Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Όλος ο κόσμος σε μία μεγάλη αναταραχή, καθώς αθέατες δυνάμεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για γενικότερη ανάφλεξη με ό,τι αυτό σημαίνει για τον άμαχο πληθυσμό σε πολλά σημεία του πλανήτη. Ζούμε στιγμές απαξίωσης της ανθρώπινης ζωής, στιγμές όπου το να μιλήσει κανείς για Παιδεία ή ακόμη και σχετική μόρφωση, θα διακινδυνεύσει να χαρακτηριστεί ως γραφικός και τουλάχιστον πως ζει σε άλλη εποχή. Οι στιγμές αυτές που ζούμε είναι ανεπανάληπτες μετά από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και μετά, εποχές που δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί η κατάληξή τους.

Επικρατούν περισσότερο η εξοικείωση με την δυστυχία και τους μαζικούς φόνους, η ταύτιση ενίοτε με τους όποιους θύτες αλλά και η περισπούδαστη φρασεολογία για στρατηγικά σχέδια, για γεωπολιτικά συμφέροντα και κοινωνίες που ενώ δεν επιτρέπουν καν την αντίθετη γνώμη, λανσάρονται ως φιλολαϊκές και συνεπείς τάχα με το διεθνές δίκαιο. Μιλώ για δικτατορίες και αυταρχικά καθεστώτα που ευαγγελίζονται την κοινωνική δικαίωση, που στρέφονται γενικά και αόριστα κατά του «ιμπεριαλισμού» και που σε τελική ανάλυση στοχεύουν στο να οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε πολλά βήματα προς τα πίσω, καθώς τα καθεστώτα αυτά και δικτατορικά είναι και ολοκληρωτικά, αλλά πάνω απ' όλα σκληρά και απάνθρωπα.  

Η εξοικείωση του μέσου πολίτη με την βία και τις στυγνές δολοφονίες αμάχων, οι ασύλληπτες εικόνες και βίντεο από τις ανθρώπινες στοχεύσεις των drones που πλέον δεν δίνουν την παραμικρή δυνατότητα διαφυγής ή άμυνας μαζί με την ασύδοτη χρήση πυραύλων κατά σχολείων, νοσοκομείων και κατοικιών, όλα αυτά συνθέτουν ένα εφιαλτικό τοπίο, όπου δεν επιδέχεται της παραμικρής λεκτικής εκφραστικής δυνατότητας.  

Ο κόσμος που ζούμε είναι ένας κόσμος βαρβαρότητας, αξιακού ευτελισμού και ηθικής παρακμής. Μιλάμε συχνά για έναν κόσμο της σύγχυσης και απελπισίας. Θα έλεγα ότι ο κόσμος αυτός εθίζεται μέσα στην αυτοματοποίησή του και προχωρά με συνοπτικές διαδικασίες στην επόμενη μέρα, που αν μη τι άλλο ουδεμία σχέση έχει με το φως. Μιλάμε συχνά για έναν ιδιότροπο και αλλαγμένο κόσμο. Εγώ θα έλεγα έναν κόσμο της συνύπαρξης της δυστυχίας με το ακατανόητο, έναν κόσμο ρηχό και ακρωτηριασμένο από ιδεολογικής και κοσμοθεωρητικής εποπτείας, τον κόσμο της ανυποληψίας, του εγωισμού και της αναλγησίας συνάμα.

Οφείλεται αυτό στο ότι δεν διαβάζει ο κόσμος; Μήπως στο ότι βιάζεται απλά να φιλοτεχνήσει την τραγική επικαιρότητα με το πέπλο του σκοταδισμού, ώστε κάποια μέρα όλοι να κλείνουν τα μάτια σε κάθε τι το αποτρόπαιο;

Ναι, οι άνθρωποι δεν θέλουν να ξέρουν για την γνώση και την μάθηση, θέλουν να αναμασούν όσα τους σερβίρουν, νομίζοντας ότι αυτή είναι η αλήθεια και πως αυτή η κοινωνία είναι η λιγότερο βλαπτική. Και αναρωτιέμαι: Ποιες είναι άραγε, αυτές οι κοινωνίες που οραματίζονται οι κάθε λογής στενόμυαλοι και θιασώτες μιας ακόμη ολιγαρχικής νοοτροπίας που σπεύδουν να απορρίψουν κάθε εναπομείνασα δημοκρατία και στο όνομα ποιου ολοκληρωτισμού δρουν;

Ποια άραγε, κοινωνία επιθυμούν οι κάθε λογής αγγελιοφόροι της παντογνωσίας και του συλλήβδην επικρατούντος αναθεωρητισμού; Για να οδηγηθούμε προς τα πού και προς τι; Περίεργες είναι αυτές οι εποχές πέρα από επικίνδυνες. Υποτονικές να τις έλεγε κανείς, θα θεωρούταν ότι βρίσκεται έξω από κάθε απόπειρα νοηματοδότησης. Πρέπει, όμως, να προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιο νόημα στο παράλογο; Πρέπει να ομφαλοσκοπήσουμε την γενικότερη απαξία των ιδεολογιών και την αδιαφορία απέναντι στην γνώση; Και να σκεφθεί κανείς ότι υπάρχουν τα εχέγγυα για να καταγραφεί έστω και η παραμικρή πρόοδος, ότι με την βοήθεια της τεχνολογίας μπορούν να μπουν τρόπον τινά κάποια πράγματα στην θέση τους.

Όμως, η δύναμη προσφέρεται στο παράλογο. Όλες οι υποτιθέμενες ιδιοφυΐες αναλώνονται στο ποια από αυτές θα υπερισχύσει της άλλης σε έναν άνισο αγώνα για όλους εκείνους που δεν συγκαταλέγονται σε αυτές, αλλά που θα μπορούσαν να προσφέρουν αλληλεγγύη, γνώση, αλλά πάνω απ' όλα Παιδεία.

Αυτά ακριβώς που δεν θέλουν οι σημερνές κοινωνίες που βαυκαλίζονται για το ποια είναι η λιγότερο ανθρωπιστική, καθώς οι έννοιες έχουν χάσει οριστικά το νόημά τους.