Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Τo κάπνισμα στερεί από τους άνδρες εννιά χρόνια ζωής και από τις γυναίκες επτά. Σ αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μελέτη του γερμανικού ερευνητικού κέντρου για τον καρκίνο (DKFZ). Την ίδια στιγμή, κάποιος που έχει κόψει το τσιγάρο και το αλκοόλ κερδίζει δεκαεπτά χρόνια ζωής. Ο καθένας γνωρίζει πια ότι δεν είναι υγιεινό να περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μπροστά στην τηλεόραση τρώγοντας πατατάκια και πίνοντας μπύρες. Το πόσο βλαβερά είναι τα αποτελέσματα αυτών των συνηθειών, το δείχνουν τώρα οι επιστήμονες - ερευνητές του DKFZ. Με δέκα τσιγάρα την ημέρα, ο άνδρας χάνει τουλάχιστον 9,4 χρόνια, ενώ η γυναίκα 7,3 χρόνια ζωής. Μια μέτρια κατανάλωση, με λιγότερα από δέκα τσιγάρα την ημέρα, μειώνει το προσδόκιμο όριο ζωής στα πέντε χρόνια.

Άλλοι παράγοντες που οδηγούν σε σαφή απώλεια των αναμενόμενων χρόνων ζωής είναι η παχυσαρκία (3,1 χρόνια), η κατανάλωση αλκοόλ με περισσότερα από τέσσερα ποτά την ημέρα (3,1 χρόνια μόνο στους άνδρες), καθώς και η μεγάλη κατανάλωση κόκκινου κρέατος (στους άνδρες 1,4, στις γυναίκες 2,4 χρόνια).

Πολλοί, όμως, άνθρωποι δεν αρκούνται σε μία και μόνη βλαβερή συνήθεια. Ο συνδυασμός αλλεπάλληλων βλαβερών συνηθειών απασχόλησε εξίσου τους ερευνητές. Έτσι, ένας παχύσαρκος δεινός καπνιστής που πίνει πολύ και καταναλώνει μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος, μπορεί να χάσει σε σχέση με αυτόν που ζει υγιεινά μέχρι και 17 χρόνια ζωής (άνδρες) ή 13,9 (γυναίκες). O τρόπος ζωής λοιπόν, είναι θέμα επιλογής, όπως και οι βλαβερές συνήθειες δείκτης υγείας, που ούτως ή άλλως παραμελείται από τον άνθρωπο της Δύσης. Τα φαντασιακό και new style, από την άλλη, ωθούν τον καθένα προς την κατεύθυνση της υιοθεσίας νέων τρόπων ζωής, βασισμένους στην υγιεινή διατροφή και την απαλλαγή από τις βλαβερές συνήθειες, ο νέος, όμως, αυτός τύπος ανθρώπου που πατρονάρεται από τα φιλοπεριβαλλοντικά λόμπυ των πολυεθνικών δεν έχει ελπίδα, αφού τις συνήθειες αυτές τις αντικαθιστά από τα μεταλλαγμένα και τη δια των ορμονών και φαρμακευτικών βιταμινών άσκηση.

Οι μελέτες, βέβαια, αποκαλύπτουν την εκτεταμένη βλάβη του αλκοόλ και του τσιγάρου, δεν αποτρέπουν, όμως, τους χρήστες, απλά υπενθυμίζουν τη ζημιά, αντιπαραβάλλοντας ενίοτε αυτές τις μελέτες με άλλες που μιλούν για το αντίθετο. Και όλα αυτά επειδή πλέον οι καρκίνοι θερίζουν σαν απλή γρίπη, και οι πληθυσμοί ειδικά της Δύσης πλήττονται ανελέητα από την παχυσαρκία, το διαβήτη και τον καρκίνο. 17 χρόνια, λοιπόν, ζωής στερεί ο συνδυασμός τσιγάρου και αλκοόλ. Η διαπίστωση είναι θλιβερή και ο προβληματισμός για την εμμονή σε αυτά μεγάλος. Την ίδια στιγμή που τσιγάρο και αλκοόλ κλέβουν χρόνια, εκατομμύρια είναι οι εξαρτώμενοι και πολλοί ακόμη νοσούν. Ο δυτικός τρόπος ζωής, το πρότυπο ακόμη και για τα απομεινάρια του πρώην ανατολικού μπλοκ, οι κάθε λογής υπερβάσεις και καταχρήσεις στο όνομα της καλοπέρασης, συνεχίζουν να αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή του καθενός. Στην Ελλάδα, το αμερικανικό κακέκτυπο με μπόλικη δόση ευρωπαϊκής φαντασίωσης, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, καθώς δεν είναι και λίγοι αυτοί που στο όνομα της επίπλαστης ευημερίας καταναλώνουν μαζικά ζωικά λίπη και παραδοσιακά εδέσματα με βάση παχυντικές ουσίες, που σε συνδυασμό με το ασύδοτο κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση ποτού, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που αποβαίνει σε βάρος της ψυχοσωματικής υγείας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Έλληνες είναι αφενός υπέρβαροι και αφετέρου εθισμένοι στην ανθυγιεινή διατροφή. Πάντως οι μελέτες -για να πούμε του λόγου το αληθές- δεν πρόκειται να αλλάξουν τα δεδομένα, αφού με τις συνεχείς αναιρέσεις το μόνο που προκαλούν είναι σύγχυση. Για το αλκοόλ, πάντως και το τσιγάρο, τα περιθώρια στενεύουν. Οι πρεσβευτές των καταχρήσεων αυτών μάλλον έχουν χάσει οριστικά τη μάχη επιβολής. Και αν τα 17 απολεσθέντα χρόνια ζωής δεν σημαίνουν τίποτε, έρχεται η ίδια η ζωή να το αποδείξει πως τουλάχιστον το «παν μέτρον άριστον» ήταν η πιο σοφή κουβέντα που ειπώθηκε ποτέ. Όχι, όμως και για τους εκάστοτε «γλεντζέδες», που στο όνομα της καλοπέρασης και της επίδειξης, απλά δεν κοιτούν το μετά. Που δεν νοιάζονται για την ίδια τους τη ζωή.