Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Αναρωτηθήκατε ποτέ ποια είναι η τύχη των προσφύγων στην υγειονομική περίθαλψη, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με την πανδημία, τις διακρίσεις που υφίστανται, αλλά και την δυσκολία πρόσβασης στην Υγεία που είναι ανθρώπινο δικαίωμα;

Ξέρω, πολλοί από εσάς θα πείτε πως η χώρα μας καταβάλλει κάθε προσπάθεια να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους, να συνδράμει αποτελεσματικά με κάθε τρόπο και μέσον.

Θα ακούσω και πάλι πως βοηθιούνται «οι ξένοι» από μία χώρα που οι κάτοικοί της βρίσκονται σε παρατεταμένη κρίση.

Δεν είναι καθόλου έτσι. Πρώτον διότι η Ελλάδα παίρνει πολύ χρήμα από την ΕΕ για την περίθαλψη των προσφύγων. Δεύτερον, οι συνθήκες διαμονής τους δεν είναι και οι καλύτερες. Και τρίτον, οι διακρίσεις και ο ρατσισμός εξακολουθούν να διακατέχουν ένα μεγάλο τμήμα «αγανακτισμένων πολιτών».

Υπάρχουν πολλά ακόμη που μπορώ να πω και να εκθέσω, όμως θα αφήσω τα υπόλοιπα στις ίδιες τις οργανώσεις που διαχειρίζονται το θέμα. Βέβαια, θα ακούσω και πάλι ότι οι ΜΚΟ ευθύνονται για πολλές δυσχέρειες, πως δημιουργούν προβλήματα και καταχρώνται διαθέσιμα κονδύλια.

Η ίδια και η ίδια κακόβουλη επιχειρηματολογία που την έχουν βαρεθεί ακόμη και αυτοί που την παραθέτουν, ειδικά μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ας δούμε παρακάτω μερικές διαπιστώσεις για την υγειονομική πρόσβαση των προσφύγων και ας βάλουμε έναν προβληματισμό στην συζήτηση.

Ίσως με τον τρόπο αυτό δούμε τα πράγματα όπως είναι και όχι όπως φανταζόμαστε.   

Μια νέα αναφορά από το Κέντρο Διοτίμα σε συνεργασία με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και την International Rescue Committee Hellas (IRC Hellas), καταγράφει την πληθώρα δυσκολιών και προσκομμάτων στην απόλαυση του πανανθρώπινου δικαιώματος στην υγεία για τους προσφυγικούς πληθυσμούς της Χώρας.

Έλλειψη διερμηνείας, ρατσιστικές συμπεριφορές από επαγγελματίες υγείας, μεγάλες καθυστερήσεις στα διαθέσιμα ραντεβού, σε βαθμό που ζητήματα υγείας εξελίσσονται σε χρόνιες παθήσεις, άρνηση εκτέλεσης ιατρικών πράξεων (άμβλωση σε περιπτώσεις βιασμού), απουσία εξασφάλισης συναίνεσης σε ιατρικές επεμβάσεις (καισαρική): αυτά είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα, που αναφέρουν οι άνθρωποι σε κίνηση κατά την πρόσβασή τους στις υπηρεσίες φροντίδας της υγείας στην Ελλάδα.

Αποτελεί την τρίτη κατά σειρά αναφορά που δημοσιεύεται στο πλαίσιο του έργου «Do the human right thing Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων», το οποίο υλοποιείται μέσω του προγράμματος Active Citizens Fund.

Όπως επισημαίνεται στην αναφορά, η παροχή υπηρεσιών υγείας στους προσφυγικούς πληθυσμούς επηρεάζεται καθοριστικά από τις «συχνές και αποσπασματικές αλλαγές εθνικών πολιτικών και τοπικών πρακτικών, αλλά και από γεωγραφικούς, οργανωτικούς και γλωσσικούς φραγμούς», χωρίς να λαμβάνεται μέριμνα για την υπέρβασή τους, ώστε να διασφαλιστεί ο καθολικός χαρακτήρας της πρόσβασης στην υγεία.

Συχνά δε «ο ελλιπής συντονισμός μεταξύ υπηρεσιών και μηχανισμών δημιουργεί κενά στις υπηρεσίες», δυσχεραίνοντας καθοριστικά την πρόσβαση κυρίως «στον εμβολιασμό, την οδοντιατρική, ψυχιατρική, γυναικολογική, μαιευτική και παιδιατρική φροντίδα».

Το αποτέλεσμα είναι η επιδείνωση της υγείας πληθυσμών, που είναι ήδη επιβαρυμένοι, ψυχικά και σωματικά, έχοντας βιώσει τραυματικές εμπειρίες είτε στη χώρα προέλευσης (διώξεις, βασανισμούς, βιώματα πολεμικών συρράξεων και έμφυλης βίας)  ή/και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού (έκθεση σε κίνδυνο, κακοποίηση, χωρισμό από την οικογένεια). 

Άτομα με πολλαπλές ευαλωτότητες, όπως έγκυες, επιζώσες έμφυλης βίας, άτομα με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις, ψυχικά νοσούντες, όχι μόνο δεν λαμβάνουν την απαραίτητη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλά η υγεία τους χειροτερεύει περαιτέρω λόγω και των κακών συνθηκών διαβίωσης στη χώρα υποδοχής (αστεγία, αποστέρηση πόρων, νομική αβεβαιότητα, κίνδυνος κράτησης και απέλασης, ρατσισμός).

Η αναφορά «Δικαίωμα στην υγεία  ―  Δικαίωμα στη ζωή» φέρνει στο προσκήνιο τις φωνές αυτών των ανθρώπων, καταγράφοντας τις εμπειρίες τους από τις υπηρεσίες φροντίδας της υγείας.

Υπογραμμίζει πως η θεραπεία δεν εξαντλείται στην υγεία αλλά αφορά και τη φροντίδα, την ταυτότητα και την τρωτότητα. Διατυπώνει προτάσεις πολιτικής που προωθούν την ουσιαστική προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων σε κίνηση και διασφαλίζουν την με ίσους όρους πρόσβασή τους στην υγεία.