Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Τo φαινόμενο της παράνομης αλιείας στην χώρα μας έχει λάβει από καιρό ανεξέλεγκτες διαστάσεις και ειδικά σε περιοχές που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες περιβαλλοντικά. Το φαινόμενο αυτό βέβαια, δεν παρατηρείται σήμερα, παρά έχει λαμπρό παρελθόν. Πολλές φορές έχω υπάρξει ο ίδιος  μάρτυρας ψαρέματος τρατών κοντά στην ακτή, όπου στην κυριολεξία το θαλάσσιο οικοσύστημα έχει υποστεί ανεπανόρθωτη καταστροφή.

Πρέπει να πούμε πάντως, ότι τα τελευταία χρόνια οι περιπολίες του λιμενικού έχουν αυξηθεί, οι αλιείς συμμορφώνονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και η κατάσταση συνολικά έχει βελτιωθεί. Εντούτοις, ζημιά εξακολουθεί να υφίσταται και οι θάλασσες έχουν σχεδόν αποψιλωθεί σε ότι αφορά την θαλάσσια πανίδα.

Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική είναι και η συμβολή των πολιτών που θα πρέπει κάθε φορά που εντοπίζουν παράνομη αλιεία να κινητοποιούνται, για τον πολύ απλό λόγο ότι η θάλασσα ανήκει σε όλους και πρέπει να αντιμετωπίζεται τουλάχιστον με σεβασμό.

Στην πράξη κερδίζεται το στοίχημα, αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως το πρόβλημα λύνεται οριστικά. Χρειάζονται περισσότερες νομοθετικές παρεμβάσεις για την παράκτια ειδικά αλιεία, εκεί που καταφεύγουν πολλά είδη ψαριών ειδικά τώρα μεσούσης της φθινοπωρινής περιόδου, όπου πολλοί βρίσκουν την ευκαιρία και με δεδομένο ότι τα νερά είναι ακόμη ζεστά αλλά και ο κόσμος έχει αραιώσει, προβαίνουν σε παράνομη αλιεία.

Χρειάζεται βέβαια και η εντατικοποίηση των ελέγχων ως μέτρο πρόληψης και όχι καταστολής προς τους ψαράδες, που πολλοί από αυτούς ζουν στην κυριολεξία από το ψάρεμα και δεν εμπλέκονται σε παράνομες ενέργειες κατά του θαλάσσιου περιβάλλοντος που εξακολουθούν να το σέβονται.

Για παράδειγμα, σε πολλές περιοχές, η συνήθης στο παρελθόν χρήση δυναμίτη τα βράδια δείχνει να έχει εκλείψει. Και πολλοί άλλοι τρόποι παράνομης αλλά και επικίνδυνης αλιείας.

Στο πλαίσιο αυτό και επειδή το πρόβλημα δεν είναι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την ΕΕ, αξίζει να δούμε τι αποφασίστηκε, πριν δύο ημέρες για τα κοινοτικά ύδατα του Βορειοανατολικού Ατλαντικού.

Στο πλαίσιο των φιλόδοξων στόχων της για την προστασία της φύσης και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, όπως ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, η Κομισιόν έλαβε μέτρα για την απαγόρευση της πρόσβασης όλων των εργαλείων βυθού σε 87 ευαίσθητες περιοχές στα κοινοτικά ύδατα του Βορειοανατολικού Ατλαντικού.

Με βάση τον κανονισμό για την πρόσβαση στην αλιεία βαθέων υδάτων και τις επιστημονικές γνωμοδοτήσεις του Διεθνούς Συμβουλίου για την Εξερεύνηση της Θάλασσας (ICES), ο νέος κανονισμός προστατεύει 57 ευάλωτα οικοσυστήματα βαθέων υδάτων, ενώ παράλληλα στόχος του είναι να διαταράξει στο ελάχιστο δυνατό τις αλιευτικές δραστηριότητες.

Η συνολική περιοχή απαγόρευσης εκτείνεται σε 16.419 km² που προορίζονται για την προστασία ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων σε βάθος κάτω από 400 μέτρα και αντιστοιχεί στο 1,16% των κοινοτικών υδάτων στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό.

Οι απαγορεύσεις αφορούν σκάφη που είναι εξοπλισμένα με εργαλεία βυθού, δηλαδή τράτες βυθού, δράγες, στάσιμα απλάδια βυθού, παραγάδια βυθού, κιούρτους και παγίδες. Το μέτρο σχεδιάστηκε μετά από εκτενείς διαβουλεύσεις με τα κράτη - μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του αλιευτικού τομέα και των ΜΚΟ, κατά τα τελευταία δύο έτη.

Μετά την απαγόρευση της αλιείας με τράτες βυθού σε βάθος κάτω από 800 μέτρα, η οποία θεσπίστηκε το 2016, οι απαγορεύσεις αυτές προσφέρουν πρόσθετη προστασία για την αποκατάσταση ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι ψυχρών υδάτων, τα υποθαλάσσια όρη και τα ρήγματα βαθέων υδάτων.

Η εκτελεστική πράξη που εκδόθηκε προχθές θα αρχίσει να ισχύει 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα είναι άμεσα εφαρμοστέα σε όλα τα σκάφη των κρατών -μελών της ΕΕ και των τρίτων χωρών που αλιεύουν στα ύδατα της ΕΕ.

Να και μία είδηση που έχει ενδιαφέρον. Βέβαια δεν μένει παρά να εφαρμοστούν οι αποφάσεις και να προστατευθούν με τον τρόπο αυτό οι περιβαλλοντικά ευαίσθητες θαλάσσιες περιοχές.

Δεν θα υπάρξουν ακόμη πολλές ευκαιρίες που θα μας δώσει η φύση για να την προστατέψουμε. Και μπροστά στο κέρδος δεν πρέπει να χαθεί η θαλάσσια ζωή. Τουναντίον, θα πρέπει να προστατευθούν με νύχια και με δόντια τα εναπομείναντα οικοσυστήματα. Το στοίχημα για την διάσωση της θαλάσσιας ζωής πρέπει να κερδηθεί.