Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Στις δύσκολες στιγμές όπου χρειάζεται κανείς κάποια βοήθεια, όλως περιέργως οι θεωρητικοί της αλληλεγγύης απουσιάζουν θεαματικά, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι θεωρητικά μπορεί να λέγονται τα πάντα, όταν, όμως, εμφανίζεται το πρόβλημα, όλοι λίγο πολύ κάνουν στην άκρη. Είναι ο κανόνας αυτής της ζωής, οι ιδιότητες ενός απρόσωπου βίου που εμπλουτίζεται και στοιχειοθετείται τεχνηέντως από καλολογικά στοιχεία, αλλά που επί του πρακτέου αλλάζουν σχεδόν τα πάντα όταν πρόκειται να εφαρμοστούν οι θεωρητικές πρακτικές.

Η ζωή κυλά χωρίς εκπλήξεις, χωρίς γεγονότα που μπορεί να μας κάνουν να αναθεωρήσουμε την στάση μας, αφού ακόμη και η πιο λυπηρή εικόνα έχει εντυπωθεί στο γνωστικό μας πεδίο και περίπου εκλαμβάνεται ως φυσιολογική. Η καθημερινότητα έχει πάψει πια να έχει την σημασία που είχε λόγω της συνήθειας και της ρητής επανάληψης, ενώ το πέρασμα του χρόνου συνοδεύεται από αμπόλιαστη σκέψη που δεν διεισδύει στον πυρήνα του ξετυλίγματος των γεγονότων.

Όλος ο κόσμος ζει κάτω από την επήρεια της έλλειψης σκεπτικού συντονισμού και διάχυσης, οι περισσότεροι απλά αναπαράγουν τις ιεραρχικές δομές εξουσίας με γνώμονα τις ικανότητες συμπερίληψης στο  υφιστάμενο κοινωνικό γίγνεσθαι, ενώ κάποιοι, λίγοι μόνο, προσπαθούν να χαράξουν τομές και να εκφράσουν νεωτερισμούς στην προσπάθειά τους να αλλάξουν τους συσχετισμούς και πάνω απ' όλα να διευρύνουν το μέτωπο της επικοινωνίας.

Δεν παύουν, όμως, ποτέ οι δύσκολες στιγμές, οι στιγμές όπου η ανάγκη για αλληλεγγύη είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ, οι άνθρωποι, θέλω να πω, δεν θέλουν να εγκαταλείψουν τα ακυβέρνητο καράβι της επικοινωνίας, όμως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αυτό κάνουν.

Οι φράσεις του τύπου «μαζί προχωράμε» έχουν χάσει την σημασία τους ή δεν ισχύουν πια, ο καθένας βαδίζει μόνος του στον κυκεώνα του παραδείσου και της κόλασης, και όλο αυτό φαντάζει να είναι η φυσιολογική πορεία, το καθημερινό δρομολόγιο.

Υπάρχει, όμως, πάντα δίπλα μας η ανάγκη, η ζήτηση για αλληλεγγύη, η υπενθύμιση πως οι επιδιώξεις της νεότητας για κάποιους δεν χάθηκαν ποτέ, όσο και αν η ζωή έσπρωξε τους περισσότερους στην δίνη της αφθονίας και του καταναλωτισμού. Υπάρχει πάντα η ανάγκη να είμαστε παρόντες, όταν ο άλλος μας το ζητήσει και αυτό όχι για να δείξουμε τις δυνάμεις μας, αλλά για να αποδείξουμε για μια ακόμη φορά στον εαυτό μας τους άλλους ότι δεν υποχωρήσαμε και δεν συμβιβαστήκαμε.

Η λέξη «συμβιβασμός» βέβαια κουβαλά μια βαριά κληρονομιά αμέτρητων γενεών, σχετίζεται με την πορεία προς την επίτευξη των ονείρων και την υλοποίηση των φαντασιακών δράσεων, σε κάθε περίπτωση δοκιμάζεται ως λέξη από τα ίδια τα γεγονότα και την καθημερινότητα. Δίπλα μας είναι πάντα η ανάγκη, πλησίον της παραμικρής σκέψης για ελευθερία και δημοκρατία, για αλλαγή του τρόπου ζωής και των συνθηκών, για ανατροπή των στάνταρτ της καθεστηκυίας τάξης που επί πολλά συναπτά έτη εγκλώβισαν τις κοινωνίες και τις οδήγησαν σταδιακά στο απόλυτο μηδέν.

Ας μην διστάζουμε λοιπόν, όσο υπάρχει μέσα μας αυτή η φλόγα που δεν αργοσβήνει, αυτός ο κόσμος που δεν τέλειωσε παρά τα τεράστια εμπόδια που μπήκαν από την εφηβεία και μετά, η διαρκής πίστη για έναν άλλο κόσμο όπου η αλληλεγγύη και η επικοινωνιακή συνοχή θα βάλουν και πάλι τις βάσεις για μια πραγματικά διαφορετική ζωή, έναν κόσμο που δεν εγκαταλείψαμε ποτέ στα όνειρά μας και δεν ξεχάσαμε ποτέ.

Η αλληλεγγύη είναι παρούσα στον εν λόγω τρόπο σκέψης. Ακολουθεί τους παλμούς των ιδεών και των ιδεαλιστικών τομών, αναφύεται όσο οι κρυφοί πόθοι για μια άλλη κοινωνία είναι ζωντανοί, όσο ο διπλανός δεν είναι εχθρός ούτε ανταγωνιστής.

Για όλους αυτούς τους λόγους, ποτέ ένας πραγματικά σκεπτόμενος δεν θα εγκαταλείψει την διανοητική του πορεία. Δε θα αρνηθεί την προσφορά βοήθειας σε όποιον την έχει ανάγκη, δεν θα φοβηθεί να συμπαρασταθεί μη τυχόν και απωλέσει κάποιες από τις δυνατότητές του. Δεν θα κάνει οικονομία δυνάμεων, δεν θα έχει τον παραμικρό ενδοιασμό.  

Δεν πρόκειται για θεωρητικό της αλληλεγγύης αλλά εν τοις πράγμασι πανταχού παρόντα. Γιατί αυτό σημαίνει στην πραγματικότητα ζωή.