Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Σχεδόν 100 μετανάστες πνίγηκαν ή αγνοούνται στην κεντρική και ανατολική Μεσόγειο από τις αρχές του έτους.

Και μόνο αυτό το γεγονός των θυμάτων αυτών λίγο μετά την έναρξη του 2024 καταδεικνύει ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τους ανθρώπους που αναζητούν μια καλύτερη τύχη, αλλά πάνω απ' όλα μια πιο ασφαλή ζωή στις χώρες της ΕΕ. 

Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι ο αριθμός των περιπτώσεων αυτών διπλασιάστηκε σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό του ΟΗΕ, 3041 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους ή εξαφανίστηκαν στη Μεσόγειο πέρυσι. Το 2022, ο αριθμός αυτός ήταν 2411 και 2.048 το 2021.

Είναι αναμφισβήτητα ένα πολύ λυπηρό γεγονός που αυξάνει και την ευθύνη των χωρών που δέχονται μεταναστευτικές ροές, η συχνότητα των οποίων στην Μεσόγειο έχει πολλαπλασιαστεί.

«Ο τελευταίος αριθμός των θανάτων και των εξαφανίσεων είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι μια συνολική προσέγγιση που περιλαμβάνει ασφαλείς και κανονικές διαδρομές είναι η μόνη λύση που θα ωφελήσει τόσο τους μετανάστες, όσο και τα κράτη», δήλωσε η γενική διευθύντρια του ΔΟΜ Amy Pope.

Από τις αρχές Ιανουαρίου, δεν έχει βρεθεί κανένα ίχνος περίπου 40 Τυνήσιων μεταναστών που είχαν ξεκινήσει με σκάφος προς τις ιταλικές ακτές. Οι επιχειρήσεις έρευνας της τυνησιακής ακτοφυλακής ήταν ανεπιτυχείς. Η Τυνησία έχει αντικαταστήσει τη Λιβύη ως το κύριο σημείο αναχώρησης για τον διάπλου της Μεσογείου.

Η Γενική Διευθύντρια του ΔΟΜ, Amy Pope, παρευρίσκεται στη Διάσκεψη Ιταλίας-Αφρικής στη Ρώμη, για να συζητήσει λύσεις που στοχεύουν στην προστασία των μεταναστών.

Στη Διάσκεψη, «Μια γέφυρα για κοινή ζωή», συμμετέχουν περισσότεροι από 20 αρχηγοί κρατών και πρωθυπουργοί, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίδας πρωθυπουργού Giorgia Meloni και της προέδρου της Ευρωπαϊκής  Επιτροπής, Ursula von der Leyen. Αρκετές υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα εκπροσωπούνται, μαζί με ηγέτες από όλη την Αφρική.

«Η Διάσκεψη Ιταλίας-Αφρικής είναι μια ευκαιρία για να συζητηθούν ενιαίοι και βιώσιμοι μηχανισμοί, ώστε να σταματήσουν οι απώλειες ανθρώπινων ζωών σε επικίνδυνες διαδρομές και να προστατευθούν οι άνθρωποι που μετακινούνται», δήλωσε η Amy Pope.

«Έστω και ένας θάνατος είναι πολύς. Η επικαιροποιημένη βάση δεδομένων για θανάτους και εξαφανίσεις υπενθυμίζει ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα περιλαμβάνει ασφαλείς και τακτικές οδούς μετανάστευσης βασικός στρατηγικός πυλώνας για τον ΔΟΜ είναι η μόνη λύση που θα ωφελήσει τους μετανάστες και τα κράτη».

Η Ιταλία στοχεύει να ενισχύσει τον ρόλο της ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής μέσω ενός μοντέλου συνεργασίας, ανάπτυξης και ισότιμης εταιρικής σχέσης. Θα παρουσιάσει το σχέδιό της για μια πλατφόρμα κοινών ιδεών για συζήτηση με τους εταίρους κατά τη διάρκεια του συνεδρίου.

Η διάσκεψη έρχεται σε μια περίοδο που ο αριθμός των ανθρώπων που εικάζεται ότι είναι νεκροί ή αγνοούμενοι αυξάνεται. Τρία «αόρατα» ναυάγια από τη Λιβύη, τον Λίβανο και την Τυνησία τις τελευταίες έξι εβδομάδες που μετέφεραν 158 άτομα, δεν έχουν καταχωρισθεί. Στη βάση του ΔΟΜ ωστόσο, έχουν καταγραφεί 73 άτομα που θεωρούνται είτε νεκροί είτε αγνοούμενοι.

Την περασμένη Τετάρτη, οι αρχές διέσωσαν μια ομάδα 62 μεταναστών στα ανοιχτά του Ακρωτηρίου Γκρέκο της Κύπρου, οι οποίοι έφυγαν από τον Λίβανο στις 18 Ιανουαρίου. Οι περισσότεροι νοσηλεύονται και περιγράφονται ως βαριά άρρωστοι, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών παιδιών που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, ενώ ένα παιδί πέθανε.

Ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα

Σοβαρή, τέλος, είναι η κατάσταση με τα ασυνόδευτα παιδιά πρόσφυγες που καταφεύγουν στις ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με το ελληνικό Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τα ασυνόδευτα παιδιά μόνο στην Ελλάδα ανέρχονται σε 2.000 Ασυνόδευτα (Στοιχεία Ιανουαρίου 2024) εκ των οποίων:

-84% Αγόρια

-16% Κορίτσια

-9% <14 ετών

-1.462 Α.Α. σε Κέντρα Φιλοξενίας

-174 Α.Α. σε Διαμερίσματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης

-128 Α.Α. σε Δομές Επείγουσας Φιλοξενίας

-236 Α.Α. σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης

-0 Α.Α. σε Δομές Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο

Δυναμικότητα θέσεων φιλοξενίας:

-2.060 θέσεις σε Δομές Φιλοξενίας (Κέντρα φιλοξενίας/Διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης)

-200 θέσεις σε Δομές Επείγουσας Φιλοξενίας

Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης, δήλωσε πρόσφατα πως ενώ το διεθνές περιβάλλον γίνεται όλο και πιο φορτισμένο, όλο και πιο γεμάτο με κρίσεις, υπάρχει έντονη ανησυχία για τα όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό στις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη προσοχή και ανάλογη ευαισθησία. Γιατί νέες εστίες κρίσεων επιδεινώνουν την όλη κατάσταση.

Διαμένοντες πρόσφυγες στην ελληνική επικράτεια

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, προερχόμενα από τον Μάιο 2023, ο αριθμός των συνολικά διαμενόντων στην ελληνική επικράτεια για τον Απρίλιο του 2023 σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους εμφανίστηκε μειωμένος κατά 52%.

Συγκεκριμένα, υπήρχαν 11.770 διαμένοντες στην επικράτεια τον Απρίλιο του 2023, συγκριτικά με 24.529 τον Απρίλιο του 2022. Αναφορικά με τους διαμένοντες, τον Απρίλιο του 2023 σημειώνεται περαιτέρω μείωση 12% σε σχέση με τον Μάρτιο που οι διαμένοντες έφταναν τους 13.798.

Στα νησιά, τον Απρίλιο του 2023 διέμεναν 4.286 αιτούντες άσυλο, παρουσιάζοντας μία μικρή μείωση των διαμενόντων κατά 3% τον μήνα Απρίλιο, σε σχέση με τον Μάρτιο του 2023.

Όσον αφορά, τέλος, στους διαμένοντες στην ενδοχώρα, ο αριθμός ανερχόταν στους 7.717 αιτούντες άσυλο, όταν τον Απρίλιο του 2022 διέμεναν συνολικά 22.462, αγγίζοντας δηλαδή μείωση της τάξης του 66%.