Παίρνοντας τον λόγο στο Περιφερειακό Συμβούλιο, για να τοποθετηθώ πάνω στο κρίσιμο θέμα του Στρατηγικού Σχεδίου για την Καινοτομία στις δώδεκα και πέντε μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι δεν μπορεί να γίνει ουσιαστική συζήτηση σε κρίσιμα θέματα που θα καθορίσουν την αναπτυξιακή πορεία της Περιφέρειας μέχρι το 2020 αλλά και μετά.

Είχε προηγηθεί η συζήτηση για το επιχειρησιακό σχέδιο του Πολιτισμού, για το σχέδιο δράσης του αθλητισμού και η ενημέρωση για το νέο ΕΣΠΑ. Δηλαδή, τίποτα το σημαντικό... Απλά θέματα ρουτίνας.

Η αναγκαιότητα της άμεσης έγκρισης όλων αυτών των σχεδίων είναι απλή:

-Για μεν το επιχειρησιακό σχέδιο της Περιφέρειας, η μη έγκρισή του συνεπάγεται ότι ακόμη και τους ελάχιστους εθνικούς πόρους που διαθέτει στον προϋπολογισμό της η Περιφέρεια δεν μπορεί να τους διαθέσει νόμιμα.

-Για δε το νέο ΕΣΠΑ, αν δεν συνταχθούν και δεν εγκριθούν στρατηγικά σχέδια σε τομείς κλειδιά, όπως η καινοτομία, οι υποδομές μεταφορών, η ψηφιακή ανάπτυξη, η διαχείριση νερών, επικινδυνότητας πλημμυρών και απορριμμάτων, η αντιμετώπιση της φτώχειας και η κοινωνική ένταξη, η παρακολούθηση της αγοράς εργασίας κλπ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, τότε δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να ξεκινήσει η υλοποίηση του προγράμματος πάνω στο οποίο στηρίζονται πολλές από τις ελπίδες για έξοδο από την κρίση.

Είναι γεγονός ότι δεν είχε γίνει η σχετική προετοιμασία έγκαιρα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, αφού γνωρίζαμε από το ...2013 ότι η έγκριση των στρατηγικών σχεδίων αποτελεί απαράβατη προϋπόθεση έναρξης χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ, ενώ σε εθνικό επίπεδο ο «Καλλικράτης» είχε βάλει από το ...2012 την προϋπόθεση ύπαρξης επιχειρησιακού σχεδίου για την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Αποτέλεσμα του τελευταίου, είναι δαπάνες που έγιναν από την προηγούμενη Περιφερειακή Αρχή, να μην μπορούν να εκταμιευθούν και οι δικαιούχοι τους να πρέπει να προσφύγουν δικαστικά για να εισπράξουν τα χρήματά τους.

Τι έκανε η νέα Περιφερειακή Αρχή; Μη έχοντας σχέδιο δράσης για το πώς θα υλοποιήσει την ανάπτυξη της Περιφέρειας από την προεκλογική περίοδο και αγνοώντας πλήρως τις προϋποθέσεις που ανέφερα παραπάνω, έχασε πολύτιμο χρόνο. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνων είναι να ψηφίζονται κυριολεκτικά ...νύχτα εικονικοί σχεδιασμοί και εικονικοί προϋπολογισμοί, ώστε να ξεπεραστεί το γράμμα του νόμου. Η ουσία μπορεί να περιμένει.

Τι άλλο μπορεί να είναι η ψήφιση του επιχειρησιακού σχεδίου πολιτισμού που προβλέπει σωρεία δράσεων που θα υλοποιηθούν με 90.000 και ένα μόλις άτομο στην αρμόδια υπηρεσία; Τι μπορεί να σημαίνει ότι ξεκινούν τον επόμενο μήνα πολιτιστικές εκδηλώσεις 8 τουλάχιστον ημερών (έτσι αναφέρεται στο «πρόγραμμα» που εγκρίθηκε) με θέμα «Γιορτή ευεξίας Ευ Ζην» που δεν βρίσκονται καν στα χαρτιά, αλλά μόνο στο μυαλό της αρμόδιας αντιπεριφερειάρχη που θεωρεί ότι με τους εθελοντές των πολιτιστικών συλλόγων δημιουργούνται θεσμοί και όχι γιορτούλες τοπικής σημασίας. Την ώρα μάλιστα, που αγνοεί τους υπάρχοντες καταξιωμένους θεσμούς που έχουν εμπειρία και λειτουργική ετοιμότητα.

Τι άραγε, να σημαίνει το πρόγραμμα δράσεων αθλητισμού που φαίνεται να είναι μια επιστροφή στο παρελθόν, όταν, τα πολύ περισσότερα χρήματα (μέχρι και 500.000 το χρόνο μοίραζε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου τις καλές εποχές), μοιράζονταν δεξιά και αριστερά χωρίς κριτήρια και όπως αποδεικνύεται σήμερα χωρίς κανένα αποτέλεσμα (πέρα από τη συντήρηση εκλογικής πελατείας) από τα συσσωρευμένα προβλήματα σε όλα τα νησιά ανέφεραν οι περιφερειακοί σύμβουλοι;

Τι άραγε, να σημαίνει ότι η συζήτηση και η ψήφιση του στρατηγικού σχεδίου καινοτομίας ολοκληρώθηκε σε ένα τέταρτο, αφού ήταν αδύνατον να γίνει ουσιαστικός διάλογος μετά τα μεσάνυχτα;

Τι άραγε, να σημαίνει ότι η συζήτηση για το ΕΣΠΑ περιορίστηκε σε μια απλή ενημέρωση από την πλευρά της διαχειριστικής αρχής και απαντήσεις σε απορίες περιφερειακών συμβούλων, ενώ η Περιφερειακή Αρχή ακολουθώντας σταθερά την πολιτική «σιγής ιχθύος» δεν μας είπε τίποτα για το πώς σκέφτεται να αξιοποιήσει τους πόρους, ώστε να αντιμετωπιστούν τα κρίσιμα προβλήματα της ύφεσης και της έλλειψης ανταγωνιστικότητας της οικονομίας των νησιών μας, της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού;

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η παράταξη Συμβόλαιο Ζωής με το Αιγαίο αρνείται να συμβιβαστεί μέσα στο πλαίσιο του δήθεν σχεδιασμού. Θα συνεχίσει να καταθέτει δημόσια επεξεργασμένες προτάσεις και να προσκαλεί σε δημόσιο διάλογο τους ενδιαφερόμενους. Παράλληλα, σε θεσμικό επίπεδο προτείνει:

-Την άμεση σύσταση της Επιτροπής Διαβούλευσης που επιβάλει ο νόμος για να συζητήσει τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της Περιφέρειας και τον βέλτιστο τρόπο υλοποίησης του μέσα στις δεδομένες οικονομικές, ανθρώπινες και θεσμικές δυνατότητες.

-Τη δημιουργία επιτροπής με τους επικεφαλής των παρατάξεων που θα  εξετάσει πώς μπορεί να βελτιωθεί η λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου, ώστε να γίνει ουσιαστική και αποτελεσματική προς όφελος των πολιτών που περιμένουν από εμάς έργο.

Μετά από 28 χρόνια από τα περίφημα ΜΟΠ και την «απορρόφηση» πολλών εκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η κατάσταση παραμένει τραγική σε όλα τα επίπεδα: ακτοπλοΐα και προσπελασιμότητα, υγεία, αθλητισμός, πολιτισμός, ανάπτυξη, ανθρώπινο δυναμικό... Μένουν μόνο οι κορώνες για να καλύψουν τις ευθύνες όσων (κομμάτων και προσώπων) είχαν τις θέσεις ευθύνης όλη αυτή την περίοδο.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός Σύμβουλος

Αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου