«Σιωπή»

Του Σιουσάκου Έντο

Μετάφραση: Μαίρη Κιτσικοπούλου

Εκδόσεις «Καστανιώτης»

Τιμή: 8,86 ευρώ

Ένας ιδεαλιστής Πορτογάλος ιεραπόστολος, ο ιησουίτης Σεμπαστιάου Ροντρίγκες, φτάνει στην Ιαπωνία του 1640 για να συμπαρασταθεί στους καταπιεζόμενους χριστιανούς Ιάπωνες, αλλά και να ανακαλύψει την αλήθεια που κρύβεται πίσω από την αποστασία του προκατόχου του, του έμπειρου ιεραπόστολου Φερέιρα, ο οποίος δεν άντεξε το μαρτύριο «του λάκκου» στο Ναγκασάκι. O Ροντρίγκες θα βρεθεί, κι αυτός, πολύ γρήγορα μπροστά σε τρομερά ηθικά διλήμματα: θα βρεθεί, όμως, κυρίως μπροστά στη σιωπή, στη σιωπή του Θεού, ο οποίος μοιάζει να αποδέχεται τα φριχτά εγκλήματα και τα φοβερά βασανιστήρια, στα οποία υπόκεινται οι πιστοί Του.

Από τα αριστουργήματα της ιαπωνικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, η Σιωπή έκανε πασίγνωστο τον δημιουργό της στη Δύση, ο οποίος, λόγω της καθολικής του διαπαιδαγώγησης, αποκλήθηκε «ο Ιάπωνας Γκράχαμ Γκριν». Τη νέα αυτή έκδοση της Σιωπής, προλογίζει ο Μάρτιν Σκορτσέζε, ο οποίος ανέλαβε να μεταφέρει στην οθόνη το μυθιστόρημα του Έντο.

«Ιούδας»

Του Άμος Οζ

Μετάφραση: Μάγκυ Κοέν

Εκδόσεις «Καστανιώτης»

Τιμή:19,08 ευρώ

Ιερουσαλήμ, 1959. Ο νεαρός φοιτητής Σμούελ Ας αναγκάζεται να διακόψει τις σπουδές του και βρίσκει καταφύγιο σε ένα πέτρινο σπίτι με παράξενους ένοικους. Εκεί κερδίζει τα προς το ζην κρατώντας συντροφιά σε έναν εβδομηντάχρονο άνδρα, μορφωμένο όσο και εκκεντρικό, τον Γκέρσομ Βαλντ. Οι συζητήσεις τους για την ιστορία, την πολιτική, τη θρησκεία, την ανθρώπινη φύση, είναι παθιασμένες. Όμως κάτω από την ίδια στέγη, μένει η σαγηνευτική και μυστηριώδης Ατάλια Αμπραβανέλ. Η ίδια συνδέεται με μια παραγνωρισμένη φυσιογνωμία του σιωνιστικού κινήματος, με κάποιον που προσπάθησε να αλλάξει την ίδια τη συγκρότηση του κράτους του Ισραήλ. Ο ντροπαλός και ευαίσθητος Σμούελ αναστατώνεται από την παρουσία της και αρχίζει να ερωτεύεται τη  μεγαλύτερή του γυναίκα. Ο Ιούδας, το τελευταίο αριστούργημα του Άμοζ Οζ, είναι ένα προκλητικό μυθιστόρημα ιδεών και συγχρόνως η αφήγηση μιας απεγνωσμένης αγάπης, με υποβλητικό σκηνικό τα χειμωνιάτικα τοπία μιας διχοτομημένης πόλης. Ένα σπουδαίο έργο αναφοράς για να κατανοήσουμε την ψυχή μιας ολόκληρης χώρας, τη σχέση ανάμεσα στον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό, καθώς και μια συναρπαστική σπουδή πάνω στις μορφές του «προδότη».

«Η καρδιά πεθαίνει τελευταία»

Της Μάργκαρετ Ατγουντ

Μετάφραση : Έφη Τσιρώνη

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Τιμή: 18,80ευρώ

Ο Σταν και η Σαρμέιν προσπαθούν να επιβιώσουν εν μέσω μιας ολοκληρωτικής οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης. Έχοντας χάσει τις δουλειές τους, αναγκάζονται να ζουν στο αυτοκίνητό τους, εκτεθειμένοι σε συμμορίες και κινδύνους. Πρέπει οπωσδήποτε κάτι να γίνει για να αλλάξει η κατάσταση και πρέπει να γίνει γρήγορα. Το Σχέδιο Ποζιτρόνιο στην πόλη της Χρονοκράτησης φαίνεται να είναι η απάντηση στις προσευχές τους. Εκεί κανείς δεν είναι άνεργος και όλοι έχουν ένα άνετο, καθαρό σπίτι για να ζήσουν τον μισό χρόνο. Τον υπόλοιπο οι κάτοικοι της Χρονοκράτησης αφήνουν τα σπίτια τους και γίνονται τρόφιμοι της Φυλακής Ποζιτρόνιο.

Στην αρχή δεν τους φαίνεται και τόσο μεγάλη θυσία, ειδικά όταν το αντάλλαγμα είναι στέγη και τροφή. Όταν, όμως, η Σαρμέιν εμπλέκεται σε σχέση με τον άνδρα που μένει στο σπίτι τους το διάστημα που εκείνη και ο Σταν είναι στη φυλακή, τα πράγματα θα πάρουν ανησυχητική τροπή, θέτοντας σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του Σταν. Kάθε μέρα που περνά, το Ποζιτρόνιο μοιάζει περισσότερο με αυτοεκπληρούμενη προφητεία, παρά με προσευχή που εισακούστηκε.

«Ούτου»

Του Φερέ Καρύλ

Εκδότης: «Άγρα»

Τιμή: 19 ευρώ

Ο Τζακ Φιτζέραλντ, Μαορί στην καταγωγή, κατατάχθηκε στην Αστυνομία του Ώκλαντ μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση της γυναίκας του και της κόρης του στο Νότιο Νησί της Νέας Ζηλανδίας. Όταν η είδηση της αυτοκτονίας του φτάνει στον παλιό του φίλο Πωλ Όσμπορν στην Αυστραλία, εκείνος πετά αμέσως στη Νέα Ζηλανδία για να αναζητήσει την αλήθεια, πεπεισμένος ότι ο θάνατος του Τζακ δεν ήταν αυτοκτονία. Ειδικός στον πολιτισμό των Μαορί, ο Όσμπορν εντοπίζει τα τελευταία βήματα του φίλου του σε έναν απόκρυφο κόσμο μυστηρίου. Παράλληλα, όμως, επιστρέφει και στο δικό του παρελθόν. Η Χάνα, που τη λέει "γυναίκα του" και που τη γνωρίζει από παιδί, εμφανίζεται και πάλι στο δρόμο του. Και καθώς οι εξαφανίσεις συνεχίζονται, ένα παγερό σκηνικό βίας και ναρκωτικών ουσιών χτίζεται. Μαζί με τα γονίδια, στο αίμα των ανθρώπων μεταφέρεται και η δίψα για εκδίκηση... Ούτου σημαίνει εκδίκηση. Το Ούτου είναι συναρπαστικό, με γρήγορο ρυθμό. Συνεχώς αμφισβητεί τις βεβαιότητες, σοκάρει και ταυτόχρονα ψυχαγωγεί. Στο βιβλίο κανένας χαρακτήρας δεν είναι ασφαλής, η ανάπτυξη της πλοκής δεν είναι η αναμενόμενη. Και τα δύο μυθιστορήματα της Σάγκα Μαορί του Καρύλ Φερέ, το Χάκα και το Ούτου, σκοτεινά και γεμάτα βία, υφαίνουν την υπόθεσή τους πάνω στην κατάσταση μιας χώρας γεμάτης εσωτερικές συγκρούσεις από τη μακραίωνη δυσφορία των ιθαγενών κατοίκων της που εκδιώχθηκαν από τη γη τους, στερήθηκαν τον πολιτισμό τους και απέτυχαν να αφομοιωθούν στο προκαθορισμένο πλαίσιο της τάξης των λευκών αποίκων.

= == == == = = = ===== = = = = =

ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

(Εκδόσεις Μεταίχμιο): Συγγραφέας: Μαίρη Κόντζογλου

Τριλογία: -Τα Παλιά Ασήμια

               -Μια Προσευχή για τα Παλιά Ασήμια

               -Πέρα από τα Παλιά Ασήμια

Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Στην Τριλογία αυτή εξυμνούνται οι αλησμόνητοι έρωτες, η πραγματική, αγνή αγάπη, μα και η αγάπη για την πατρίδα, την αλησμόνητη πατρίδα, ο πόνος και ο καημός για τις ρίζες.

Η συγγραφέας με το πρώτο της βιβλίο «Τα Παλιά Ασήμια», μας καλωσορίζει σ' ένα ταξίδι ονειρικό, μοναδικών εικόνων, εθίμων, παράδοσης, θρησκευτικού κάλλους και πίστης, πολιτιστικής κληρονομιάς, μα και ανθρωπιάς, συνεύρεσης λαών και κουλτούρας. Το μοναδικό οδοιπορικό της ιστορίας και του κάθε ήρωα, αφυπνίζει τις αισθήσεις μέσα από τα χρώματα, τις ντοπιολαλιές, τους ήχους, την υφή των υφασμάτων, τις μουσικές και τα ακούσματα, μα κυρίως από το άπλετο φως που εκπέμπεται διαβάζοντάς το, μέσα από τις απεικονίσεις και τις αντιθέσεις των τοπίων, την κατάνυξη των εκκλησιών μέσα από το σχεδόν άυλο παιχνίδισμα του φωτός στους βράχους και τις σμιλεμένες αγιογραφίες - τοιχογραφίες. Αναβιώνει την τότε μαγική Καππαδοκία, την Καισάρεια, τη Σινασό, τη Σμύρνη και τον Πόντο μέσα από την οικογένεια της Σεβαστής Χατζηαβράμογλου και τον αγνό έρωτά της με τον Έλμερ Αλεξάντερ Κάρτερ στα χρόνια του Μεγάλου Πολέμου. Ο αναγνώστης κατά την εξέλιξη της ιστορίας, ξαναβρίσκει την κοιμισμένη πίστη του στις αξίες της οικογένειας και των δεσμών που την περιβάλλουν. Μέσα από τα μάτια της Έλσας εγγονής της Σεβαστής Χατζηαβράμογλου-, ογδόντα χρόνια μετά, σε ένα ταξίδι λύτρωσης ψυχών, γίνεται κοινωνός των τότε κοινωνικών σχέσεων και των πολιτισμών, της ανθρωπιάς, του εμπορίου, της πολιτισμικής ακμής, των πολιτικών εξελίξεων και των γκρίζων στιγμών στην ιστορία δύο λαών, με μόνο παρηγορητικό συνοδοιπόρο του, την «Παναγία που χαμογελάει» στην Μονή των Παλιών Ασημιών. 

         Στο δεύτερο βιβλίο ¨Μια Προσευχή για τα Παλιά Ασήμια¨, ο αναγνώστης βιώνει τόσο ζωντανά τα πέτρινα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής, την απόγνωση και τον Ξεριζωμό. Παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις κακουχίες, τον πόνο και το φόρο αίματος, το οδοιπορικό της χαμένης Πατρίδας των ανθρώπων και της χαμένης αξιοπρέπειάς τους, τις άσβεστες, μα μάταιες ελπίδες τους από την Ανταλλαγή των πληθυσμών, που αποφασίστηκε εν αγνοία τους, με θύματα τους ίδιους. Ακολουθώντας τη Σεβαστή Χατζηαβράμογλου, ο αναγνώστης ανακαλύπτει το μέγεθος της  δύναμης της ψυχής του ανθρώπου στα τραγικά διλήμματα και στις καίριες αποφάσεις που τον αναγκάζει η ζωή να πάρει, αντιλαμβάνεται τι σημαίνει επιβίωση μέσα από το θάνατο, το μεγαλείο ψυχής, της φιλίας και του  ανθρωπισμού. Κάποιες στιγμές απωθείται από τη βία που συντελείται σε όλα τα επίπεδα, ψυχικό και σωματικό, τον πόνο, το αίμα, την απώλεια σε όλο της το μεγαλείο. Συμπάσχει και συμπονά. Κυρίως όμως, του φανερώνεται η μία και μοναδική αλήθεια, ότι ακόμα και σ' αυτές τις τραγικές στιγμές, η δύναμη για ζωή νικά, μέσα από τον Έρωτα, την Επιβίωση Μέσα από τον Έρωτα, του Έρωτα που γίνεται Οδηγός και τροπαιοφόρος της Ελπίδας και της θέλησης για Ζωή. Μαθαίνει ότι η Προσφορά και η Αγάπη δεν κοιτάζουν σύνορα, ότι η  Ζωή ξαναγεννιέται μέσα από τα συντρίμμια με ασπίδα προστασίας την ¨Παναγία που χαμογελάει¨ στη Μονή των Παλιών Ασημιών, στον πηγαιμό για την Πατρίδα του καθενός.

         Στο τρίτο βιβλίο ¨Πέρα από τα Παλιά Ασήμια¨, δίνεται η ευκαιρία στον αναγνώστη να ακολουθήσει την πορεία του ξεριζωμού, από την Καισάρεια, στη Μερσίνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη. Την πορεία της προσφυγιάς των Ελλήνων της Μικρασίας, που για τους Τούρκους ήταν γκιαούρηδες και για τους Έλληνες, τουρκόσποροι. Τα προβλήματα και την ένταξη στο κοινωνικό σύνολο που μέσα από τις στάχτες των πολέμων δεν ήταν και τόσο φιλόξενο, όπου θα σημαδευτεί και θα κορυφωθεί από την τελευταία πράξη του δραματικού έρωτα της Σεβαστής Χατζηαβράμογλου και Έλμερ Αλεξάντερ Κάρτερ. Καθηλώνουν οι μοιραίες αποφάσεις, οι ανείπωτες αλήθειες, το τίμημα της αγάπης, τα μονοπάτια που χαράζει η ζωή εν αγνοία μας, μα και οι μεγαλειώδεις υπερβάσεις της καρδιάς και της ψυχής του ανθρώπου για τον σύντροφο, τον συνάνθρωπο. Υπερβάσεις αγάπης που έρχονται να εκπληρωθούν μετά από ογδόντα χρόνια, σε ένα οδοιπορικό χαραγμένο από τη μοίρα που θα ενώσει δύο νέους ανθρώπους την Έλσα και τον Άλεξ, θα λυτρώσει τις χαμένες ψυχές και θα δώσει εξηγήσεις για την πορεία της ζωής κάθε ήρωα που άκουσε έστω και μία φορά για το μοναστήρι της Παναγιάς που χαμογελάει, στην απόκοσμη Μονή των Παλιών Ασημιών.

         Μία Τριλογία που αξίζει ο καθένας να διαβάσει, να την κάνει δώρο και να την αγαπήσει.

ΛΕΣΒΙΑΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2017

Πραγματικά ευχάριστη έκπληξη το φετινό Λεσβιακό Ημερολόγιο. Διαφορετικό αυτή τη χρονιά, ανανεωμένο σε πολλά σημεία. Και με κάμποσες πρωτοτυπίες, όχι τρανταχτές, οι οποίες όμως του δίνουν μια καινούργια ταυτότητα.

         Η εμφάνιση του βιβλίου εντυπωσιακή. Με το μαύρο χρώμα να δίνει σοβαρότητα και συνάμα φινέτσα στο εξώφυλλο, με την προστατευτική θήκη και τον καλλιτεχνικό δείκτη, λεπτομέρειες που δεν συναντούμε συχνά αλλά κάνουν τη διαφορά. Απόλυτα ταιριαστή η τοποθέτηση του αισθησιακού πίνακα της γνωστής συμπατριώτισσας ζωγράφου Νίκης Ελευθεριάδη.

         Το περιεχόμενο του ημερολογίου μεστό, γεμάτο από αξιόλογα άρθρα που τιμούν την ιστορία και τη φήμη του νησιού, τις αξίες και την ιδιαιτερότητά του. Ως ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος ξεχωρίζουν τα πιο κάτω κείμενα, χωρίς την παραμικρή βέβαια πρόθεση να μειωθεί η σοβαρότητα των υπολοίπων:

         «Η εικαστική διαδρομή μιας ναϊφ ζωγράφου. Παρατηρήσεις στο έργο της Νίκης Ελευθεριάδη», της Μαρίας Μόσχου. Άρθρο απόλυτα τεκμηριωμένο, με κατατοπιστικές υποσημειώσεις, δίνει σφαιρική περιγραφή της ζωγράφου και του έργου της.

         «Αφιέρωμα Ευρυδίκης Σιφναίου», αναφορά στο νέο, στο μορφωμένο και δημιουργικό άνθρωπο που έφυγε τόσο νωρίς από τη ζωή.

         «Γνώριζε ο Όμηρος την Ίσσα και την Άντισσα;» του Ιωάννη-Ανδρέα Γ. Βλάχου, μελέτη σε βάθος της αρχαιότατης Λέσβου με πολλές ιστορικές αποκαλύψεις.

         «Οι πρώτες μέρες της απελευθέρωσης από τους Γερμανούς μέσα από το ημερολόγιο ενός νεαρού Μυτιληνιού» του Γεράσιμου Μπεκιάρη.

         «Ο Γιώργος Βαλέτας αναστηλωτής και εκδότης κειμένων του προεπαναστατικού Ελληνισμού» των Αθανασίου Ι. Καλαμάτα-Μαρίας Ζαφειρίου και βέβαια-την άφησα τελευταία-η παρουσίαση-νεκρολογία του Κώστα Γ. Μίσσιου για τον αξέχαστο φίλο Βαγγέλη Μητρέλια.

         Το «Λεσβιακό ημερολόγιο 2017» είναι μια εξαιρετική επίτευξη. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στο φιλόλογο-επιμελητή του έργου Παναγιώτη Σκορδά για την επιλογή ή και την έγκριση των κειμένων.

         Επίσης, θερμά συγχαρητήρια στον εκδοτικό οίκο «Μύθος» για την καλλιτεχνική έκδοση του ημερολογίου, στον οποίο εύχομαι πολλές και σοβαρές εκδοτικές επιτυχίες.                                               

Στρατής Αλ. Μολίνος