Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν το 98% της ευρωπαϊκής οικονομίας έρχονται με την πάροδο του χρόνου αντιμέτωπες με πολλαπλά προβλήματα. Συχνά πολλά από αυτά τα προβλήματα βρίσκουν τη λύση τους. Άλλα παραμένουν άλυτα σε διαχρονική βάση αλλά και λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης που αξιώνει μεγαλύτερη εξειδίκευση. 

Ένα από αυτά τα βασικά προβλήματα είναι και οι δεξιότητες που βοηθούν κατά βάση τους ανθρώπους να κατανοήσουν την καταναλωτική και οργανωτική συμπεριφορά, χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες για να προωθήσουν την επιτυχία της εταιρείας.

Οι επιχειρηματικές δεξιότητες συχνά θεωρούνται soft skills και μπορεί να περιλαμβάνουν διοίκηση ομάδας, ηγετικές και επικοινωνιακές ικανότητες.

Η κατηγοριοποίηση των επαγγελματικών δεξιοτήτων σχετίζεται, μεταξύ άλλων, με τις γνωστικές και τεχνικές δεξιότητες, για παράδειγμα τίτλοι σπουδών, πιστοποιητικά, ξένες γλώσσες και σεμινάρια, τεχνολογικές και ψηφιακές δεξιότητες, όπως γνώσεις προγραμμάτων και εφαρμογών, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, γλώσσες προγραμματισμού αλλά και με τις λεγόμενες κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες, όπως επικοινωνία, ομαδικότητα, προγραμματισμός, κριτική σκέψη, λήψη αποφάσεων, επίλυση προβλημάτων, διαχείριση χρόνου.

Σύμφωνα με νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύτηκε την Τρίτη, οι ελλείψεις δεξιοτήτων αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της ΕΕ. Η πρόκληση αυτή εντείνεται με την πάροδο των ετών και πλέον αφορά όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ και όλους τους τομείς της οικονομίας.

Οι ελλείψεις δεξιοτήτων αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για τις μικρότερες και μεσαίες επιχειρήσεις στην ΕΕ, καθώς αναγνωρίζονται ως τέτοιες από το 53% των πολύ μικρών επιχειρήσεων, το 65% των μικρών επιχειρήσεων και το 68% των μεσαίων επιχειρήσεων.

Για τις πολύ μικρές εταιρείες υπάρχουν, σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο, δυσκολίες στην εξεύρεση εργαζομένων με τις κατάλληλες δεξιότητες 53%, ρυθμιστικά εμπόδια ή διοικητικός φόρτος 34%, περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως της καθυστερημένης λήψης πληρωμών 21%, αθέμιτος ανταγωνισμός 20% - περιορισμένη ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες 16%, να γίνει η επιχείρηση πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον 10%, δυσκολίες με την ψηφιοποίηση 8% και τέλος  περιορισμένη πρόσβαση σε ξένες αγορές 6%. 

Για τις μικρές εταιρείες υπάρχουν δυσκολίες στην εύρεση εργαζομένων με τις κατάλληλες δεξιότητες της τάξης του 65%, ρυθμιστικά εμπόδια ή διοικητικός φόρτος 30%, περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως της καθυστερημένης λήψης πληρωμών 19%, αθέμιτος ανταγωνισμός 14%, περιορισμένη ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες 15%, να γίνει η  επιχείρηση πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον 13%, δυσκολίες με την ψηφιοποίηση 8%, περιορισμένη πρόσβαση σε ξένες αγορές 6%.

Για τις μεσαίες επιχειρήσεις 16% είναι το ποσοστό που αφορά το να γίνουν πιο βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον, 14% οι δυσκολίες με την ψηφιοποίηση, 8% περιορισμένη πρόσβαση σε ξένες αγορές.

Τέλος, σε ότι αφορά τις μεγάλες εταιρείες, οι δυσκολίες που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση ανέρχονται σε 8%, περιορισμένη πρόσβαση σε ξένες αγορές 6%, δυσκολίες στην εύρεση εργαζομένων με τις κατάλληλες δεξιότητες 72%, ρυθμιστικά εμπόδια ή διοικητικός φόρτος 26%, περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως της καθυστερημένης λήψης πληρωμών 10%, αθέμιτος ανταγωνισμός 7%, περιορισμένη ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες 13%, να γίνει η επιχείρηση πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον 14%, δυσκολίες με την ψηφιοποίηση 11%, περιορισμένη πρόσβαση σε ξένες αγορές 5%.

Όπως βλέπουμε από τα παραπάνω στοιχεία, η μεγαλύτερη δυσκολία σε όλες τις κατηγορίες των επιχειρήσεων αφορά κυρίως τις δεξιότητες. Με λίγα λόγια και οι απαιτήσεις από τις ίδιες τις εταιρείες είναι μεγάλες, αλλά και οι υποψήφιοι δυσκολεύονται για πολλούς και διάφορους λόγους να εξειδικευτούν, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτουν οι ίδιες οι εταιρείες. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με τα υψηλά στάνταρτ των εταιρειών που δεν απεικονίζουν ενίοτε την πραγματικότητα της αγοράς εργασίας. Αυτό, όμως, είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση. 

Η έρευνα αποτελεί χρήσιμο εργαλείο, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατανόηση του αντίκτυπου των ελλείψεων δεξιοτήτων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και θα αξιοποιηθεί για τη χάραξη των πολιτικών της Επιτροπής.

Μεταξύ άλλων, θα αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της εφαρμογής της δέσμης μέτρων αρωγής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, ενώ προβλέπει διάφορες δράσεις για τη βελτίωση των επιδόσεων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της ΕΕ στις δεξιότητες.

Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου «Μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελλείψεις δεξιοτήτων» διεξήχθη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων.

Πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο 2023 στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην Ισλανδία, τη Νορβηγία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Βόρεια Μακεδονία, την Τουρκία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία.

Πάνω από 19.350 εταιρείες (μικρομεσαίες και μεγάλες εταιρείες) ρωτήθηκαν μέσω τηλεφώνου.