Σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται πλέον κονδύλια 1 δισ. ευρώ από το παλιό ΕΣΠΑ, που παρά το γεγονός ότι βαίνει οριστικά προς το τέλος του, διανύει και τη δυσκολότερη χρονιά σε ό,τι αφορά την υλοποίηση των έργων.

Όπως γράφει η «Καθημερινή», η στάση πληρωμών από την πλευρά του Δημοσίου μπλοκάρει την ομαλή εκτέλεση των έργων, που θα πρέπει πάση θυσία να ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2015.

Επιπλέον καθυστερεί τις πληρωμές από την Κοινότητα, η οποία πληρώνει απολογιστικά τα έργα, δηλαδή αφού πρώτα πληρωθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και κατατεθούν στην ΕΕ τα αντίστοιχα «τιμολόγια».

Είναι χαρακτηριστικό ότι όλο το 2015 τα αιτήματα πληρωμών που έχει υποβάλει η ελληνική πλευρά περιορίζονται στα 120 εκατ. ευρώ (!), ενώ τα υπόλοιπα χρήματα που μπορούν να διεκδικηθούν από την Κοινότητα φθάνουν τα 3,5 δισ ευρώ.

Στη ζώνη κινδύνου βρίσκονται όχι μόνο τα οδικά και τα περιβαλλοντικά έργα, αλλά και τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται από ιδιώτες.

ΝΑ ΖΗΤΗΘΕΙ ΠΑΡΑΤΑΣΗ

Η ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας) σε επιστολή προς τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα, επισημαίνει το σοβαρό πρόβλημα που έχει προκύψει λόγω της δέσμευσης των πόρων που χρηματοδοτούν την υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του τρέχοντος ΕΣΠΑ (2007-2013).

«Εξαιτίας της δέσμευσης των πόρων, έχει σταματήσει η εκτέλεση των έργων των Δήμων και γενικότερα των έργων όλων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, ενώ γίνεται η πιστοποίηση των εκτελεσθεισών εργασιών των έργων, οι αρμόδιες Διαχειριστικές Αρχές δεν δίνουν την εντολή πληρωμής αυτών ή δεν υλοποιούνται από την Τράπεζα της Ελλάδος οι εκδοθείσες εντολές, με αποτέλεσμα οι ανάδοχοι των έργων να αδυνατούν να συνεχίσουν την υλοποίηση των έργων. Λόγω της αδυναμίας αυτής, τα συλλογικά όργανα των εργοληπτικών εταιρειών αποφάσισαν ότι τα μέλη τους θα διακόπτουν την εκτέλεση των έργων και ήδη ανακοινώνονται διακοπές εκτελούμενων έργων σε πολλούς Δήμους.

Η κατάσταση αυτή όχι μόνο δημιουργεί τον κίνδυνο κατάπτωσης των ρητρών λόγω της αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεων των Δήμων προς τους αναδόχους, τις οποίες θα χρειαστεί τελικά να καλύψει το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά και η περαιτέρω καθυστέρηση εκτέλεσης των έργων θα οδηγήσει στην μη ολοκλήρωσή τους μέχρι τις 31.12.2015 που λήγει η χρονική διάρκεια εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συνέπεια όχι μόνο να μην αποπληρωθούν από Κοινοτικούς πόρους τα έργα, αλλά να ζητήσει η Ε.Ε. από το Ελληνικό Δημόσιο την επιστροφή των ήδη καταβληθέντων ποσών».

Με βάση τα παραπάνω, η ΚΕΔΕ θεωρεί απολύτως αναγκαίο να δοθεί εντολή αποδέσμευσης των πόρων που χρηματοδοτούν τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ.

«Στην περίπτωση που αυτό είναι στην παρούσα φάση αδύνατο, είναι απαραίτητο να ζητηθεί άμεσα από την Ε.Ε. η παράταση της ολοκλήρωσης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων μέχρι το τέλος του 2016 και στη συνέχεια η ανάληψη της αναγκαίας νομοθετικής πρωτοβουλίας, σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ, την ΕΝΠΕ και τους συλλογικούς φορείς των εργοληπτικών επιχειρήσεων, για την παράταση των συναφθεισών συμβάσεων και τη ρύθμιση των προβλημάτων που ενδεχόμενα θα δημιουργηθούν από την αναγκαστική παράταση της προθεσμίας εκτέλεσης των έργων».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η θέση της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος.

Συγκεκριμένα, ως προς την τρέχουσα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ 2007-2013 οι θέσεις της είναι:

-Η άμεση παράταση του ΕΣΠΑ για τουλάχιστον έναν χρόνο. Η οικονομική κρίση και δυστοκία τρέχουσας περιόδου, δεν επιτρέπει την ομαλή ολοκλήρωση των έργων όπως αρχικά προβλέφθηκε, δηλαδή έως τέλος 2015, δεδομένου ότι πλέον δεν γίνονται τροποποιήσεις στα Προγράμματα και δεν είναι εύκολο να αναληφθούν νέες υποχρεώσεις.

-Να προχωρήσουν άμεσα οι αναθεωρήσεις των Προγραμμάτων σύμφωνα με τον Κανονισμό έως τον Σεπτέμβριο 2015, ώστε να προλάβουν να εγκριθούν εντός 2015.

Ως προς τη νέα προγραμματική περίοδο του ΣΕΣ 2014-2020, επισημαίνεται:

-Η κατανομή των πόρων έγινε με τα στοιχεία της ανάπτυξης των ετών 2007, 2008 και 2009. Αυτό αδικεί τη χώρα.

-Οι πρώτες Συνεδριάσεις των Επιτροπών Παρακολούθησης των Προγραμμάτων του 2014-2020 τον Ιούνιο, είμαστε σίγουροι ότι θα αποτελέσουν ένα σημαντικό σταθμό στην ενεργοποίηση των Προγραμμάτων. Βεβαίως, θέματα ρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο υπάρχουν σε εκκρεμότητα, αλλά συνεργαζόμαστε και είμαστε βέβαιοι ότι έγκαιρα θα επιλυθούν.

Ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος Κώστας Αγοραστός, τονίζει:

«Για το ΕΣΠΑ 2007 - 2013 απαιτείται να δούμε από κοινού, χώρα και Ευρωπαϊκή Ένωση, την παράταση του προγράμματος τουλάχιστον για έναν  χρόνο γιατί είμαστε χώρα ειδικού καθεστώτος. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν προβλήματα. Η οικονομική κρίση, η δυστοκία, η έλλειψη σωστής χρηματοδότησης των έργων, δεν επιτρέπει την ομαλή ολοκλήρωσή τους όπως αρχικά προβλέφθηκε έως το τέλος του 2015. Το λέω και είμαι αναγκασμένος να προειδοποιήσω γιατί τέλος του 2015 δε θα έχουμε εμείς την ευθύνη. Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε. Η επέμβαση και πρωτοβουλία από πλευράς Υπουργείου, είναι αναγκαία, με δεδομένο πλέον ότι δεν γίνονται τροποποιήσεις στους προϋπολογισμούς των προγραμμάτων αλλά μόνο εσωτερικά στους άξονες αυτών και δεν είναι εύκολο να αναληφθούν υποχρεώσεις από το εθνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έως το 2016, πέραν των δυνατοτήτων του.

Έχουμε τρεις περιπτώσεις: το έργο το οποίο δε θα ολοκληρωθεί ή να γίνει γέφυρα στο επόμενο - εάν γίνεται, θα απομειώσει πόρους από το επόμενο, θα μειωθούν τα έργα στο επόμενο πρόγραμμα και δε θα υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι.

Εάν δεν μπορεί να πάει γέφυρα, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τους εθνικούς πόρους. Αυτή τη στιγμή με την κατάσταση που εμείς βιώνουμε, δεν υπάρχουν εθνικοί πόροι.

Η δε, χειρότερη των περιπτώσεων, είναι να μην ολοκληρωθούν τα έργα, να καταλογιστούν οι πόροι και να μην έχουν οι άνθρωποι τα έργα αυτά.

Σχετικά με τις αναθεωρήσεις των προγραμμάτων, σύμφωνα με τον κανονισμό έως τον Σεπτέμβριο του 2015 πρέπει να γίνουν, ώστε να προλάβουν να εγκριθούν εντός του 2015. Εμείς προτείνουμε οι επιτροπές παρακολούθησης για την αναθεώρηση των προγραμμάτων να γίνουν την περίοδο Αυγούστου Σεπτεμβρίου, ώστε να υπάρχει καλύτερη γνώση της προόδου όλων των έργων και ειδικότερα των επενδύσεων, με δεδομένο ότι υπάρχουν πολλοί ενδιάμεσοι φορείς διαχείρισης σε κάθε πρόγραμμα, διότι πολλοί δεν τα έχουν πάει καλά - άρα υπάρχει διαχειριστική δυσκολία και αντίστοιχα να προταθούν οι τελικοί προϋπολογισμοί των αξόνων τους. Όχι τον Ιούλιο του 2015.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει έλλειψη χρηματοδότησης στα έργα. Παίρνουν τα χρήματα από τα έργα κι εμείς προσπαθούμε να κρατήσουμε εντός τους κατασκευαστές. Επικρατεί πανικός στις τάξεις των κατασκευαστών που δεν θέλουν να μείνουν στα έργα ή να συμμετέχουν πολλοί στις δημοπρασίες. Θέλουν να κλείσουν τα έργα και να φύγουν».