Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η Κομισιόν αξιολόγησε θετικά το τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας, το οποίο περιλαμβάνει κεφάλαιο για το REPowerEU.

Το σχέδιο REPowerEU, το οποίο θεσπίστηκε τον Μάιο του 2022 ως απάντηση της ΕΕ στην παγκόσμια ενεργειακή κρίση, αναγνώρισε τον ρόλο του NextGenerationEU και, στον πυρήνα του, τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), στην επίτευξη ασφαλούς, οικονομικά προσιτής και καθαρής ενέργειας.

Στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου, ο ΜΑΑ στηρίζει τα κράτη - μέλη στο να προτείνουν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, ώστε να καταργηθεί σταδιακά και με ταχύτητα η εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, καθώς και να προωθηθούν πηγές μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών και ενεργειακή ανθεκτικότητα.

Το ύψος του σχεδίου για την χώρα μας ανέρχεται πλέον σε 35,95 δισ. ευρώ, με 18,22 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και 17,73 δισ. ευρώ σε δάνεια του ΜΑΑ. Το σχέδιο καλύπτει 76 μεταρρυθμίσεις και 103 επενδύσεις.

Το Συμβούλιο διαθέτει πλέον, κατά γενικό κανόνα, τέσσερις εβδομάδες για να εγκρίνει την αξιολόγηση της Επιτροπής. Η έγκριση του Συμβουλίου θα επιτρέψει στην Ελλάδα να λάβει προχρηματοδότηση ύψους 158,7 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του REPowerEU.

Η Ελλάδα έχει λάβει μέχρι στιγμής 11,2 δισ. ευρώ από κονδύλια του ΜΑΑ: προχρηματοδότηση ύψους 4 δισ. ευρώ και εκταμίευση των πρώτων δύο πληρωμών ύψους 7,2 δισ. ευρώ.

Με την θετική αξιολόγηση, ανοίγει ο δρόμος για ουσιαστική ενίσχυση της χώρας μας στην πορεία προς την πράσινη ανάπτυξη και την απαλλαγή από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, όπως επισημαίνει η σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν που δόθηκε την Τρίτη στην δημοσιότητα. Η Ελλάδα ζήτησε να μεταφερθεί στο σχέδιο το μερίδιό της από το αποθεματικό προσαρμογής στο Brexit (BAR), ύψους 25,6 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον κανονισμό REPowerEU.

Τα κονδύλια αυτά, καθώς και οι επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του ΜΑΑ και του REPowerEU για την Ελλάδα (ύψους 17,43 δισ. ευρώ και 768 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα) και το αίτημά της για τη λήψη νέων δανείων (ύψους 5 δισ. ευρώ), επιπλέον των δανείων που περιλαμβάνονταν στο αρχικό σχέδιο (ύψους 12,73 δισ. ευρώ), διαμορφώνουν το συνολικό ύψος του τροποποιημένου σχεδίου στα 35,95 δισ. ευρώ.

Σε ότι αφορά το REPowerEU, σύμφωνα με τον κανονισμό 2023/435 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, επισημαίνεται από τις 23 Φεβρουαρίου 2023, μεταξύ άλλων, ότι τα άνευ προηγουμένου γεωπολιτικά γεγονότα που ακολούθησαν την έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα οποία πυροδοτήθηκαν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, και η άμεση και έμμεση επιδείνωση των επιπτώσεων της κρίσης της COVID-19 έχουν επηρεάσει σημαντικά την κοινωνία και την οικονομία της Ένωσης, τους πολίτες της και την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της.

Λόγω των άμεσων δεσμών που υπάρχουν μεταξύ της βιώσιμης ανάκαμψης, της οικοδόμησης της ανθεκτικότητας και της ενεργειακής ασφάλειας της Ένωσης, της μείωσης της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, που προέρχονται ιδίως από τη Ρωσία, και του ρόλου της Ένωσης σε μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς μετάβαση, ο μηχανισμός αποτελεί κατάλληλο μέσο για να συμβάλει στην αντιμετώπιση των εν λόγω αναδυόμενων προκλήσεων από την Ένωση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λοιπόν, δρομολόγησε το σχέδιο REPowerEU, ως απάντηση στη διατάραξη της αγοράς ενέργειας που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η αρχική αξία του σχεδίου για την Ελλάδα ανερχόταν στα 31,16 δις ευρώ, η οποία περιλαμβάνει επίσης το μέρος του σχεδίου που χρηματοδοτείται με εθνικούς πόρους.

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στο σχέδιο της Ελλάδας την βοηθούν να γίνει πιο βιώσιμη, ανθεκτική και καλύτερα προετοιμασμένη για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει η πράσινη μετάβαση και η ψηφιακή μετάβαση.

Το σχέδιο προέβλεπε τα εξής:

-106 ροές επενδύσεων και 68 μεταρρυθμίσεις

-Το 37,5% του σχεδίου θα στηρίξει τους κλιματικούς στόχους

-Το 23,3% του σχεδίου θα προωθήσει την ψηφιακή μετάβαση.

Σε ότι αφορά την πράσινη μετάβαση, προβλεπόταν 1,3 δισ. ευρώ για την ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση περισσότερων από 100.000 κατοικιών, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος.

Το σχέδιο για την Ελλάδα προέβλεπε για τα ΜΜΜ την ανάπτυξη περισσότερων από 8.000 σημείων ηλεκτρικής φόρτισης και 220 πράσινων αστικών συγκοινωνιακών λεωφορείων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Επίσης, 1,3 δισ. ευρώ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημόσιου τομέα και 375 εκατ. ευρώ για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, προωθώντας την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στις ΜΜΕ.