Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Οι διαθέσεις των ανθρώπων αλλάζουν ανάλογα με τις ευκαιρίες κοινωνικο-οικονομικής ανόδου που τους προσφέρονται και αυτό επειδή όλον τον υπόλοιπο καιρό αναλογίζονται τι να πρωτοκάνουν στο ενδεχόμενο αυτό και πώς θα αξιοποιήσουν το ανάλογο θετικό πρόσημο.

Οι ευκαιρίες που τους δίδονται συνήθως δεν είναι πολλές και αν δεν τις αξιοποιήσουν, χάνονται όπως ακριβώς εμφανίστηκαν.

Ζούμε σε μία εποχή, όπου η ατολμία τιμωρείται αυστηρά και εκείνοι που δεν επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες, χάνουν το προνόμιο να βρεθούν από την μια στιγμή στην άλλη σε διαφορετική θέση. Γιατί όμως, πρέπει πάντα να σπεύδει κανείς να προλάβει; Σε τι συνίσταται η σβελτάδα που αφαιρεί από την αντιληπτική δυνατότητα την ικανότητα δράσης και εφόρμησης;

Αναρωτιέμαι γιατί πρέπει οι άνθρωποι να βιάζονται και να σταχυολογούν εσπευσμένα τα προνόμια που μπορούν να αποκτήσουν χωρίς πολύ κόπο και δεν βάζουν το μυαλό τους να σκεφθεί πως αν ξόδευαν την ίδια ενέργεια σε πνευματικούς στόχους, θα λάμβαναν μια ξεχωριστή ανταμοιβή;

Γιατί δεν εκγυμνάζουν την σκέψη τους, με λίγα λόγια οι άνθρωποι, παρά χάσκουν στον ορίζοντα, αποκλείοντας τις ευκαιρίες πνευματικής ανάτασης και ανάνηψης ταυτόχρονα; Τελικά γιατί πρέπει να βιαζόμαστε να γεμίσουμε υλικά αγαθά και όχι να σπεύσουμε να καλλιεργήσουμε ένα άλλο κλίμα για την σκέψη;

Οι άνθρωποι ικανοποιούνται συνήθως μόνο αν καταλάβουν θέσεις κλειδιά που τους προσδίδουν εξουσία και «πρόσωπο» στην κοινωνία.

Θαυμάζουν κατά βάθος τα καίρια πόστα και κυνηγούν τους επώνυμους για πολλούς και διάφορους λόγους που αφορούν την προβολή της στιγμής, και όλες τις υπόλοιπες ώρες ειρωνεύονται αυτούς ακριβώς που τους έχουν εξυπηρετήσει.

Η υποκρισία αυτή ανάγεται στον διπρόσωπο ρόλο που επιτελούν γιατί έτσι ακριβώς τους έχουν μάθει από παλιά στην οικογένεια και τον περίγυρο.

Θα έλεγε κανείς πως όλοι ψάχνουν από κάτι να πιαστούν και αν δεν το πετύχουν, κατακεραυνώνουν το ίδιο το σύστημα που τους αφομοιώνει σταδιακά.

Γυρίζουν το κεφάλι αδιάφορα όταν γίνεται αναφορά στο ρουσφέτι, που το καταδικάζουν, αλλά με την πρώτη ευκαιρία το συντηρούν. Ποιοι είναι στην πραγματικότητα αυτοί οι άνθρωποι και γιατί δεν κρατούν σχεδόν ποτέ μια σταθερή στάση;

Μήπως όλη αυτή η κατάσταση πυροδοτείται από αυτήν ακριβώς την διφορούμενη στάση και διαιωνίζεται ταυτόχρονα; Πώς, για παράδειγμα, στην Ελλάδα, διατηρούνται ατράνταχτες οι δομές εξουσίας όταν όλοι λίγο πολύ αξιώνουν διακαώς ισονομία και διαφάνεια, αλλά την επόμενη στιγμή είναι πανέτοιμοι να καταπατήσουν τα πάντα για να εξυπηρετηθούν;

Είναι συχνά αυτά τα ερωτήματα και οι απορίες. Θα έλεγε κανείς πως μόνο τα πρόσωπα αλλάζουν και οι ρόλοι. Οι πρωινές εκπομπές δεν επιβάλλονται αλλά διαφημίζονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ο καθένας γίνεται αφεντικό και σχολιογράφος συνάμα. Ποιες είναι τελικά οι ευκαιρίες που δίδονται στους ανθρώπους και από πού εκπορεύεται ο διαφημιστικός ελιτισμός, αν όχι από όλους εκείνους που διατρανώνουν πως αυτοί και μόνο άρπαξαν τις ευκαιρίες και βρέθηκαν σε θέσεις κλειδιά;

Οι διαθέσεις των ανθρώπων αλλάζουν αναλογικά με τις παροχές και τα υλικά αγαθά. Το πιο λυπηρό όμως, απ' όλα είναι ότι παίρνουν και ύφος σαν αλλάζει το εργασιακό τους πόστο, λες και από την μια μέρα στην άλλη δικαιούται κανείς να είναι υπερόπτης και αλαζόνας.

Είναι, όμως, αυτή ακριβώς η εποχή, όπου μετρά το θεαθήναι και το φαίνεσθαι που προσδίδει αυτοπεποίθηση και παράγει κυριαρχία. Αν οι άνθρωποι άλλαζαν τους συσχετισμούς, θα προέκυπτε κάποιου είδους αλλαγή; Αν επέλεγαν να μην φανούν -και όχι φυσικά για να μην αποκαλυφθούν θα άλλαζε κάτι στο κοινωνικο-οικονομικό πεδίο;

Οι εποχές έχουν αλλάξει και είναι αναλώσιμες. Το ίδιο βαρετές όμως, είναι και οι αντιδράσεις, που δεν επιφέρουν κάποιας μορφής αλλαγή. Θέλω να πω πως εδώ και δεκαετίες τώρα που η σκέψη πάγωσε, διαλύθηκαν και οι τελευταίες ελπίδες.

Οι άνθρωποι απλά αναπαράγουν δομές εξουσίας και υποταγής, εβρισκόμενοι οι ίδιοι σε δυσχερή ή προνομιούχα θέση. Οι ρόλοι εναλλάσσονται, η ουσία όμως, παραμένει ίδια. Για να διαιωνίζεται η κάθετη ιεραρχία και να επιχαίρουν τα «τζάκια» που δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Για τέτοια μονομέρεια μιλάμε. Για τέτοια απληστία, όταν πρόκειται για το ίδιον συμφέρον.