Τα βιομηχανικά κτίρια του Περάματος, τα οποία στη διάρκεια του περασμένου αιώνα αποτέλεσαν πηγή ανάπτυξης για την Λέσβο και για την περιοχή της Γέρας ειδικότερα, σήμερα παραμένουν αναξιοποίητα στην πλειοψηφία τους και μάλιστα ορισμένα από αυτά είναι ετοιμόρροπα και επικίνδυνα για τους περιοίκους.

Δυστυχώς, η αίγλη και η δύναμη που είχαν κάποτε οι κραταιές αυτές επιχειρήσεις, που είχαν αναγάγει το λιμάνι του Περάματος σε ισχυρό εμπορικό κέντρο, με σημαντική κινητικότητα εμπορικών πλοίων και όχι μόνο, ανήκει πλέον στο παρελθόν και δεν θυμίζει τίποτα την περίοδο της οικονομικής αυτής άνθισης.

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΕΙΟΥ

Χαρακτηριστική περίπτωση βιομηχανικού κτιρίου, που σήμερα είναι σε άθλια κατάσταση, σχεδόν γκρεμισμένο και επικίνδυνο, είναι το παλιό σαπωνοποιείο Περάματος, που βρίσκεται στην προκυμαία δίπλα από την καφετέρια «Ανεμώνη».

Το κτίριο αυτό, είχε αγοραστεί το 1995 από την Κοινότητα Περάματος, όπως αναφέρει ο πρόεδρος Κίμων Χρυσίδης:

«Είχαμε κάνει αιματηρές οικονομίες ως κοινότητα τότε για να μπορέσουμε να το αγοράσουμε, ενώ παράλληλα πήραμε και κάποιες επιχορηγήσεις για το σκοπό αυτό.

Αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία της αγοράς, προχωρήσαμε στη μελέτη επισκευής και ανακαίνισης του κτιρίου. Ήταν μια ιδιαίτερα ακριβή μελέτη, κόστους 200 χιλιάδων ευρώ. Στόχος μας ήταν, το παλιό σαπωνοποιείο να μετατραπεί σε πολύκεντρο - χώρο πολιτισμού και χώρο φιλοξενίας διαφόρων δραστηριοτήτων της νεολαίας της περιοχής μας και των συλλόγων.

Συγκεκριμένα, η ακριβοπληρωμένη μελέτη προέβλεπε την δημιουργία πολύκεντρου, εσωτερικής θεατρικής σκηνής, συνεδριακού κέντρου, ακόμη και γραφείων για την κοινότητα και ιατρείο για τις ανάγκες της περιοχής. Παράλληλα, από την πλευρά της παραλίας είχε προβλεφθεί η δημιουργία θερινού θεάτρου, καθώς και ξενώνων για τη φιλοξενία των επισκεπτών της κοινότητάς μας.       

Η μελέτη παρά τις προσπάθειές μας, να αξιοποιηθεί και να ενταχθεί σε κάποιο από τα πολλά χρηματοδοτικά προγράμματα που πέρασαν από τότε, μπήκε στο ψυγείο και δεν βγήκε ποτέ. Η αδιαφορία από τις δημοτικές αρχές, η έλλειψη χρημάτων και κυρίως οράματος, ίσως είχαν καταστροφικά αποτελέσματα για το συγκεκριμένο βιομηχανικό κτίριο. Αποτέλεσμα, πριν μερικά χρόνια να πέσει η στέγη και στη συνέχεια να υποστεί τεράστιες ζημιές. Σήμερα έχουν μείνει μόνο δύο μισογκρεμισμένοι και επικίνδυνοι τοίχοι. Πολλές φορές ως κοινότητα έχουμε ζητήσει να γκρεμιστεί το κτίριο. Δεν έχει νόημα να παραμένει εκεί. Η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων όμως, μας έχει απαγορεύσει οποιαδήποτε επέμβαση σ' αυτό. Κλιμάκιο αρχαιολόγων που είχε έρθει στην περιοχή πριν λίγο καιρό, είχε αποφανθεί ότι πρέπει να μείνει ως έχει σήμερα και μάλιστα, μας είπαν να κλείσουμε τους δρόμους που είναι γύρω από αυτό, για να μην σημειωθεί κάποιο ατύχημα. Σήμερα στην κυριολεξία οι πετρόχτιστοι τοίχοι κρέμονται και είναι ζήτημα χρόνου να χαθεί το κτίσμα ολοκληρωτικά.

Η αναστύλωση του κτιρίου, σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς, θα κοστίσει το λιγότερο 1,8 εκατομμύρια ευρώ, ποσό τεράστιο για τα σημερινά δεδομένα. Υπάρχουν κάποιες αμυδρές ελπίδες να ενταχθεί το έργο στα προγράμματα που ανοίγουν την περίοδο αυτή από το Υπουργείο Πολιτισμού, επειδή όμως, είμαι αρκετά ρεαλιστής, πιστεύω ότι τελικά δεν θα γίνει τίποτα και ότι το κτίριο θα ισοπεδωθεί».

ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΣΟΥΡΛΑΓΚΑ «ΘΡΗΝΕΙ»

Το βιομηχανικό κτίριο του Περάματος, με μεγάλη και αξιόλογη ιστορία, είναι το πρώην εργοστάσιο Σουρλάγκα στην είσοδο του χωριού.

Η ιστορία του βυρσοδεψείου χάνεται στα βάθη των προηγούμενων δύο αιώνων, αφού ξεκίνησε να λειτουργεί το 1833 ως σαπωνοποιείο αρχικά και στη συνέχεια ως βυρσοδεψείο. Έκλεισε οριστικά το 1990 και από τότε ουσιαστικά παραμένει κτίριο φάντασμα, αφού κανένας δεν προσπάθησε επί της ουσίας να το αξιοποιήσει.

Η εταιρεία που το αγόρασε πριν μερικά χρόνια, ελληνικών συμφερόντων, στην ουσία ενδιαφερόταν περισσότερο για τον εξοπλισμό του, παρά για το ίδιο το κτίριο. Ο εξοπλισμός πουλήθηκε έναντι μεγάλου ποσού στο εξωτερικό και πλέον το κτίριο παραμένει άδειο και αναξιοποίητο.

«Έγινε μια προσπάθεια να αγοραστεί το εργοστάσιο, αναφέρει ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Περάματος, Κ. Χρυσίδης, από τον τότε δήμαρχο Γέρας Παύλο Βογιατζή. Η αγοραπωλησία δεν ολοκληρώθηκε στη διάρκεια της θητείας του, κι έτσι ο επόμενος δήμαρχος που ανέλαβε, ο Σ. Ζαμτράκης, έκρινε ότι το ποσό ήταν μεγάλο, η αγορά ασύμφορη και θεώρησε ότι είναι καλύτερα να μην προχωρήσει.

Δυστυχώς, η εταιρεία που έχει αγοράσει το εργοστάσιο, δεν δείχνει το παραμικρό ενδιαφέρον για την αξιοποίησή του. Το κτίσμα και η γύρω περιοχή, είχαν μετατραπεί σε σκουπιδότοπο, αφού πολλοί συμπολίτες μας ξεφορτώνονταν τα σκουπίδια τους στο οικόπεδο του εργοστασίου. Ο Δήμος μετά από καταγγελίες προχώρησε στον καθαρισμό του οικοπέδου, χρεώνοντας το λογαριασμό στην εταιρεία. Και πάλι όμως, δεν υπήρξε το παραμικρό ενδιαφέρον, ούτε για την πληρωμή του λογαριασμού, ούτε και για την περίφραξη του χώρου, προκειμένου να μην έχει πρόσβαση ο καθένας στο οικόπεδο και στο εργοστάσιο. Εξ όσων γνωρίζω, η εταιρεία ενδιαφέρεται να πουλήσει το κτίριο, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί αγοραστής».

ΤΟΥΡΚΟΣ ΜΕΓΙΣΤΑΝΑΣ

Το τρίτο βιομηχανικό κτίριο της περιοχής, είναι το ελαιοτριβείο της οικογένειας Βογιατζή, που πουλήθηκε σε εταιρεία Τουρκικών συμφερόντων, που ανήκει σε Τούρκο μεγιστάνα!

Ο ίδιος είχε επισκεφτεί την περιοχή και το κτίριο, το οποίο πιθανόν αγόρασε και για συναισθηματικούς λόγους, αφού φημολογείται ότι ανήκε σε πρόγονό του, ο οποίος το πούλησε στην οικογένεια Βογιατζή. Αυτή την περίοδο πραγματοποιούνται εργασίες αναστύλωσης και ανακαίνισης του κτιρίου και πιθανολογείται ότι θα δημιουργηθεί πολιτιστικό κέντρο και μουσείο.

Μάλιστα, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ο επιχειρηματίας ενδιαφέρεται να αγοράσει και άλλα κτίρια της περιοχής, ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι η αγοραπωλησία θα ολοκληρωθεί.

«Είμαστε ικανοποιημένοι, τονίζει ο Κ. Χρυσίδης, που ένα από τα βιομηχανικά κτίρια του Περάματος θα αξιοποιηθεί και θα αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών στον τόπο μας. Φυσικά θα προτιμούσαμε η αξιοποίηση αυτή να γίνει από την τοπική αυτοδιοίκηση, ωστόσο φαίνεται ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία σε αυτή την περίπτωση είναι περισσότερο αποτελεσματική. Κάθε ενέργεια που αποσκοπεί στο συμφέρον και στην ανάπτυξη του τόπου μας, είναι καλοδεχούμενη κι εμείς ως κοινότητα θα την υποστηρίξουμε, προσπαθώντας με όλες μας τις δυνάμεις να διατηρήσουμε την περιβαλλοντική και πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας».