Ένας ακόμη χρόνος φτάνει σε λίγες ώρες στο τέλος του, μια δεκαετία ολοκληρώνεται και μια νέα εποχή εισέρχεται κομίζοντας όχι και τόσο ευοίωνα μηνύματα για την κατάσταση της ανθρωπότητας, τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, την πλανητική διακυβέρνηση και την θλιβερή κατάσταση του περιβάλλοντος, παρά τα όποια υποτιθέμενα μέτρα προστασίας που το συνοδεύουν.

Η νέα δεκαετία βρίσκει την Ελλάδα σε κατάσταση συνολικής αποσύνθεσης, με τις διαδοχικές κυβερνήσεις της να προσπαθούν να ωραιοποιήσουν την εικόνα και τους πολίτες να περιμένουν κάτι τέτοιες μέρες για να αρπάξουν μερικά ψίχουλα που τους ρίχνουν.

Η χώρα μας δεν έχει να επιδείξει απολύτως τίποτε πέραν των όποιων συναλλαγών των τελευταίων κυβερνήσεων με μεγαλοαγοραστές του εξωτερικού, συναλλαγές που αφορούν την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων μέχρι λιμανιών και άλλων υποδομών στο όνομα του εκσυγχρονισμού και της αποκομιδής κερδών που για μας σημαίνει απλά δημιουργία θέσεων εργασίας.

Το 2020 αναμένεται εναγωνίως όχι τόσο για τις αλλαγές που ενδέχεται να συντελεστούν, αλλά για το πώς και αν αντιδράσουν οι πολίτες στην συνεχιζόμενη λιτότητα, στην εξακολουθητική ανεργία ή την κακοπληρωμένη εργασία. Η χρονιά αυτή βέβαια, είναι ορόσημο και για τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς η κλιματική αλλαγή έχει κάνει ήδη αισθητή την παρουσία της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για ολόκληρο τον πλανήτη, με προβλήματα που σχετίζονται με την παρατεταμένη ξηρασία, την ανομβρία που επιφέρουν περιβαλλοντική προσφυγιά ή αντίθετα τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως πλημμύρες και καύσωνες που σαρώνουν τις ηπείρους.

Οι κυβερνήσεις πολλών κρατών συνεχίζουν να αδιαφορούν επιδεικτικά για όλα αυτά και κάποιες από αυτές εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τους πολέμους ως μέσον επίλυσης διαφορών. Άλλες δεν παύουν να θεωρούν ότι με την φίμωση και την αποστέρηση της ελεύθερης έκφρασης πετυχαίνουν να ελέγχουν αποτελεσματικά τους λαούς τους, ενώ την ίδια στιγμή χρησιμοποιούν την καταστολή ως βοηθητικό μέσον επιβολής σκληρών οικονομικών μέτρων που πλήττουν ευθέως τους πολίτες και δημιουργούν κοινωνική αναστάτωση.

Καμία ελπίδα για κοινωνική πολιτική δεν διαφαίνεται από καμία πλευρά στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, από την στιγμή μάλιστα που αυτό που προέχει δεν είναι παρά η επιβίωση δεσποτικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων. Το 2020 λοιπόν, αναμένεται με ενδιαφέρον, όπως είπα και παραπάνω, μόνο από την πλευρά της αντίδρασης των πολιτών απέναντι σε αυτά τα μέτρα που τους αποστερούν στοιχειώδη δικαιώματα επιβίωσης.

Η νέα δεκαετία που αναδύεται σε λίγες ώρες δεν προβλέπεται να προσφέρει ούτε εκπλήξεις, ούτε σαρωτικές αλλαγές στο κοινωνικό πεδίο, από την στιγμή που στόχος είναι και εξακολουθεί να παραμένει η απόλυτη κυριαρχία σε όλα τα πεδία και επίπεδα.  Το μόνο που αναμένεται να αλλάξει, είναι η ένταση της καταστολής, αλλά και των πολεμικών επιχειρήσεων, αφού αφενός και αντιδράσεις μεταξύ των πολιτών θα υπάρξουν και τα γεοπολιτικά συμφέροντα δεν θα παραμείνουν ως έχουν.

Νέα εποχή λοιπόν, νέα δεκαετία και νέες εικόνες βίας και πολέμων αναμένεται να μονοπωλήσουν την επικαιρότητα. Από το πλάνο θα εξαιρεθούν μόνο οι πραγματικοί αριθμοί των θυμάτων, όπως πάντοτε γινόταν στις πολεμικές επιχειρήσεις αλλά και την γενίκευση της καταστολής. Τι περιμένει κανείς από το 2020; Μήπως ειρήνη και επιλεκτική εκεχειρία, ή μήπως συμφωνίες και στοχευμένη ευημερία; Σε καμία περίπτωση.

Ο κόσμος έχει αλλάξει θεαματικά, οι νοοτροπίες το ίδιο, οι ιδεολογίες έχουν εξαφανιστεί το ίδιο όπως και η αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων. Ελπίδα διαφάινεται μόνο από την καταφυγή στα παλαιά κείμενα, τους φιλοσόφους και ρήτορες άλλων εποχών. Τα γραπτά αυτά που έχουν διασωθεί, αξίζει να μελετηθούν εκ νέου, να γίνουν αντικείμενο έρευνας αλλά πάνω απ' όλα να ειδωθούν προσεκτικά από όλες τις πλευρές, σε ποια εποχή γράφτηκαν και σε ποιο κοινωνικό κλίμα, σε ποια ατμόσφαιρα.

Την ίδια στιγμή, πρέπει να αναζητηθούν εκ νέου και τα μεγάλα έργα τέχνης εκείνων των εποχών, να γίνει η δέουσα χαρτογράφηση της φυσιογνωμίας των καλλιτεχνών, να ερμηνευθεί το ποιόν τους. Αν αυτό γίνει, υπάρχει ακόμη ελπίδα. Να ξυπνήσει δηλ. κανείς αισιόδοξος στην ανατολή του νέου έτους και δεκαετίας. Να υπάρξουν νέα σχέδια, αλλά πάνω απ' όλα όνειρα που μπορούν να υλοποιηθούν.