Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Δεν αλλάζει ποτέ κάτι αν δεν θελήσουμε εμείς πρώτα απ' όλα να αλλάξουμε τους εαυτούς μας. Η ενασχόληση με τα ίδια πράγματα, μας οδηγεί περίπου στα ίδια αδιέξοδα, με ό,τι αυτό σημαίνει για την στασιμότητα και την παθητική στάση. Οι εποχές αλλάζουν, οι συνήθειες το ίδιο, όμως τίποτε δεν βελτιώνεται ουσιαστικά όσο ακολουθούμε το εκκρεμές της μονότονης συμπεριφοράς, με τις ίδιες αντιδράσεις και συμπεριφορές. Ο κόσμος δεν αλλάζει όσο παραμένει η συγκεκριμένη απόδοση ευθυνών σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον εαυτό μας.

Η αυτοβελτίωση, πέρα από τις όποιες συνεργατικές συνταγές αυτοβοήθειας, δεν μπορεί να λάβει χώρα αν δεν αποδώσουμε τις ευθύνες στον εαυτό μας για τις επιλογές, τα πιστεύω, αλλά πάνω απ' όλα τις στοχευμένες επαναληπτικές διεξόδους. Αν με λίγα λόγια όλα αυτά τα χρόνια βρισκόμασταν πάντα μπροστά στα ίδια αδιέξοδα και ενίοτε απέναντι στους ίδιους τοίχους και εμπόδια, τίποτε πέρα της τόλμης για κάθετη αλλαγή στις συμπεριφοριστικές συνιστώσες δεν μπορεί να αλλάξει άρδην τα δεδομένα.

Η αυτοβελτίωση έρχεται με την ηλικία, με δεδομένο ότι κάθε χρονιά ζωής που διανύουμε, επιβάλλεται να είναι σεβαστή. Στην πορεία προς τον θάνατο, θα συναντήσει κανείς πολλά, εκ των οποίων αρκετά από αυτά τα έχει βιώσει με τους γονείς του. Πρόκειται, όμως, για μια πορεία πάντα προς τα εμπρός, και με αυτό δεν νοείται καν το πέρασμα από την  ανωριμότητα στην ωριμότητα. Υπάρχει μια πορεία, μια συνεχής γραμμή, τεθλασμένη ή ευθεία, με αλυσίδα συμβάντων και πιθανοτήτων, μια πορεία προς το μέλλον που δεν μπορεί να πάψει παρά μόνο με το θάνατο.

Οι άνθρωποι συνηθίζουν να μην τα ρίχνουν στον εαυτό  τους, να βρίσκουν προφάσεις και δικαιολογίες για την θέση που βρίσκονται σήμερα, να αναπολούν την ξεγνοιασιά και την ανεμελιά της όποιας νιότης και όλα αυτά όταν οι ευθύνες αυξάνουν κατακόρυφα. Η αποστολή σε τούτη τη ζωή, όμως, είναι αυτό ακριβώς, να την φιλοσοφούμε και να μην διεκπεραιώνουμε παρά να μελετούμε τις όποιες υποθέσεις της καθημερινότητας, με υπευθυνότητα και σεβασμό στο χρονικό ταξίδι. Αν οι άνθρωποι είχαν καλές προθέσεις, αν οι κοινωνίες ήταν διαφορετικές και πραγματικά δημοκρατικές, ίσως πολλά από τα ψυχικά κυρίως νοσήματα να είχαν εξαφανιστεί. Μπορεί επίσης και να μιλούσαμε για το επόμενο βήμα προς τον νιτσεϊκό Υπεράνθρωπο ή την μαρξιστική μετάβαση για κάπου αλλού αν πράγματι ο Μαρξ δεν διαψεύστηκε από τις ίδιες τις κοινωνίες που χτίστηκαν πάνω στις αδιέξοδες θεωρίες του.

Ίσως ο κόσμος να είναι κάτι άλλο, ίσως να μην επαρκεί καμία επανάσταση παρά μόνο η προσωπική και αυτή κάτω υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Ίσως ο άνθρωπος να είναι το Όν των αντιφάσεων, η απόλυτη εκδήλωση του Κακού και του Καλού, μια παρουσία - δημιούργημα μιας ανάδυσης από το Χάος, μια τυχαία συνεύρεση κουκίδων στον κοσμικό ορίζοντα, μια μονάχα στιγμή, ένα όνειρο ή μία συντυχία.

Δεν ξέρω αν πραγματικά μπορεί να βοηθηθεί κανείς από την κατάδυση στον εαυτό του αναζητώντας την πραγματική αλήθεια, αν αυτή υπάρχει κάπου και αν η αναζήτηση μπορεί να διαλευκάνει την υπόθεση Άνθρωπος. Αυτό που ξέρω, είναι ότι κανείς δεν μπορεί να αλλάξει όσο παραμένει ο ίδιος, κάνοντας τα ίδια λάθη και παραλείψεις. Ίσως η ζωή να θέλει όχι μόνο να τη ζεις, αλλά να την μελετάς σε όλα τα επίπεδα, ίσως αυτό που αποκαλούμε οκνηρία να είναι ένα μήνυμα από κάπου αλλού που δεν μπορούμε να εντοπίσουμε. Ο ίδιος ο χρόνος είναι ενέργεια και δράση, μια διαγνωστική ανάλυση για το ποιος και το γιατί, ένας εμπεριστατωμένος εσωτερικός διάλογος για την τοποθέτηση απέναντι στο Χθες και το Σήμερα, μια γόνιμη εξερεύνηση του Μέλλοντος μέσα από τις εμπειρίες και τα ίδια τα συμβάντα.

Για αυτούς και για άλλους λόγους οφείλουμε ποτέ να μην παραμένουμε ίδιοι απέναντι στην καθημερινότητα. Ο χρόνος τρέχει το ίδιο όπως και η νόηση, οι σκέψεις, τα ίδια τα συμβάντα με τις επιπτώσεις που κομίζουν στον κοινωνικό ιστό και την ύπαρξη γενικότερα.

Αν μείνει κανείς στάσιμος, κάπου σταματά το χρόνο, κάπου θέτει ένα τέλος στον ίδιο τον εσωτερικό του κόσμο. Ανοσιούργημα της βιωματικής ιεροτελεστίας; Μπορεί. Με δεδομένο ότι επανάληψη των γνώριμων στάσεων, επιφέρει την ίδια αντίδραση και κατ' επέκταση την ίδια στασιμότητα. Και με αυτό απλά την τυραννική έλευση και του σωματικού θανάτου μετά το σοκ και δέος της πνευματικής ακινησίας.