Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μπερδεμένα μας τα λέει ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λέει χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη, η οποία πρέπει να προσφέρεται εθελοντικά, δεν είναι κάτι που μπορεί να επιβληθεί. «Προτείνουμε τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού σώματος αλληλεγγύης», τόνισε, στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Οι απορίες είναι οι εξής: τώρα επικαλούνται τον εθελοντισμό στις Βρυξέλλες, τώρα που οι κανόνες δεν έχουν την παραμικρή ισχύ και οι αποτυχημένες πολιτικές έχουν επιφέρει ένα τεράστιο αδιέξοδο; Και η δεύτερη απορία: Το αποκαλούμενο «σώμα αλληλεγγύης» ποιος θα το εποπτεύει και σε ποια βάση θα λάβει χώρα, όταν αυτή ακριβώς η αλληλεγγύη ούτε να επιβληθεί μπορεί, ούτε να προσφερθεί με κανόνες και οδηγίες; Αλληλεγγύη και εθελοντισμός εκ του μακρόθεν, λοιπόν.

Τέτοιου είδους δηλώσεις -σαφώς αργοπορημένες- ούτε προσφέρουν κάτι ούτε βοηθούν στην αποκλιμάκωση αυτής της δύσκολης κατάστασης. Τουναντίον, δείχνουν ότι ολοένα και περισσότερο οι απαρτίζοντες το διευθυντήριο των Βρυξελών βρίσκονται σε δεινή θέση. Αλληλεγγύη έχουν δείξει οι λαοί, οι κυβερνήσεις όχι. Έξι χρόνια λιτότητας στην Ελλάδα επαρκούν για να καταλάβει ο καθένας ότι οι ασφυκτικές οικονομικές πολιτικές το μόνο που κάνουν είναι να στραγγαλίζουν τις οικονομίες των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου και να βυθίζουν στην ανεργία τους νέους ανθρώπους, τα υποψήφια θύματα εκμετάλλευσης στον πλούσιο συγκριτικά ευρωπαϊκό βορά.

«Ο λαϊκισμός δεν επιλύει προβλήματα, δημιουργεί προβλήματα», δήλωσε επιπροσθέτως ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αν με την έννοια «λαϊκισμό» υπονοεί την προπαγάνδα των ακροδεξιών κομμάτων, που η ίδια η πολιτική των Βρυξελλών εξέθρεψε, τότε φαίνεται καθαρά πως έχουν συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο. Αν, όμως, με την χρησιμοποίηση της έννοιας αυτής, φωτογραφίζει τις αντιδράσεις των πολιτών απέναντι στην παρατεταμένη λιτότητα, τότε το επιχείρημα είναι σαφώς αποτυχημένο.

Δεν είναι λαϊκιστής αυτός που αντιστέκεται στις φοροεπιδρομές και τις περικοπές μισθών. Ούτε με το να ωρύεται κάποιος κατά των σκληρών μέτρων λιτότητας  θεωρείται φαιδρός. Τουναντίον, φαιδρές και ανούσιες είναι οι πολιτικές που στοχεύουν τον πολίτη, με δεδομένο ότι κάθε φορά αυτόν επικαλούνται όλοι τους για να βγουν από την όποια συστημική κρίση. Η ίδια η ΕΕ βρίσκεται σε κλοιό ανεπάρκειας επιχειρημάτων για μια κοινωνία γεμάτη ανισότητες, για αγορές με αναδουλειά και οικονομίες σε  αποσύνθεση.

Τα τεράστια κατά τόπους ποσοστά ανεργίας ανησυχούν και τον τελευταίο κερδοσκόπο, γιατί ακριβώς ακόμη και η κερδοσκοπία δεν λειτουργεί όπως θα ήθελαν, γιατί πολύ απλά οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν μάθε για πολλοστή φορά το κόλπο. Η αλληλεγγύη για να γυρίσω στην αρχή δεν είναι λοιπόν απόρροια της κατευθυνόμενης πολιτικής των εταίρων, που συσκέπτονται πυρετωδώς, μήπως και τους ξεφύγει η παραμικρή λεπτομέρεια. Αποτελεί κοινό επίτευγμα των ευρωπαίων πολιτών που αφενός εκφράζουν αλληλέγγυα στάση μεταξύ τους και αφετέρου έχουν εμπεδώσει την αδιέξοδη πολιτική των δανειοδοτήσεων και της επιβολής φόρων στους όποιους άτακτους Έλληνες ή Ιταλούς.

Και μιλώντας για τους τελευταίους, βαρύς αναμένεται ο χειμώνας, καθώς όπως πληροφορούμαι παρά τα δις βοήθεια  της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας, τα χρήματα αυτά ρέουν εκτός Ιταλίας. Σύμφωνα δε με μηνιαία έκθεση, η Banca d'Italia καταγράφει αρνητικό ρεκόρ. Η σχέση εισροών εκροών έχει ήδη διαταραχθεί. Σύμφωνα επίσης με έκθεση της Deutsche Bank, η Ιταλία είναι η μόνη χώρα που από το 1999 είχε γίνει φτωχότερη σε κατά κεφαλή οικονομική απόδοση, καθώς ακόμη και η Ελλάδα με την Πορτογαλία είχαν καταγράψει από το ξεκίνημα του ευρώ αυξητικές τάσεις. Προς νέο μέτωπο λοιπόν, με την Ιταλία η ΕΕ; Σαφέστατα. Ο κος Γιούνκερ καλό θα ήταν να παραδεχθεί ότι οι ασκούμενες πολιτικές οδήγησαν σε έναν φαύλο κύκλο χρεοκοπιών, από τον οποίο δεν βγαίνουν οι φτωχές χώρες με τις θεαματικές χρηματοδοτήσεις μέσω υπέρογκων δανείων που δεν μπορούν α εξοφληθούν.

Η δε αγορά σε γη και ύδωρ  γονατίζει ακόμη περισσότερο τις φτωχές οικονομίες, αφού ούτε τις αγορές μπορούν να ελέγξουν, ούτε τους πολίτες να ενθαρρύνουν για την παραμονή στις εστίες τους. Αποτέλεσμα, η μαζική μετανάστευση και η συσσώρευση πολιτών σε ένα κράτος μόνο την Γερμανία. Πλησιάζει ο καιρός όμως, όπου και εκεί η κρίση θα κάνει την εμφάνισή της. Δεν είναι μακριά η εποχή, όπου ο Γερμανός πολίτης θα αισθάνεται την καυτή ανάσα του πολίτη από τον χρεωκοπημένο ευρωπαϊκό Νότο. Και τότε να δούμε για ποια αλληλεγγύη θα μιλούν ή για ποιο ευρωπαϊκό σώμα αλληλεγγύης.