«Αυτά που ο Βούδας δίδαξε»

Του Δρ. Βάλπολα Ράχουλα

Μετάφραση: Ιωάννης Τσέλιος

Εκδόσεις «Theravada»

Τιμή: 15,00 ευρώ

Αυτό το σημαντικό σύγγραμμα είναι μια διαυγής και πιστή έκθεση των διδασκαλιών του Βούδα. «Για χρόνια», λέει η Εφημερίδα του Βουδιστικού Συλλόγου, «ο νεόφερτος στο Βουδισμό δεν διέθετε μια απλή και αξιόπιστη εισαγωγή στην πολυπλοκότητα του θέματος. «Αυτά που ο Βούδας δίδαξε» του δόκτορα Ράχουλα καλύπτει αυτή την ανάγκη, όπως θα μπορούσε να γίνει μόνο από κάποιον που έχει μια στιβαρή κατανόηση του τεράστιου υλικού που πρέπει να αναλυθεί. Αποτελεί ένα πρότυπο για το πώς πρέπει να είναι γραμμένο ένα βιβλίο που απευθύνεται πρώτα απ' όλα στο μορφωμένο και νοήμονα αναγνώστη. Αυθεντική και ξεκάθαρη, λογική και νηφάλια, αυτή η μελέτη είναι τόσο περιεκτική όσο και αριστοτεχνική».

Η έκδοση περιέχει δεκατέσσερις εικονογραφήσεις, μια βιβλιογραφία, γλωσσάρι και ευρετήριο.

Ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να κατανοήσει πώς ο Βούδας Γκόταμα έδωσε ουσιαστική λύση στο μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου που ζει συντροφιά με τον υπαρξιακό πόνο και δυστυχία στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

«Το χρέος»  

Του Στ. Σταυριανή

Εκδόσεις «Λιβάνης»

Τιμή: 16,90 ευρώ

Η παρατεταένη ανεργία του Κωνσταντίνου και της Σοφιάννας κλυδωνίζει και τελικά διαλύει τη σχέση τους. Εκείνη τον εγκαταλείπει αναζητώντας την τύχη της στην Ιορδανία. Εκείνος, πληγωένος, θα ακολουθήσει τη οναδική επαγγελατική ευκαιρία που του παρουσιάζεται. Με εφόδιο την αγάπη του για το περιβάλλον, φτάνει στην Κάρπαθο, α εκεί ούτε που φαντάζεται τι του έχει γράψει η οίρα. Όταν ο καπετάν Ζαχαρίας θα του διηγηθεί την ιστορία ενός ακατοίκητου νησιού, της Σαρίας, θα ξεκινήσει για τον Κωνσταντίνο το ταξίδι της έπνευσης και της συγγραφής ιας νουβέλας. Ιστορία και φαντασία θα τον οδηγήσουν χίλια χρόνια πριν, στον 10ο αιώνα...

Ανήερα της τέλεσης ενός γάου, αιοδιψείς Σαρακηνοί πειρατές από τη Σαρία εισβάλλουν σε κάποιο χωριό της βόρειας Καρπάθου, αρπάζοντας τη νύφη κι άλλες είκοσι ία νεαρές Καρπάθιες. Το έλλον των κοριτσιών είναι προδιαγεγραένο: σκλαβοπάζαρα και χαρέια. Όταν ο πρωτοσύβουλος του είρη σκίζει ε το γιαταγάνι το νυφικό της Σοφιάς, τα πάντα στην αιοσταγή ψυχή του ανατρέπονται. Αλλόκοτα σχέδια και ηχανορραφίες θα στηθούν από έρους του, ε σκοπό να τη γλιτώσει από τα σκλαβοπάζαρα της Μεσογείου. Στο σουρεαλιστικό αυτό σκηνικό όλα οιάζουν πιθανά.

Σαρία! Σαν κρυφή αγαπητικιά ου σε νιώθω. Με ιδιαίτερη λαχτάρα φτάνω εδώ κάθε φορά κι ό,τι αποζητώ είναι να ένω κι όχι να φεύγω. Πόσο θα ήθελα κάποιο βράδυ να κρυφτώ στην απαγορευένη πόλη σου, που ήτρα έγινε της πρώιης έπνευσής ου! Ανακαλύπτω τον εαυτό ου να ψάχνει συχνά αυτό το κάτι, το οποίο ε συνεπαίρνει όταν βρίσκοαι εδώ, αυτό που ανοίγει παράθυρα σε όλους τους ορίζοντές ου. Ναι, τώρα το ξέρω ε σιγουριά, εσύ, οναχική κι απόκοση Σαρία, είσαι που ε οδήγησες στο ονοπάτι της πνευατικής δηιουργίας από το οποίο δε θέλω ούτε για ια στιγή να λοξοδροήσω κι ούτε να χαθώ σε δρόους ε βουή... Δακρύζω και προχωρώ έσα στου κόσου τη σχετική αδράνεια και την ασέβεια, αναγνωρίζοντας πως για την αειγέννητη νύχτα της Γης που καταφθάνει θα πρέπει πλέον κι εγώ να αναλάβω το χρέος ου, όσο κοστοβόρο κι αν είναι αυτό για εένα.

«Γενηθήτω το θέλημά μου» 

Του Μπερντ Σβάρτσε

Εκδόσεις «Λιβάνης»

Τιμή: 16,90 ευρώ

Μερικές φορές ο Θεός χρησιοποιεί το κακό για να κάνει το καλό.

Ένας αποτυχηένος πάστορας είναι ξαφνικά σε θέση να επνέει ε τα κηρύγατά του. Αιτία της εταόρφωσής του, ένα θανάσιο αάρτηα: φόνος!

Ένα πρωτότυπο όσο και αυθεντικό αστυνοικό υθιστόρηα, που η ιδέα του προέκυψε σε δείπνο του συγγραφέα ε τον Σεπάστιαν Φίτσεκ.

Σε ια έκρηξη θυού, ο πάστορας Μπένεντικτ Τέβες χτυπά στο κεφάλι ε έναν βαρύ σταυρό έναν βίαιο σύζυγο που τόλησε να του δείξει ένα άθλιο βίντεο έσα στην εκκλησία του. Βαθιά ταραγένος και ταυτόχρονα παράξενα απελευθερωένος, ο πάστορας κρύβει το θύα του στην κρύπτη του ναού.

Σύντοα αισθάνεται ια πρωτόγνωρη ενέργεια. Λες και η παραβίαση της πέπτης εντολής τον βοήθησε να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και χάρισα. Για να αποδώσει δικαιοσύνη στους αδύναους, από εδώ και στο εξής όχι όνο κραδαίνει τον σταυρό, αλλά εκφωνεί και συναρπαστικούς λόγους στο όνοα του Κυρίου. Γίνεται πολύ δηοφιλής, και η εκκλησία του γείζει πιστούς. Στο εταξύ η όορφη σύζυγος του θύατος επιδιώκει να βρίσκεται κοντά του, όπως και ο επιθεωρητής Βίλερς, που τον ακολουθεί κατά πόδας σαν την ένοχη συνείδησή του... Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα ια ανεξέλεγκτη ενέργεια διαπέρασε το κορί του. Άρχισε από την κοιλιά και ανέβηκε ως το στέρνο, προχώρησε στους ώους και χώθηκε στο δεξί του πράτσο σαν βέλος. Από τα άτια του υαλού του άρχισαν να περνούν κροταλίζοντας έννοιες ασύνδετες, σαν τους δείκτες στο παλιό του ρολόι αναστροφής: φόβος / πόνος / γυναίκα / αία / σταυρός / ητέρα / θάνατος / ήχος / οργή. Έσφιξε τα δόντια τόσο πολύ, που έτριξαν. Το δεξί του χέρι άρπαξε γερά τον βαρύ σταυρό. Από το στόα του ακούστηκε ένας ήχος όοιος ε αρχέγονη κραυγή. Έπειτα σήκωσε το χέρι και χτύπησε.

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΑΥΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Τούτο δε το τι ην είναι τω τοι ωδί σώματι .

Περί ψυχής ii 412 β11.

Αυτό θα πει ότι η ψυχή είναι που ένα σώμα ήταν να είναι.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ.

Συψωμοί μου,

Ασφαλώς όχι ανεπίκαιρα διερωτάσθε πολύ φυσικώ τω λόγω, αν αυτόθι τελώ επιμνημόσυνη δέηση για τους ανά τον κόσμον αφανείς μη τετιμημένους κεκοιμημένους, που εξαντικρίζονται με τις τόσες δύστηνες τραγικές ενεστώσες ημέρες μας, οι οποίες εν μέσω ζοφώδους γνόθου αποτελούν συνευνές τους ως Η Πείνα, η παντελής Άγνοια και η Αμάθεια, η Πανδημία, η Κατατρομοκράτηση και συνελόντι ειπείν, όλα τα συναφή μη χριστιανικά τέλη των εκασταχού αμάχων.

         Ωστόσο κι εγώ από μέρους μου διερωτώμαι, πως επιτέλους πλάστηκε κατ' αυτόν τον ειδεχθή τρόπον η έκφυλη αυτή συγκαιρινή χοϊκή υπόσταση του προβληματικού ψυχισμού μας.

         Αλλά συνεπάγωγα και συγχρόνως όπως απορώ, πως οι ευάριθμοι προβεβλημένοι ελλόγιμοι ταγοί, οι λογής σοφολογιότατοι μύστες κι άριστοι επαΐοντες εκστασιάζονται κι αναστοχάζονται με λογής λογής μεταφυσικές ουτοπίες του πεφωτισμένου επέκεινα, επιλήσμονες του σοφού Πρώτου Απολογητικού Λόγου του πολλού Ιωάννη Δαμασκηνού, που αείφορα προτρέπει «Μην απεχθάνεσθε την ύλην», διότι «.... ουκ έστι αισχρά Θεός εποίησεν ουδέν αισχρόν, επεί άνθρωπος ειμί και σώμα παρέκειμαι, ποθώ και σωματικώς  ομιλείν και οράν τα άγια».

         Φρονώ γενικόλογα ότι ο διαλεκτικός αναστοχασμός του Υποκειμενικού Ιδεαλισμού και της Αξιωματικής Ανάλυσης ατελέσφορα χωλαίνει, πάσχει κι απάδει, προς την εναργή διερεύνηση των ποικίλων κοινωνικοηθικών προβλημάτων και των συνηρτημένων επιφαινόμενών τους.

         Τοιουτοτρόπως η όλη ενδεχόμενη αναστοχαστική προβληματική τουλάχιστον ορισμένων γνωστών Γάλλων και Ιταλών, Κοινωνικών Νέων φιλοσόφων μάλλον προσιδιάζει στην εμπνευσμένη οραματική ενατένιση του αρχετυπικού κι ακραιφνούς Διαφωτισμού της πραγματωμένης Ελευθερίας, της προσωποπαγούς Ισότητας κι εμπράγματης Αλληλεγγύης και όχι του Εθελοντισμού της φιλόκαλης Φιλανθρωπίας, της εξ Αποκαλύψεως.

         Επί του προκειμένου φρονώ πως ο στοχευμένος κοινωνικοποιημένος αναστοχασμός, αναφέρεται και αντανακλάται κι εξαντικρίζεται, όχι προς τον Ταγό, αλλά προς τον Practitioner.

         Καταρχάς έτυχε κι εγώ να πρωτοδωρηθώ το φως του ήλιου, στις απαρχές του Δευτέρου Μεγάλου Πολέμου και συνεπάγωγα να βιώσω χορταστικά όλες τις δεκαετίες, από του σαράντα, του πενήντα, του εξήντα ως φοιτητής και ως οπλίτης του 1967, έως τα ενεστώτα θαυμαστά γεγονότα.

         Ευαρεστηθείτε όπως αποδεχθείτε με προσήνεια είτε ταύτα είτε αλλιώς, ότι κέκτημαι και σεμνύνομαι παραψυχολογικά, πλείστα όσα σπαρταριστά βιώματα, ήδη από τις εσχατιές του δέκατου ένατου κι ως τις απαρχές του εικοστού.

         Παρακαλώ σας όπως αποδεχθήτε, ότι από την πλευρά της μητρικής οικογένειάς μας, όπως λογίζετέ με ως κληρωτό και μάλιστα βετεράνο πολεμιστή, συνεχώς από του 1897 έως και του 1923.

         Ερχόμενος πλησίστιος προς τις εφιαλτικές περιπέτειες του παππούλη και της Νενές, στέκομαι στις Μεγάλες Σφαγές των Αρμενίων του 1915 και την επεισοδιακή διάσωση της πεντάχρονης αμπλάς Βέρθας.

         Το δύστυχο Αρμενάκι χάνοντας και τους δύο γονείς του ως σφραγισθέντες, επέζησε στομώνοντας τη δίψα του, πίνοντας το αίμα των γονιών του και το υπόλοιπο των ούρων τους επί τετραήμερο.

         Εν τω μεταξύ επιστρέφοντας κάποια τραγική βραδιά ο παππούλης από το εργοστάσιό του από το Καρατάσι της Κιλικίας πλησίον των Αδάνων, παρά το Σάρρο ποταμό, από την τόση αποφορά των άταφων πτωμάτων, το αγαπημένο άτι του ο Κίτσο και ο πιστός του σκύλος ο Άρης αυθωρεί κατέληξαν. 

         Έτσι με την ολοκλήρωση του Αρμενικού ολοκαυτώματος εφυγαδεύτηκαν ως ανεπιθύμητοι Ευρωπαίοι οι προπάτορές μου, έντρομοι και πένητες, μόνον με τα ρούχα που φορούσαν, απομακρύνοντας τα δύο πρώτα τους βλαστάρια και την πεντάχρονη Βέρθα, με την κατάβαρη Νενέ μας, εγκυμονούσα στο τρίτο παιδί τους, τελικώς καταλήγοντας έρημοι πρόσφυγες του δόλιου Πειραιά του 1915.

         Η αοίδιμη Βέρθα χρημάτισε με τα χρόνια τροφός μόνιμη των μπαρμπάδων μου, αλλά κατά την Κατοχή και ως δική μου.

         Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές των Νεότουρκων, πλέον ο πατέρας μας ήταν οκτάχρονος μαθητής, περίοπτα παριστάμενος κατά την αρχοντικήν υποδοχή των ομοχώριών τους βουλευτών Αζαρία Κοσμίδη και του περίφημου ιστορικού μας Παύλου Καρολίδη, στα Φερτάκαινα της Νίγδης.

         In principio errant causa. Επειδή ως ποσοστό πλειοψήφησαν οι καθόλου Χριστιανοί κοινοβουλευτικοί, το Μεγάλο Ντιβάνι έκλεισε στην Καππαδοκία για έναν ολόκληρο χρόνο τις εκκλησίες και τα πολυάριθμα μοναστήρια.

         Όταν κυρίαρχα ο Παππά Ευφήμ επαναλειτούργησε τις εκκλησίες, επιβάλλοντας χώρια μνημόνευση των Ελλήνων ως χριστιανών ορθοδόξων και χώρια των Αρμένηδων, με σαφή στόχευση να εμπεδώσει την μεταξύ τους διχόνοια.

         Το δραματικό Αύγουστο του 1923, ο δεκαοκτάχρονος πατέρας μας εφυγαδεύτηκε μεταμφιεσμένος ιεροσπουδαστής ενός μεντρεσέ, από την Μερσίνα για την Μυτιλήνη.

         Ο δε συνονόματος παππούς μας εχρημάτιζε οικονομικός Έφορος Α και δευτεροβάθμιος Δραγουμάνος Τουρκικής, Ελληνικής, Περσικής, Γαλλικής γλώσσας και Αραβικής γραμματείας, παρά το Καγιάμπασι, και την ύστατη στιγμή αποκαθηλώθηκε κι αποσπάστηκε από την αγχόνη του Δικαστηρίου Τουρκικής Δικαιοσύνης, από τον επιχώριο καδή και αρχικά φυγαδεύτηκε στο Έρεγκλι (Ηράκλεια Καππαδοκίας) και μαζί με τη γιαγιά μας ελέω Ρώσων εμιγκρέδων έφυγαν ως εσνεμπήδες για την κοσμοπολίτισσα Πόλη στη συνέχεια.

         Ούτοπως ολοκλήρωσα την εκ βαθέων την ομολογία μου, περί της εαυτής ψυχής.

                  = === = = = = =                       = == = ====

MISSA SOLEMNIS ΚΑΙ ΔΙΠΛΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΠΕΝΘΟΣ

         Παρόλη την άπειρη κόπωσή μου και τις λογής λογής δύστηνες ενεστώσες περιστάσεις για τους απαξάπαντες αυτών των χαλεπών ημερών, ενδείκνυται να μη το βάλλουμε βουβοί και μοιραίοι κάτω, ακόμη και με τα τόσα πολλαπλά μας εθνικά πένθη.

         Σχετικά πρόσφατα μας έφυγαν παράκαιρα οι αξέχαστοι Απόστολος Γονιδέλλης και ο πρόωρα εφάμιλλος του πολλού Στρατή Καρρά, Μάριος Ποντίκας.

         Διερωτώμαι πόσοι και πόσοι από τους συμπατριώτες μας δεν εξετίμησαν κι αναγνώρισαν το ερευνητικό δαιμόνιο και την αναμφισβήτητη ενδελέχεια του αξέχαστου αφοσιωμένου αρχαιολάτρη κι εμπνευσμένου λογογράφου Αποστόλου Γονιδέλλη.

         Αναφορικά με τον πρόωρα χαμένο Μάριο Ποντίκα δεν τολμώ να προσπεράσω αυτό που το οικουμενικό του μεγαλείο του εκλεκτού, του ξεχωριστού και σημαίνοντα δραματουργού, αποφεύγοντας ενσυνείδητα να εκφέρω πληρέστερη γνώμη, άποψη κι αξιολογική κρίση ή οποιονδήποτε κραυγαλέο διθύραμβο.

         Για αμφοτέρους ταπεινή τη φωνή περιορίζομαι μονάχα να διαφυλάξω τον ομόθυμο βαθύτατο σεβασμό μου και τα πολιτισμικά προσκυνήματα στο απέριττο MISSA SOLEMMIS.

ΔΗΜΟΣ Α. ΚΑΡΑΤΖΟΓΛΟΥ

ΚΑΛΛΙΘΕΑ, 03-10-2022