Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά έννοιες όπως εθνικισμός, πατριωτισμός, ολοκληρωτικά καθεστώτα και δικτατορίες σε μεγάλο ή μικρό μέγεθος βλέπουν και πάλι το φως της δημοσιότητας, γιατί ακριβώς αυτή η εποχή ευνοεί τις απολυταρχικές απόψεις, όταν η διαφημιστική βιομηχανία ανέλαβε κλιμακωτά το θεάρεστο έργο του απολιτίκ ήδη από την δεκαετία του 80 και μετά, βήμα βήμα, μέρα την μέρα, χρόνο με τον χρόνο λεηλάτησε τις κατακτήσεις δεκαετιών πριν.

Και είναι αυτό μη εύκολα αντιληπτό, γιατί όταν βρίσκεται κανείς σε νεαρή ηλικία δεν μπορεί να προβλέψει το επερχόμενο δραματικό προτσές, ούτε να κάνει τους δέοντες απολογισμούς για τα καταστροφικά μηνύματα της εποχής του.

Από ένα σημείο και μετά, ο χρόνος μετρά ανάποδα και τόσο γρήγορα, που κανείς δεν μπορεί να πιστέψει πως διάνυσε, για παράδειγμα, μια ολόκληρη δεκαετία ή και περισσότερο καθηλωμένος στην αναπαυτική του καρέκλα. Και αλήθεια, ελπίζοντας σε τι; Μήπως σε έναν νέο από μηχανής Θεό ηγέτη των πολλών λόγων και υποσχέσεων, ηγέτη μεγάλου διαμετρήματος, αλλά πάραυτα μετουσιωμένου δικολάβου της πολιτικής;

Όχι ο κόσμος δεν άλλαξε ξαφνικά ένα πρωί, ούτε οι προαναφερόμενες έννοιες και όροι είδαν και πάλι τυχαία το φως της δημοσιότητας. Οι ίδιοι κύκλοι που απεργάζονταν την κοινωνική υποβάθμιση ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 60, εκείνοι που φιλοτεχνούσαν το προφίλ μιας αυτοματοποιημένης κοινωνίας χωρίς Παιδεία και ανθρωπιστικές αξίες, εκείνοι που δρομολόγησαν την παραπληροφόρηση από τις τηλεοράσεις και τα πρώτα video games, δεν είναι παρά οι ίδιοι που παραχώρησαν την θέση τους σε διψασμένους για εξουσία image makers, που περίμεναν πώς και πώς να διαφεντεύσουν τον τόπο τους, αλλά πάνω απ' όλα να δαμάσουν τα κοινωνικά ιδεώδη.

Πρέπει να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να το εμπεδώσουμε αν δεν θέλουμε να πέσουμε για μια ακόμη φορά αμαχητί. Οι δεκαετίες ΄70, ΄80, ΄90 δεν ήταν παρά η συνέχεια του καταστροφικού έργου που έλαβε χώρα από τον Β΄παγκόσμιο πόλεμο και μετά, όταν η αξία της ανθρώπινης ζωής ανταλλάχθηκε με μια άνευ προηγουμένου πολυπροϊοντική παραγωγή, στην οποία οι πολίτες χρησίμευαν μόνο για να κινούν τα γρανάζια και να καταναλώνουν νυχθημερόν.

Οι όροι, όμως, που αναφέρθηκα στην αρχή ήρθαν και πάλι στην επικαιρότητα μετά από πολλά χρόνια παραγκωνισμού τους, γιατί πράγματι οι πολίτες έκαναν στο μεσοδιάστημα σημαντικές κινήσεις ανατροπής, αλλά πάνω απ' όλα αμφισβήτησής τους. Δυστυχώς, όμως, αυτή η αμφισβήτηση δεν διατηρήθηκε σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, παρά περιορίστηκε στα παζάρια με τις εξουσίες λίγο μετά την κατάπαυση του πυρός στις εξεγερμένες πόλεις και τα χωριά.

Η ιστορία λοιπόν, ως είθισται να λέγεται, κύκλους κάνει και με τους κύκλους αυτούς ολοκληρώνει την δράση και αντίδραση που λαμβάνει χώρα. Σήμερα που το προσφυγικό ζήτημα στάθηκε αφορμή για νέες ιδεολογικές αλώσεις, σήμερα που τα μηνύματα μίσους για τον άλλο βρίσκουν εύφορο έδαφος στις ξεδοντιαμένες αστικές δημοκρατίες της Δύσης, σήμερα επιστρέφει με τον χειρότερο τρόπο η μαύρη μπότα του εθνικοσοσιαλισμού και το πιο τραγικό απ' όλα είναι ότι όσοι την φορούν, το κάνουν συνήθως χωρίς να νοιώθουν πρεσβευτές του. Γιατί δίπλα στις κάθε είδους καταγγελίες για φασιστικές συμπεριφορές συμπορεύεται ο εθνικισμός ή ο πατριωτισμός για την κατά την περίπτωση ιδιάζουσα κάλυψη και καμουφλάζ.

Στο τέλος, όμως και πάλι οι λαοί και πρωτίστως στην Ευρώπη θα κληθούν να αποφασίσουν για τον κοινό τους τόπο. Εδώ που εκτυλίχθηκαν κάποτε μεγάλες στιγμές Δημοκρατίας, αλλά υλοποιήθηκαν παράλληλα και τα πιο μεγάλα εγκληματικά σχέδια.

Και από πού να ξεκινήσει κανείς και πού να τελειώσει. Θαρρείς πως πρόκειται για αναρίθμητο πόνο, αλλά και αμέτρητη χαρά ταυτόχρονα. Και αλήθεια είναι. Μόνο που ο πόνος βρίσκει και πάλι γόνιμο έδαφος όταν βλέπει κανείς ανθρώπους να κλείνουν τους δρόμους για να μην τραφούν προσφυγόπουλα. Δυστυχώς, οι image makers του μοδάτου εθνικισμού κάνουν και πάλι καλά την δουλειά τους.