην Κίνα, οι αρχές διέταξαν τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου να διακόψουν την πρόσβαση σε ιστότοπους που «έθεταν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια» και μπλόκαραν εφαρμογές στις οποίες συζητούνταν αμφιλεγόμενα θέματα, όπως η Σιντζιάνγκ και το Χονγκ Κονγκ.

Στην Κούβα, το Εσουατίνι, το Ιράν, τη Μιανμάρ, τον Νίγηρα, τη Σενεγάλη, το Νότιο Σουδάν και το Σουδάν, οι αρχές κατέφυγαν σε διακοπή λειτουργίας του διαδικτύου και διακοπές για να εμποδίσουν τους ανθρώπους να μοιραστούν πληροφορίες σχετικά με την καταστολή και να οργανώσουν την απάντησή τους.

Ελλάδα

Αναφορικά τέλος με την χώρα μας, καταγράφηκαν όλα αυτά που συνέβησαν εντός το 2021 και που αποτέλεσαν σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η διεθνής οργάνωση υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια του έτους, 17 γυναίκες δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους ή τους πρώην συντρόφους τους.

Οι δολοφονίες τους ανέδειξαν το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας και επανέφεραν τις εκκλήσεις των ομάδων για τα δικαιώματα των γυναικών να χρησιμοποιηθεί ο όρος «γυναικοκτονία» στον δημόσιο διάλογο και στη νομοθεσία.

Σε ότι αφορά τον ρατσισμό και τις διακρίσεις, τον περασμένο Απρίλιο, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας ανέφερε 107 περιστατικά ρατσιστικής βίας, όπως καταγράφηκαν το 2020.

Κατά τη διάρκεια του έτους, επίσης τουλάχιστον 86 άνθρωποι που επιχείρησαν να διασχίσουν το Αιγαίο αναφέρθηκαν ως νεκροί ή αγνοούμενοι.

Οι επαναπροωθήσεις και οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων κατά προσφύγων και μεταναστών στα χερσαία και τα θαλάσσια σύνορα συνεχίστηκαν, παρά τις συστηματικές διαψεύσεις των ελληνικών αρχών.

Τέλος, συνεχίστηκαν οι αναφορές για άσκοπη και υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών και άλλων ατόμων.