Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Δεν κινδυνεύει κανείς μόνο από την απραξία αλλά και από την επιτηδευμένη ενεργοποίηση των αντανακλαστικών του επειδή πάνω απ' όλα αυτό που επιτάσσει η μόδα είναι να συμμετέχει παντού, από το φύτεμα ενός δέντρου που δήθεν αποκαθιστά το σακατεμένο περιβάλλον, μέχρι την ενεργό ανάμιξη σε τηλεπαιχνίδια που ο ψυχαγωγικός τους χαρακτήρας εναρμονίζεται με την αποχαύνωση, αλλά πάνω απ' όλα τον σκληρό και αδυσώπητο ανταγωνισμό. Ο κίνδυνος προέρχεται άμεσα από την εμπλοκή του καθενός στα παιχνίδια της εξουσίας, που τόσο πολύ χρειάζεται ενεργούς παίκτες για να ολοκληρώνονται επιτυχώς την κάθε φορά.

Δεν είναι ασφαλώς τωρινές τούτες οι διαπιστώσεις, καθώς η βιομηχανία της μόδας κρατά δεκαετίες τώρα, με μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό της. Και δεν είναι και πρωτόγνωρη αυτού του είδους η παρακμή σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, για τον απλό λόγο ότι κάθε φορά επιστρατεύονται εκατομμύρια ανθρώπων, προκειμένου να υποδυθούν αυτούς τους θαυμαστά παρακμιακούς ρόλους, αναντίρρητα και ανυποψίαστα.

Ο κίνδυνος, όμως, εξακολουθεί να είναι τεράστιος, από την στιγμή που δεν υποπτεύεται κανείς το μέγεθος της ζημιάς που προκαλεί στον διπλανό του. Αποκτώντας κανείς κάποια προσχηματικά προνόμια της μόδας θεωρεί ότι λαμβάνει μέρος στον αγώνα της επιβίωσης τίμια και θαρραλέα. Γιατί δηλαδή να στιγματίσει κανείς έναν παίκτη σε reality, από την στιγμή που η ίδια η ζωή έχει μετατραπεί σε μία αρένα όπου οι μονομάχοι αγωνίζονται σκληρά για την επιβίωσή τους; Γιατί να μην στιγματίσει τον υπάλληλο της πολυεθνικής που σκάβει τον λάκκο του συναδέλφου του με περίτεχνο τρόπο;

Όχι, αυτές είναι πικρές αλήθειες και το γεγονός ότι η ζωή δεν αφήνει περιθώρια για άλλες πρακτικές, δείχνει πόσο μίζερη αλλά πάνω απ' όλα αλλοπρόσαλλη έχει γίνει. Οι πολίτες είναι αυτοί που θα πρέπει να αφυπνιστούν και να μεταμορφωθούν, τουλάχιστον για να εξερευνήσουν με ευχαρίστηση τα μυστικά της. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούν σταδιακά να την αλλάξουν και να την προσαρμόσουν στα δικά τους δεδομένα, πάνω απ' όλα ανθρώπινα και συνετά.

Κινδυνεύουμε λοιπόν, από την συντήρηση και διαιώνιση μίας μη εξελικτικής διαδικασίας, όσο στηρίζουμε αναντίρρητα και αβίαστα τις επιταγές της μόδας και με αυτό, όπως προανέφερα, δεν εννοώ μόνο την συμμετοχή στα ψυχαγωγικά προγράμματα, αλλά και στα χτυπήματα κάτω από τη μέση, προκειμένου να επιβιώσουμε εμείς και όχι οι άλλοι.

Η μόδα εξάλλου, δε είναι σε καμία περίπτωση ένας απλός κατάλογος με αθώα παιχνίδια, παρά ένα κρεματόριο των ανθρώπινων ιδεών. Και με αυτό εννοώ όλες τις προσπάθειες που καταβάλλει ο μέσος άνθρωπος να διατηρήσει τα αγνά του στοιχεία, σε πείσμα μίας φρενοβλαβούς κοινωνίας, που αξιώνει την απάθεια και την φιλαυτία.

Πολλοί έχουν γράψει για όλα αυτά, έχουν χύσει τόνους από μελάνι, για να εκλείψει αυτή η κοινωνία της ανθρωποφαγίας. Η συμμετοχή, όμως, στις εκάστοτε επιταγές της μόδας και η συμμόρφωση με νέο-συντηρητικά δεδομένα το μόνο που κάνει, είναι να εκλογικεύει την ανοησία και να νομιμοποιεί την κάθε είδους αυθαιρεσία.

Ο κίνδυνος λοιπόν, από την ενεργό ανάμιξη του καθενός στην διαδικασία αφανισμού του παλαιότερου, της παράδοσης, με λίγα λόγια, που παρά τα όλα όσα αρνητικά, διατηρούσε ατόφιο τον ανθρωπισμό, ο επαμφοτερίζων νεωτερισμός που λανσάρεται από την βιομηχανία της μόδας είτε μέσα από ψυχαγωγικά προγράμματα, είτε μέσα από κλισέ και στερεότυπα που μανιπουλάρουν στο έπακρο τον αυθορμητισμό, όλα αυτά οδηγούν σε μία ζωή κενή περιεχομένου, σε μία ζωή όπου αυτή ακριβώς η κενότητα μεταβάλλεται σε αξίωμα και δη λαμπρό.

Όσο λιγότερα κάνει κανείς, τόσο καλύτερα. Όσο εναρμονίζεται με το σημερινό και στιγμιαίο που η μόδα έχει αναγάγει σε ύψιστη αρχή, με στερεοτυπικά κλισέ του τύπου «ζήσε τη στιγμή με οποιοδήποτε κόστος και τίμημα και πάνω απ' όλα για τον εαυτό σου», τόσο κερδισμένος βγαίνει από όλη αυτή την συμμετοχή στον άκρατο ανταγωνισμό της επιβίωσης.

Όχι, δεν είναι μόδα που περνά το κάθε τι που λαβώνει τον ανθρωπισμό της κοινωνίας, δεν είναι χωρίς κόστος η λανθασμένη πορεία του καθενός και της κοινωνίας συνολικά. Οι κίνδυνοι ή ο μεγάλος κίνδυνος έχουν να κάνουν με αυτό, με την παραμέληση αξιών και ιδεών, αλλά πάνω απ' όλα της Παιδείας. Και άνθρωπος χωρίς Παιδεία σημαίνει υποχείριο της γενικευμένης μόδας, για επιβίωση με κάθε κόστος και τίμημα. Και αυτό μπορεί να το ζήσει κανείς είτε στα reality είτε στην εργασία, αλλά και τις κάθε είδους συναλλαγές.