Η μικροψυχία και η ανασφάλεια είναι από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ανθρώπων που είναι ρηχοί σε συναισθήματα αλλά πάνω απ' όλα κακοπροαίρετοι απέναντι στην μάζα, που σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν είναι και ο κριτής των πάντων. Οι άνθρωποι αυτοί θωρακίζονται με ισχυρογνωμοσύνη, παραβιάζουν κάθε έννοια αλληλεγγύης με τους γύρω με την πρόφαση πως ό,τι γίνεται, στρέφεται κατά τους, είναι ιδεοληπτικοί και πάνω απ' όλα τα περιμένουν όλα από τους άλλους τις δύσκολες στιγμές.

Οι μικρόψυχοι είναι και σατράπες, με δεδομένο ότι θέλουν να έχουν πάντα μία αυλή για να μοιράζονται την ανεπάρκειά τους, με λίγα λόγια λίγους και καλούς πιστούς που θα τους ανοίγουν την πόρτα ή θα τους ακούν χωρίς αντιρρήσεις. Υπάρχουν τόσοι πολλοί με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, που λες πως γέμισε ο τόπος ολάκερος από ανασφάλεια και αναλγησία, αυτό που στην πραγματικότητα προκαλείται και υποδεικνύεται από την κατ' εξακολούθησιν μικροψυχία.

Μικρόψυχοι είναι, για παράδειγμα, οι πλείστοι των πολιτευομένων, με δεδομένο ότι χρειάζεται να διανύσουν μεγάλη απόσταση χωρίς να αισθανθούν τίποτε πέραν της υπεροψίας και σκληρότητα για να βρεθούν στον εξουσιαστικό θώκο, στην θέση εκείνη που τους προσφέρει άνεση και αθρόα διάπραξη κατάλληλων ελιγμών. Για να πολιτευθεί κανείς, ξέρει από πριν με τι προϋποθέσεις μπαίνει στον κοινοβουλευτικό βίο, υπό ποιους όρους και υπό ποιες συνθήκες.

Πέρα, όμως, από την μικροπολιτική, υπάρχουν και άλλες κοινωνικές  προεκτάσεις και συνιστώσες λόγω αυτής ακριβώς της μικροψυχίας και του καιροσκοπισμού. Στις σημερινές κοινωνίες δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για φυσιολογικές σχέσεις και ειδικά όταν στη μέση μπαίνει η μικροψυχία ή η κοντόφθαλμη εκτίμηση των πραγμάτων. Έχει αναχθεί σε σημαία η μη σπατάλη συναισθημάτων, η αδιαφορία στον διπλανό, αρκεί και μόνο το πρόβλημά του να μην γίνει πρόβλημά μου.

Αυτό το καλλιεργεί το όλο σύστημα, το αναζωογονεί με την πρώτη ευκαιρία, είναι μία θλιβερή κατάσταση που σκηνοθετείται από όλους αυτούς τους επαΐοντες, την κάθε είδους Αρχή αυτής της στείρας και αδαούς κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, και σε τελευταία ανάλυση από τον καθένα που αναπαραγάγει αυτό ακριβώς το μοντέλο διαχωρισμού των πολιτών.

Το κακό λοιπόν, έχει μεταφερθεί στην κοινωνία, όπου οι πολίτες έχουν αναλάβει τον ρόλο του απλού διεκπεραιωτή, μία διαδικασία που βολεύει τις κυβερνήσεις, οι οποίες έχουν άλλοθι για το κάθε τι αλλά πάνω απ' όλα την συγκατάθεση της πλειοψηφίας πως αυτό που κάνουν είναι το καλύτερο δυνατό.

Μικρόψυχες πολιτικές, λοιπόν, ανασφαλείς αποφάσεις με σωρεία λαθών, εσκεμμένων ή μη από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Την ίδια στιγμή, η ίδια εικόνα επικρατεί και στις τάξεις των πολιτών, οι οποίοι αναπαραγάγουν στερεότυπες συμπεριφορές, αφαιρώντας από τον εαυτό τους την δυνατότητα συναισθηματικής έκφρασης με το επιχείρημα της αδυναμίας και ανωριμότητας.

Και το παιχνίδι αυτό συνεχίζεται χωρίς σταματημό, με τις ανθρώπινες σχέσεις να κονιορτοποιούνται και την κοινωνία στο σύνολό της να μην μπορεί να ορθοποδήσει. Στην αρχαία Αθήνα οι διάφορες φιλοσοφικές σχολές είχαν εξετάσει αυτά τα θέματα και μάλιστα με κάθε λεπτομέρεια. Από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, μέχρι τους Στωικούς, τους Ελεάτες και τους Επικούριους, αυτές οι έννοιες είχαν ξεψαχνιστεί. Το ίδιο έκανε πολύ μετέπειτα και η κλινική ψυχολογία αλλά και η ψυχιατρική. Με λίγα λόγια, μια ολόκληρη κοινωνία ακτινοσκοπείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Το αποτέλεσμα όμως, συχνά δεν αλλάζει.

Και αν σκεφθεί κανείς ότι οι φιλοσοφικές και ψυχαναλυτικές θεωρίες έδωσαν ό,τι είχαν και δεν είχαν για να εξηγήσουν συμπεριφορές και γεγονότα, την ίδια στιγμή που τίποτε δεν άλλαζε, δύο τινά έχει να σκεφθεί κανείς: ή οι άνθρωποι έπαψαν να ψάχνουν, να ανιχνεύουν ή να ομφαλοσκοπούν ή η ίδια η κοινωνία πλέον δεν τα χρειάζεται.

Για να πει κανείς πως επιβιώνουν με άνεση οι μικρόψυχοι και οι ανασφαλείς, θα πρέπει πρώτα να παραδεχθεί το γενικότερο έλλειμμα σε όλα τα επίπεδα. Και το πιο τραγικό όλων είναι πως υποχρεούται να κάνει την διαπίστωση πως δεν σκέπτεται καν πως πρέπει να ψάξει βαθιά μέσα του γιατί πλέον δεν αισθάνεται την ανάγκη και δεν μοιράζεται τις βαθιά καταχωνιασμένες ευαισθησίες.