Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μπορεί η διαθέσιμη τεχνολογία να ανταπεξέλθει αποφασιστικά στα νέα προβλήματα που προκύπτουν καθημερινά; Μπορεί η επιστήμη να θεωρηθεί ότι κάπου τελειώνει και πως από ένα σημείο και μετά αρχίζει η παρακμή; Μπορούν να σταματήσουν οι ανακαλύψεις στην έρευνα είτε για ιατρικούς, είτε γενικότερα για επιστημονικούς σκοπούς; Προφανώς και όχι.

Μιλάμε πια για μια νέα απαιτητική εποχή σε όλα τα επίπεδα και για μια τεχνολογία που δεν σταματά και ούτε περιορίζεται σε συγκεκριμένους στόχους.

Οι υπολογιστές είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής, είτε συμφωνεί κανείς είτε όχι. Η επιστημονική έρευνα αλλά και η ανάγκη ταχύτητας στην εξεύρεση λύσεων -χωρίς βέβαια να ξέρει κανείς το γιατί υπάρχει τόση ανάγκη για ολοένα και μεγαλύτερη ταχύτητα-  πιέζουν για ολοένα και περισσότερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων που αφορούν είτε την ιατρική, είτε την οικονομία, είτε την ίδια την κοινωνία.

Τα δεδομένα αλλάζουν μέρα με την μέρα. Η τεχνολογία των υπολογιστών προσφέρει και νέες δυνατότητες για την επίτευξη των στόχων. Ας δούμε παρακάτω μια σημαντική είδηση για τους πρώτους κβαντικούς υπολογιστές που θα εγκατασταθούν στην Ευρώπη.

Η εν λόγω είδηση σε κάποιους προκαλεί δέος, σε κάποιους άλλους αόριστο φόβο. Γιατί η ερώτηση για το μετά πλανάται.  

Ας δούμε, όμως, τι αναφέρεται για την κβαντική τεχνολογία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με την ελπίδα να προκύψουν νέες δυνατότητες και στόχοι για μια πιο ασφαλή διαβίωση, παίρνοντας με λίγα λόγια την θετική πλευρά του πράγματος και αφήνοντας προς το παρόν κατά μέρος τους φόβους.

Πράγματι λοιπόν, όπως πληροφορούμαστε, κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (κοινή επιχείρηση EuroHPC) ανακοίνωσε την επιλογή έξι τοποθεσιών που θα φιλοξενήσουν τους πρώτους ευρωπαϊκούς κβαντικούς υπολογιστές: στην Τσεχία, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Πολωνία.

Θα ενσωματωθούν επιτόπου σε υφιστάμενους υπερυπολογιστές και θα αποτελέσουν ένα ευρύ δίκτυο ανά την Ευρώπη. Οι συνολικές προγραμματισμένες επενδύσεις υπερβαίνουν τα 100 εκατ. ευρώ, το ήμισυ των οποίων προέρχεται από την ΕΕ και το υπόλοιπο ήμισυ από τις 17 χώρες που συμμετέχουν στην κοινή επιχείρηση EuroHPC.

Οι πανεπιστημιακοί ερευνητές και η βιομηχανία, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται στην Ευρώπη, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους έξι κβαντικούς υπολογιστές που βασίζονται σε ευρωπαϊκή τεχνολογία αιχμής.

Οι νέοι κβαντικοί υπολογιστές θα αντιμετωπίσουν επίσης την αυξανόμενη ζήτηση πόρων κβαντικής υπολογιστικής και πιθανών νέων υπηρεσιών από την ευρωπαϊκή βιομηχανία και την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Σύνθετα προβλήματα που σχετίζονται με τομείς όπως η υγεία, η κλιματική αλλαγή, η εφοδιαστική ή η χρήση ενέργειας θα μπορούν να επιλύονται εντός ολίγων ωρών, και όχι εντός μηνών και ετών που χρειάζονται τα σημερινά συστήματα, καταναλώνοντας παράλληλα πολύ λιγότερη ενέργεια.

Οι νέοι κβαντικοί υπολογιστές αναμένεται να είναι διαθέσιμοι, όπως αναφέρει η Κομισιόν, στις ανωτέρω έξι τοποθεσίες έως το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Θα υποστηρίξουν δε ευρύ φάσμα εφαρμογών βιομηχανικής, επιστημονικής και κοινωνικής σημασίας για την Ευρώπη και συγκεκριμένα:

-πολύ ταχύτερη και αποτελεσματική ανάπτυξη νέων φαρμάκων, με τη δημιουργία ενός "ψηφιακού δίδυμου" ανθρώπινου σώματος στο οποίο, π.χ., θα διεξάγονται εικονικές δοκιμές φαρμάκων

-επίλυση πολύπλοκων προβλημάτων εφοδιαστικής και προγραμματισμού που θα συνδράμει τις εταιρείες στην εξοικονόμηση χρόνου και καυσίμων

-ανάπτυξη και δοκιμή, σε εικονικό περιβάλλον, νέων υλικών, όπως πολυμερών για αεροπλάνα, καταλυτικών μετατροπέων για αυτοκίνητα, ηλιακών κυψελών ή υπεραγωγών θερμοκρασίας δωματίου που θα μπορούν να αποθηκεύουν ενέργεια επ' αόριστον.

Οι 17 χώρες της κοινής επιχείρησης EuroHPC που συμμετέχουν στην κβαντική αυτή πρωτοβουλία είναι οι εξής: Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Φινλανδία, Σουηδία και Νορβηγία.

Ταχύτητα και επίλυση προβλημάτων εντός ωρών και όχι μηνών ή ετών, όπως μας λένε. Αυτό από μία άποψη είναι καλό. Από την άλλη, εκφράζεται η απορία αν με την ταχύτητα και μόνο επεξεργασίας στοιχείων επιλύεται το ίδιο το πρόβλημα. Εντούτοις, δεν απομένει παρά να περιμένουμε. Και ανάμεσα στα άλλα, να ελπίσουμε πως με τον τρόπο αυτό θα ωφεληθεί ο ίδιος ο άνθρωπος. Γιατί καλή η ταχύτητα, αρκεί στην όλη διαδικασία να τηρούνται οι προδιαγραφές του εκάστοτε μεγαλόπνοου σχεδίου. Και ειδικά όταν αυτό αφορά τους υπολογιστές, αλλά και σοβαρότατα θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η υγεία.