Ουσιαστική υποστήριξη σε γυναίκες που έχουν πέσει θύματα βίας, παρέχει το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών της Μυτιλήνης, το οποίο τον ερχόμενο Απρίλιο συμπληρώνει τρία χρόνια συνεχούς λειτουργίας στο νησί μας.

Η διείσδυση του Κέντρου Συμβουλευτικής στην κλειστή νησιωτική μας κοινωνία τους τελευταίους 30 μήνες, έχει μία δυναμική διαρκώς  αυξανόμενη και πλέον ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών που ζει στον τόπο μας, γνωρίζει την ύπαρξή του και έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή  με την επιστημονική ομάδα του Κέντρου, είτε τηλεφωνικά, είτε μέσω διαδικτύου, είτε και προσωπικά, κλείνοντας ραντεβού.

Δυστυχώς, η άσκηση βίας απέναντι στις γυναίκες είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο, το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα, πολιτισμούς, θρησκείες, κοινωνικά πρότυπα. Είναι ένα φαινόμενο που ανά πάσα στιγμή μπορεί να απασχολήσει οποιαδήποτε γυναίκα στον πλανήτη, ανεξάρτητα από την καταγωγή, το μορφωτικό της επίπεδο, την οικονομική της κατάσταση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Μυτιλήνης, από τη μέρα που ξεκίνησε τη λειτουργία του, μέχρι σήμερα έχει δεχθεί 151 γυναίκες, οι οποίες ζήτησαν συμβουλευτική υποστήριξη και βοήθεια, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημά τους. Οι γυναίκες αυτές κατάγονται από τη Λέσβο και τη Λήμνο, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις γυναικών από τη Σάμο και τη Χίο, που ήρθαν σε τηλεφωνική επαφή με το κέντρο.

Το 75% των γυναικών αυτών είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, είτε από σύζυγο, είτε από σύντροφο, είτε από πατέρα, μητέρα και αδέλφια. Το υπόλοιπο 25% δεν είναι γυναίκες θύματα βίας, αλλά ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, δηλαδή είτε είναι άτομα με ειδικές ανάγκες, είτε μονογονεϊκές, είτε διαζευγμένες και γενικότερα είναι γυναίκες που χρειάζονται υποστήριξη.

Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών, περίπου το 70%, είναι γυναίκες που  κακοποιούνται από το σύζυγο και το υπόλοιπο 30% είναι γυναίκες που κακοποιούνται είτε από γονείς και αδέλφια, είτε από το σύντροφό τους.

ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΟ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ

Αναφερόμενη στο προφίλ των γυναικών που προσέρχονται στο Κέντρο Συμβουλευτικής, αναζητώντας βοήθεια και υποστήριξη, η Κοινωνική Λειτουργός του Κέντρου, Νίκη Λαρίση, επισημαίνει πως δεν υπάρχει συγκεκριμένη ομάδα γυναικών που πλήττεται περισσότερο ή λιγότερο σε σχέση με κάποια άλλη.

«Καθημερινά διαπιστώνουμε και στην πράξη αυτό που εδώ και πολλά χρόνια έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά και αφορά στην άσκηση βίας κατά των γυναικών. Οι γυναίκες που πέφτουν θύματα βίας μπορεί να ανήκουν σε οποιαδήποτε ηλικία, να έχουν υψηλό ή χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, να ζουν σε χωριό ή στην πόλη της Μυτιλήνης, να εργάζονται ή να είναι άνεργες, να είναι Ελληνίδες ή αλλοδαπές. 

ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ

Οι μορφές βίας που μας περιγράφονται συνήθως στις διηγήσεις των περιστατικών από τις γυναίκες, είναι πολλαπλές και εναλλασσόμενες. Συνήθως, όταν έρχονται στο Κέντρο μας, οι γυναίκες θεωρούν ότι μορφή βίας είναι η σωματική ή σεξουαλική βία. Πολλές από αυτές δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει και η λεκτική, που εκδηλώνεται με βρισιές ή άσχημο υποτιμητικό τρόπο συμπεριφοράς, ή ακόμη και η ψυχολογική βία που εκδηλώνεται με έντονη συναισθηματική και ψυχολογική πίεση από το θύτη προς το θύμα. Υπάρχει, ακόμη, η οικονομική βία που είναι η στέρηση οικονομικών πόρων. Όλες αυτές οι μορφές τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν με τη σωματική και σεξουαλική βία. Συνυπάρχουν και εναλλάσσονται σε κάθε περιστατικό, εκδηλούμενες κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο».

ΒΑΘΜΟΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ

Αναφερόμενη στο βαθμό επικινδυνότητας των περιστατικών που περιγράφονται, η ψυχολόγος του Συμβουλευτικού Κέντρου Μαρία Μώρου, ήταν απόλυτα σαφής: «Ναι, υπάρχουν γυναίκες  εδώ στη Λέσβο, οι οποίες αναφέρθηκαν σε περιστατικά επικίνδυνα και ακραία. Κάποιες από αυτές, θεωρούσαν μάλιστα, ότι κινδυνεύει η σωματική ακεραιότητά τους. Δεν έχει σημασία να μιλήσουμε με ποσοστά για το θέμα της επικινδυνότητας, γιατί ο κίνδυνος από μόνος του δεν μπαίνει σε πλαίσια και δεν είναι μια έννοια απόλυτη.

Για παράδειγμα, αν ένα περιστατικό βίας εκδηλώνεται με κάποιες δυνατές σπρωξιές προς το θύμα, αυτό θεωρητικά μπορεί να μην θεωρείται πολύ επικίνδυνο. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το γεγονός ότι το σπρώξιμο, δεν θα οδηγήσει σε πτώση, σε σοβαρό τραυματισμό ή ακόμη και θάνατο. Κάθε περιστατικό βίας, κρύβει εν δυνάμει πολλούς κινδύνους, ακόμη κι αν εκδηλώνεται με κάπως πιο ήπιο τρόπο.

Συνήθως η εκδήλωση βίας κατά των γυναικών, γίνεται σταδιακά και κλιμακωτά. Ενίοτε ξεκινά ήπια και με έναν τσακωμό, μια λογομαχία και με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να εκδηλωθεί με σωματική σεξουαλική βία, άγριους ξυλοδαρμούς, ύβρεις, απειλές κ.λπ.».

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΘΥΤΗ

Σε ό,τι αφορά το προφίλ του θύτη, όπως αυτό περιγράφεται από τις γυναίκες που επισκέπτονται το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών Μυτιλήνης, υπάρχει ένα και μοναδικό κοινό στοιχείο που συνδέει όλα τα άτομα που ασκούν βία.

«Τα άτομα που ασκούν βία, τονίζει η ψυχολόγος του Κέντρου της Μυτιλήνης, επιθυμούν διακαώς να ελέγχουν τους ανθρώπους που έχουν δίπλα τους. Η άσκηση ελέγχου και η επιβολή της θέλησής τους, με κάθε τρόπο και κάθε τίμημα, απέναντι στο σύντροφο, στο παιδί ή το σύζυγο, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε περιστατικά βίας. Κατά τα άλλα, οι θύτες, όπως και τα θύματα, δεν ανήκουν σε κάποια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων, όπως πολλές φορές λανθασμένα πιστεύει η κοινωνία. Από τις ιστορίες που ακούμε να μας διηγούνται οι γυναίκες που φτάνουν στο Κέντρο μας, βλέπουμε ότι η βία ασκείται ακόμη και από άτομα που είναι υπεράνω πάσης υποψίας. Ακόμη και από ανθρώπους, που υποτίθεται ότι μεγάλωσαν με τον καλύτερο τρόπο, ή είναι μορφωμένοι και επαγγελματικά καταξιωμένοι. Δυστυχώς, η άσκηση βίας δεν έχει ταυτότητα, παρά μόνο ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα, την άσκηση ελέγχου στο θύμα».  

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ

Ο χρόνος αντιμετώπισης του κάθε περιστατικού που επισκέπτεται το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών της Μυτιλήνης, ποικίλει ανάλογα με την περίπτωση και το χρόνο που χρειάζεται η γυναίκα για να σταθεί στα πόδια της και να λάβει αποφάσεις.

«Το Συμβουλευτικό Κέντρο, επισημαίνει η Μ. Μώρου, δεν είναι όπως το γραφείο ενός ψυχολόγου, που θα κάνεις συγκεκριμένες επισκέψεις/ συνεδρίες και θα αντιμετωπίσεις το πρόβλημά σου. Στην πρώτη επίσκεψη, η γυναίκα συνήθως μας περιγράφει το πρόβλημά της και ενημερώνεται για τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που της δίνει η πολιτεία και οι κοινωνικές δομές, για να αντιδράσει και να ξεφύγει από την κατάσταση που ζει. Στις επόμενες επισκέψεις, ξεκινά η διαδικασία της ψυχολογικής υποστήριξης ενδυνάμωσης της γυναίκας, προκειμένου να σταθεί στα πόδια της και να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις για τη ζωή της. Συνήθως τα θύματα βίας, έχουν ενοχικά σύνδρομα, σύνδρομα κατωτερότητας και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ο δικός μας ρόλος μεταξύ άλλων, είναι να εξηγήσουμε ότι δεν ευθύνεται η ίδια για την κατάσταση που βιώνει, ούτε της αξίζει να ζει μ' αυτόν τον τρόπο.

Κάποιες γυναίκες χρειάζονται λιγότερο χρόνο για να λάβουν τις αποφάσεις τους, κάποιες χρειάζονται λίγο περισσότερο. Σε όλο αυτό το διάστημα εμείς τις υποστηρίζουμε και τις συμβουλεύουμε, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αυτό που τους συμβαίνει».

ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

Η επόμενη μέρα για τις γυναίκες που κατάφεραν να ξεπεράσουν τη βία και να σταθούν στα πόδια τους ξεκινώντας μια καινούργια ζωή, δεν είναι πάντα ρόδινη.

«Γενικότερα, αναφέρει η Κοινωνική Λειτουργός Νίκη Λαρίση, η γυναίκα που απομακρύνεται από ένα βίαιο περιβάλλον, είναι αρκετά ευάλωτη το πρώτο διάστημα. Χρειάζεται γενικότερα υποστήριξη από φίλους, συγγενείς, οικογένεια κ.λπ. Πολλές φορές από τις συζητήσεις που κάνουμε με τις γυναίκες, διαπιστώνουμε ότι ο κοινωνικός περίγυρος δεν είναι πάντα πρόθυμος να παίξει το ρόλο του υποστηρικτή. Ακόμη και το οικογενειακό περιβάλλον, ορισμένες φορές έχει αρνητική στάση απέναντί της. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θέληση της γυναίκας να αλλάξει ζωή και να σταθεί στα πόδια της, είναι πολύ σημαντική. Πολλές φορές ακόμη και ο πιο απρόθυμος κοινωνικός περίγυρος βλέποντας την προσπάθεια του θύματος βίας να απεξαρτηθεί από τις τοξικές σχέσεις και τη βία, αναγνωρίζει τα οφέλη της νέας κατάστασης και τελικά υποστηρίζει τη γυναίκα.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΓΝΩΣΗ & Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Όσες έρχονται σε επαφή μ' εμάς και γενικότερα με ένα Συμβουλευτικό Κέντρο και καταφέρνουν να απομακρυνθούν από το βίαιο περιβάλλον που τους ταλαιπωρούσε, αποκτούν πλέον γνώση, εμπειρία και σταθερότητα, ώστε να μην πέσουν ξανά θύματα ίδιων ή παρόμοιων καταστάσεων.

Η γυναίκα μέσα από την επαφή της με το Κέντρο έχει δυναμώσει ψυχολογικά, είναι πιο σίγουρη για τον εαυτό της και πλέον αναγνωρίζει τα σημάδια στους ανθρώπους που μπορεί να εκδηλώσουν βία απέναντί της κι έτσι φροντίζει να αποφύγει τους συσχετισμούς μαζί τους».  

*   *   *

Το Κέντρο Συμβουλευτικής Μυτιλήνης, βρίσκεται στην οδό Παπαδιαμάντη 2 και λειτουργεί καθημερινά Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις  8 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα.

Το τηλέφωνο επικοινωνίας είναι το 22510-34470, fax 22510-34471 και email mytilini@isotita.gr.

Χρήσιμες εξάλλου, πληροφορίες μπορεί να λάβουν οι ενδιαφερόμενες και μέσα από την ιστοσελίδα www.isotita.gr και www.womensos.gr.

Οι επισκέψεις είναι εντελώς δωρεάν και τηρείται απόλυτη εχεμύθεια για τα περιστατικά και την ταυτότητα των ατόμων που προσεγγίζουν το Κέντρο.