Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η μετανάστευση στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς. Όπως θα δούμε και παρακάτω, τα μέτρα για την καταπολέμηση της έλλειψης εργατικού δυναμικού είναι ένας από τους βασικούς λόγους της μετανάστευσης αυτής.

Σήμερα, ο ΟΟΣΑ απαρτίζεται από τις 30 περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, με σημαντική επιρροή στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι. Η Ελλάδα ανήκει στην πρώτη ομάδα χωρών που επικύρωσαν τη συνθήκη δημιουργίας του το 1961.

Η μετανάστευση στις χώρες του ΟΟΣΑ, λοιπόν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, βρίσκεται σε επίπεδα - ρεκόρ. Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της έκθεσης του ΟΟΣΑ 2023, που παρουσιάστηκε την Τρίτη.

Σύμφωνα με τη μελέτη, τα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ κατέγραψαν πέρυσι 6,1 εκατομμύρια μόνιμους μετανάστες, κάτι που αναλογεί σε αύξηση 26% σε σχέση με το 2021.

Οι λόγοι της αύξησης, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι η οικογενειακή επανένωση και τα μέτρα κατά της έλλειψης εργατικού δυναμικού.

Το ένα τρίτο των χωρών του ΟΟΣΑ κατέγραψε πέρυσι την υψηλότερη μετανάστευση των τελευταίων 15 ετών. Περισσότεροι άνθρωποι μετανάστευσαν μόνιμα στον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο όσο ποτέ άλλοτε.

Η Αυστρία είναι μία από τις χώρες που κατέγραψε σημαντική αύξηση στην μετανάστευση, καθώς έφτασε τους 89.200 μόνιμους μετανάστες πέρυσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, μια αύξηση περίπου 21,2% σε σύγκριση με το 2021.

Να σημειωθεί εδώ ότι οι πρόσφυγες από την Ουκρανία δεν συμπεριλήφθηκαν σε αυτά τα στοιχεία. Τον Ιούνιο του 2023, περίπου 4,7 εκατομμύρια άνθρωποι από την Ουκρανία ήταν καταγεγραμμένοι σε χώρες του ΟΟΣΑ, οι περισσότεροι από αυτούς στη Γερμανία, την Πολωνία και τις ΗΠΑ.

Η Εσθονία, η Λιθουανία και η Τσεχική Δημοκρατία έχουν δεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό Ουκρανών προσφύγων σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού τους.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι τομείς με τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης είναι η οικογενειακή επανένωση (40%) και η μετανάστευση εργασίας. Η τελευταία χωρίζεται σε προγραμματισμένη μετανάστευση εργασίας και μετανάστευση στο πλαίσιο καθεστώτων ελεύθερης κυκλοφορίας, με τους δύο τομείς να ευθύνονται για περίπου 21% της μόνιμης εγκατάστασης.

Η μόνιμη εγκατάσταση για ανθρωπιστικούς λόγους χορηγήθηκε περίπου στο 11% των νέων κατοίκων στις χώρες του ΟΟΣΑ.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, η έλλειψη εργατικού δυναμικού έχει οδηγήσει στο να βρίσκεται σήμερα η μετανάστευση εργασίας ψηλά στην πολιτική ατζέντα σε αρκετές χώρες του ΟΟΣΑ. Το γεγονός αυτό έχει ήδη οδηγήσει σε αλλαγές στις συνθήκες-πλαίσιο σε ορισμένες χώρες. Η Γερμανία και η Αυστραλία σχεδιάζουν επί του παρόντος νομοθετικές αλλαγές στον τομέα αυτό.

Ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου έφτασε επίσης σε επίπεδο ρεκόρ το 2022. Σύμφωνα με τη μελέτη, πέρυσι υποβλήθηκαν περισσότερες από 2 εκατομμύρια αιτήσεις. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα και είναι σημαντικά υψηλότερος από το προηγούμενο ρεκόρ των 1,7 εκατομμυρίων αιτήσεων ασύλου το 2015/16. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι η απότομη αύξηση των αιτήσεων ασύλου στις ΗΠΑ. Εκεί υποβλήθηκαν 730.000 αιτήσεις ασύλου το 2022, έναντι μόλις 190.000 το προηγούμενο έτος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, 106.405 άτομα υπέβαλαν αίτηση ασύλου στην Αυστρία το 2022, οι περισσότεροι από αυτούς από το Αφγανιστάν, την Ινδία και τη Συρία, ακολουθούμενοι από την Τυνησία, το Μαρόκο και το Πακιστάν. Το 2019, υπήρχαν μόνο 11.010 αιτήσεις ασύλου, σύμφωνα με τα στοιχεία.

Σε αντίθεση με την επιθυμητή εργασιακή μετανάστευση, οι χώρες του ΟΟΣΑ ανταποκρίνονται στην αύξηση των αιτούντων άσυλο με κατασταλτικό τρόπο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, αρκετές χώρες έχουν θεσπίσει αυστηρότερες πολιτικές ασύλου και συνόρων και έχουν μειώσει τις ποσοστώσεις μετανάστευσης για τους αιτούντες άσυλο. Αντί για ευκαιρίες μόνιμης διαμονής, υπάρχουν όλο και περισσότερο μόνο προσωρινές λύσεις για τους αιτούντες προστασία, αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.