Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Σα να ήταν ο κόσμος μία υπόθεση, μια επιθυμία που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, ένα όνειρο και μια οπτασία που ξεφεύγει από τα δεδομένα και το σκεπτικό περιβάλλον των ανθρώπων που δεν μπορούν να βρουν πού ξεκινά και πού τελειώνει η ζωή, παρά τις προσπάθειες της επιστήμης που ανοίγει τα φτερά της γνώσης αλλά την κλείνει σαν τα μυστικά περάσματα απομακρύνονται στο μακρινό και ανέγγιχτο χωροχρόνο.

Μαθημένος ο κόσμος από το να κάνει υποθέσεις για την ίδια του την πορεία, με μηδαμινή επίγνωση του χώρου που καταλαμβάνει η ζωή στο σύμπαν, οι άνθρωποι δεν κοιτούν μέσα τους ούτε καν τον ουρανό στον οποίο κρύβονται οι αλήθειες.

Συνηθισμένοι όπως είναι να ζουν απομονωμένοι στα κελιά τους με την μορφή που έχουν στη θέα των μεγαλουπόλεων, εντυπώνοντας εικόνες από μια συνεχή επανάληψη που περιγράφηκε με θαυμαστό και περίτεχνο τρόπο από την μεγάλη ποίηση και λογοτεχνία του μακρινού παρελθόντος, σπεύδουν να πάρουν πολύτιμες ανάσες από λόγια σοφίας και τέχνης που εκφράστηκαν τους προηγούμενους αιώνες, όταν η γραφή ήταν γόνιμη και ο διάλογος κυρίαρχο ζωτικό στοιχείο στην ανθρώπινη επικοινωνία.

Οι ανάσες αυτές, όμως, είναι σύντομες, καθώς η εποχή δεν επιτρέπει την αργοπορία σε κανένα χρονικό σημείο, δεν συγχωρεί ούτε καν την φευγαλέα σκέψη, το παραμικρό όνειρο, την παραμικρή φαντασίωση. Οι  άνθρωποι πρέπει πάση θυσία να βιαστούν, τους μεταφέρεται η υποχρέωση να σπεύδουν να κλείνουν τις υποθέσεις τη μία μετά την άλλη, να εκτελούν εντολές και να μην εκφράζουν ενστάσεις και αν αυτό γίνεται κάποτε, με μέτρο.

Οριοθετώντας λοιπόν, την ανθρώπινη δράση, βάζοντας ένα τέλος στην ιδεοανάληψη και το φαντασιακό, καθορίζοντας τον τρόπο και το είδος της αντίδρασης και συμβιβασμού, οι κραταιοί θεσμοί προσπαθούν να διατηρήσουν τρόπον τινά μια ισορροπία του τρόμου, να επιβάλλουν το ρυθμό έτσι όπως γινόταν στις δικτατορίες και τα ολοκληρωτικά καθεστώτα του παρελθόντος, που και παρόν έχουν και μέλλον.  

Δεν υπάρχει χώρος ούτε χρόνος να ψάξει κανείς να αυτοπραγματώσει τις επιθυμίες του, δεν μπορεί να κλείσει την ψαλίδα που άνοιξε εδώ και τόσο καιρό, όταν στην προσπάθειά του να διορθώσει τα κακώς κείμενα, υπέπεσε σε σοβαρές παραλείψεις που τόσα πολλά προβλήματα δημιούργησαν.

Υπάρχει ένα κενό μεταξύ της επιθυμίας για ελεύθερη σκέψη και του ενστίκτου επιβίωσης, σε έναν κόσμο που παραπαίει ανάμεσα στο θέλω και το δύναμαι να κάνω, ανάμεσα στην αυθυποβολή και την αυτοαναίρεση.

Η αποκαλούμενη ισορροπία του τρόμου αφορά και αυτό το ζύγιασμα, τις ίδιες τις επιθυμίες και τα θέλω, που από ένα σημείο και μετά δεν μπορούν να ελεγχθούν. Αφορά τους ανθρώπους εκείνους που βιάζονται να γεράσουν, μη διδασκόμενοι από τίποτε παρά μόνον από την υλική αξία των πραγμάτων, αυτήν ακριβώς την μέγγενη που καταλαμβάνει σημαντικό χώρο στο μυαλό και τα συναισθήματα.

Μπορεί ο σημερινός άνθρωπος να σπάσει τα δεσμά και να αποκαλύψει πρώτα απ' όλα στον ίδιο του τον εαυτό πως εντέλει μπορεί να αλλάξει τα ισχύοντα δεδομένα; Μπορεί να φέρει πίσω την δημιουργική γλώσσα και έκφραση, να μεγαλουργήσει και να διδάξει και πάλι τον εαυτό του για το πώς πρέπει να ζει ποιοτικά και να επικοινωνεί;

Μπορεί εν κατακλείδι να επανέλθει η σκέψη, η δημιουργική διαδικασία της νέας διαμορφωμένης πλάσης, χωρίς θεούς, δαίμονες και φαντάσματα, αλλά γόνιμη φαντασία και στοχευμένη ελπίδα;

Και αν οι εποχές έχουν τόσο πολύ αλλάξει, να βρει και πάλι το ρυθμό συνταύτισης με την ίδια τη φύση που τον περιβάλλει και να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα ακόμη και σε τούτη τη ζωή όπου οι αξίες μας άφησαν χρόνους;

Αν είναι κανείς προφήτης, ενδεχομένως να μπορέσει να δώσει κάποια απάντηση. Αν αντιλαμβάνεται τη ζωή από τα σημάδια των καιρών, επίσης.

Όμως, αυτοί που ερμήνευαν τον κόσμο, τον άνθρωπο και το ίδιο το Όν, δεν υπάρχουν πια. Η παρακαταθήκη βέβαια είναι πολύ μεγάλη και η αξία της υπερπολύτιμη. Θα τολμούσα να πω πως κάπου στον ουρανό, στο ίδιο το σύμπαν υπάρχουν φωτεινά σημάδια που αχνοφέγγουν. Είναι ακριβώς εκεί. Ακολουθώντας την τροχιά του χρόνου στον έναστρο ουρανό, μετρώντας τον και πάλι όπως κάποτε εκείνο το παιδί τα άστρα, εκτιμούμε και πάλι τα σκεπτικά μηνύματα μιας εμπράγματης ζωής. Και όλα αυτά παρά την φανταχτερή απουσία νοήματος στις λέξεις και τις φράσεις που περιστοιχίζουν τους συμμετέχοντες στον διάλογο.

Εκεί δηλαδή που η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά, κοντά στον θάνατο της ίδιας της κίνησης που στην ουσία ξεκινά και τελειώνει σε μία μόνιμη ακινησία, υπάρχουν φυλαγμένες όλες οι αλήθειες που καμιά τεχνική δεν μπορεί να κατακτήσει.

Τρόπον τινά, η σκέψη που ξετυλίγεται στο άγνωστο έχει και στόχο και σκοπό να μας διδάξει ότι τίποτε δεν έχει μάθει ακόμη ο άνθρωπος και πως όλα είναι ορμητική ροή προς το επόμενο βήμα. Το βήμα αυτό πρέπει να γίνει, παρά την αισθητή απουσία μεγάλης ποίησης, λογοτεχνίας και φιλοσοφίας. Βήμα που δεν οδηγεί σε επανάληψη, παρά σε επανάκτηση δημιουργίας για το καινούργιο που ξημερώνει πάντοτε την επόμενη μέρα. Και ας φαίνεται για πολλούς το ίδιο.