Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Κάθε πόλεμος προκαλεί ανεξέλεγκτα προσφυγικά κύματα και αφήνει εκτεθειμένα γυναικόπαιδα και άλλους πολίτες -νεαρής κυρίως ηλικίας- που μπορεί να αποτελέσουν φτηνά εργατικά χέρια σε άλλες χώρες που λόγω του χαμηλού κόστους τα αναζητούν εναγωνίως. Την ίδια στιγμή, η παιδική εργασία αλλά και η σεξουαλική εκμετάλλευση πρυτανεύουν μετά από κάθε μαζική φυγή.

Επί του προκειμένου, και καθώς ο πόλεμος στα ουκρανικά εδάφη μετά την βάρβαρη ρωσική εισβολή συνεχίζεται, το προσφυγικό κύμα των Ουκρανών αυξάνεται, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος εκμετάλλευσης κάθε είδους.

Η εμπορία ανθρώπων λοιπόν, από την φυγή των Ουκρανών μπορεί να λάβει μεγάλες διαστάσεις σε οποιαδήποτε χώρα εισέρχονται οι πρόσφυγες αυτοί. Για τον λόγο αυτό, ήδη αναπτύσσονται δράσεις αλληλεγγύης σε πολλές από τις χώρες υποδοχής, την ίδια στιγμή που η ΕΕ προετοιμάζεται για αυτό το ενδεχόμενο.   

Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, η πλατφόρμα αλληλεγγύης της Κομισιόν δεσμεύτηκε να εφαρμόσει το Κοινό Σχέδιο κατά της εμπορίας ανθρώπων προκειμένου να καταπολεμήσει τους κινδύνους αυτής και να στηρίξει τα πιθανά θύματα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Από τότε που άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία κι ως τις 6 Μαΐου, πάνω από 5,4 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συντριπτική πλειονότητα όσων εγκαταλείπουν την Ουκρανία είναι γυναίκες και παιδιά.

Πάνω από 13.000 ασυνόδευτα παιδιά και παιδιά που έχουν χωριστεί από την οικογένειά τους έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής στην ΕΕ.

Τα στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ δείχνουν ότι οι γυναίκες και τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην εμπορία ανθρώπων: το 75% των θυμάτων στην ΕΕ και το 92% των θυμάτων εμπορίας, με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση είναι γυναίκες και κορίτσια, ενώ τα παιδιά αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τέταρτο των θυμάτων.

Το Σχέδιο καταρτίστηκε υπό την καθοδήγηση του συντονιστή δράσης της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων και με την υποστήριξη των οργανισμών της ΕΕ και των κρατών μελών. Αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση, την ενίσχυση της πρόληψης της εμπορίας ανθρώπων, της επιβολής του νόμου και της δικαστικής αντιμετώπισης, καθώς και στη βελτίωση του εντοπισμού και της στήριξης των θυμάτων.

Αυτά ισχύουν αναφορικά με το σχέδιο αλληλεγγύης απέναντι στην μαζική φυγή των Ουκρανών και ιδιαίτερα στα γυναικόπαιδα που είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε κάθε είδους εκμετάλλευση.

Το θέμα είναι βέβαια ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή και το πρόβλημα δεν έχει εμφανιστεί. Σύντομα, όταν οι πρόσφυγες εγκατασταθούν και ψάξουν για εργασία, θα αρχίσουν να καταγράφονται τα πρώτα περιστατικά και κρούσματα.

Δυστυχώς, αυτή η βάρβαρη εισβολή αναμένεται να προκαλέσει και επιπρόσθετο προσφυγικό κύμα, με απρόβλεπτες συνέπειες για την Ευρώπη. Και εννοώ με αυτό ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα είναι αδύνατον να βρουν εύκολα μία μόνιμη στέγη και εργασία και για τον λόγο αυτό ειδικά οι νέοι, τα μικρά παιδιά αλλά και οι γυναίκες, θα  κινδυνεύουν άμεσα να πέσουν θύματα εμπορίας.

Βέβαια, στην περίπτωση των Ουκρανών προσφύγων στην Ευρώπη η κατάσταση είναι διαφορετική συγκριτικά με όλους αυτούς τους πρόσφυγες από τρίτες χώρες, που προσπαθούν να εισέλθουν στην Ευρώπη μέσω του Αιγαίου και της Μεσογείου γενικότερα.

Πάραυτα, παρά τις μεγάλες τρόπον τινά διαφορές στην αντιμετώπιση και ενσωμάτωσή τους στις κοινωνίες των ευρωπαϊκών κρατών, το πρόβλημα παραμένει.

Και εδώ μιλάμε για εκατομμύρια πρόσφυγες, που ξεριζώθηκαν βίαια από τις εστίες τους, για πολίτες που ζούσαν μία φυσιολογική ζωή πριν η Ρωσία του Πούτιν με την εισβολή της προκαλέσει αυτή την τεραστίου μεγέθους ανθρωπιστική κρίση. Μία κρίση που δεν αναμένεται να ξεπεραστεί στο κοντινό μέλλον, καθώς οι υποδομές της Ουκρανίας έχουν σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί και η κοινωνία διαμελίστηκε.

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες όπως και όλοι οι πρόσφυγες θα πρέπει να τύχουν της ανάλογης αντιμετώπισης από τα ευρωπαϊκά κράτη, αν η Ευρώπη δεν έχει ακόμη απολέσει το νόημά της. Από τις πρώτες αφίξεις Ουκρανών στις γειτονικές χώρες εκδηλώθηκε μεγάλο κύμα αλληλεγγύης, που σε πολλές των περιπτώσεων προκάλεσε μεγάλη αίσθηση.

Το πρόβλημα της εμπορίας ανθρώπων, όμως, ελλοχεύει μετά από κάθε κρίση πολεμική, οικονομική ή περιβαλλοντική. Και σε αυτή την περίπτωση δεν φτάνει μόνο η αλληλεγγύη, αλλά τα μέτρα που πρέπει να λάβουν άμεσα τα ευρωπαϊκά κράτη. Και αυτό γιατί δυστυχώς, ακόμη και στις ψευδεπίγραφες δημοκρατίες της Δύσης, η εμπορία ανθρώπων καλά κρατεί.