Ο Γ. Γιαννέλλης, τ. Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ο «πατέρας» του Μεταφορικού Ισοδύναμου, μιλά στον «Δ» για το μέτρο που θα θυμούνται οι νησιώτες, καθώς το καρπούνται ήδη οι σημερινές γενιές και θα εξακολουθήσουν οι νεότερες, άμεσα, με χρήμα. Απ' αυτό επωφελείται άμεσα ο νησιώτης όλων των νησιών του Αιγαίου, μετά την επέκτασή του και την εφαρμογή του σε όλα τα νησιά της χώρας.

Ήταν η πρώτη και ιδιαίτερη πρόταση που ετέθη από τον τότε Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Γ. Γιαννέλλη - Θεοδοσιάδη, στον αρμόδιο υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Παν. Κουρουμπλή.

«Ήταν ένα σχέδιο που είχα στο μυαλό από την πρώτη κιόλας θητεία μου και ήξερα ότι θα έχει άμεσα αποτελέσματα στην τσέπη των νησιωτών, που επιβαρύνονται χρόνια τώρα, από τις αποστάσεις και το επιπλέον κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων και προσώπων.

Από την 1η τετραετία που εξελέγην βουλευτής, το 1992, το είχα προτείνει και τότε και το 2004. Δυστυχώς, καμιά κυβέρνηση δεν θέλησε να το υιοθετήσει, αν και το πλαίσιο με το τελικό αποτέλεσμα και όφελος που προέκυπτε, ήταν πασιφανές.

Η τελευταία προσπάθεια ήταν με τον τ. υπουργό Παν. Κουρουμπλή. Του έθεσα την πρόταση και η ανταπόκριση ήταν άμεση, δίνοντας εντολή να προχωρήσει η εφαρμογή του.

Μετά από προσωπικό αγώνα και προσπάθεια, η πρόταση έγινε πιο εμπλουτισμένη, πιο στοιχειοθετημένη και βασισμένη σε μελέτη.

Από το 2015 ξεκινήσαμε με τους καθηγητές του Παν. Αιγαίου, Νίκο Σουλακέλλη και Αθανάσιο Κίζο, που αμισθί πρόσφεραν τις γνώσεις, τις υπηρεσίες τους και τον χρόνο τους».

-Σας χαρακτηρίζουν και όχι άδικα ως τον «πατέρα» του Μεταφορικού Ισοδύναμου, καθώς είστε εκείνος που το πρότεινε και επέμενε για δεκαετίες στην εφαρμογή του. Αυτό το μοντέλο εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες και γεωγραφικές περιοχές, ή αποτελεί μια καθαρόαιμη ελληνική ιδέα;

Όχι, είναι ένα μέτρο που εφαρμόζεται ήδη και με μεγάλη επιτυχία τόσο στην Κορσική, όσο και στην Σκωτία και στα νησιά της Νορβηγίας. Από κει υιοθέτησα το μοντέλο και θεώρησα ότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί με αποτελεσματικότητα και στη νησιωτική Ελλάδα.

-Και ποια ήταν η δεύτερη πρόταση που καταθέσατε;

Ήταν η παρατήρηση στον Π. Κουρουμπλή, περί επεκτάσεως του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου. Ρώτησα τον τότε υπουργό: «Το υπουργείο μας δεν είναι Νησιωτικής Πολιτικής;». Στην καταφατική του φυσικά απάντηση, επισήμανα, γιατί το μέτρο να μην επεκταθεί και πέραν του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, στις Κυκλάδες, την Κρήτη και τα Ιόνια νησιά; Ο υπουργός έδειξε ν' αντιλαμβάνεται την ουσία του μέτρου και το όφελος των νησιωτών της χώρας, και με προέτρεψε: «Γιάννη προχώρα το» και όντως μετά το 18, με αναπληρωτή τον Γ. Σαντορινιό, η ιδέα πήρε σάρκα και οστά.

-Πόσο, όμως, συνδέεται η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ με την εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδύναμου, καθότι πολλοί επιχείρησαν να το συνδυάσουν και να προσπεράσουν τον σκόπελο του ΦΠΑ;

Μπορεί να θεωρηθεί ως μέτρο εξισορρόπησης με το οικονομικό πλήγμα, αλλά και την κοινωνική αποδόμηση που έχουν υποστεί οι νησιώτες, κυρίως από το 2015 και μετά;

Σε καμιά περίπτωση. Δεν υπάρχει ουδεμία σχέση, ούτε συνδέεται το ένα με το άλλο. Η αλήθεια είναι ότι επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως ήμουν κατηγορηματικά αντίθετος. Δεν υπάρχει περίπτωση σύνδεσής τους. Μάλιστα, το έθεσα ως προϋπόθεση στον Π. Κουρουμπλή, ο οποίος αντιλήφθηκε άμεσα το θέμα.

Η λογική του Μεταφορικού Ισοδύναμου, ήταν απλή: ο νησιώτης πληρώνει τους ίδιους φόρους με τους κατοίκους της ηπειρωτικής χώρας, όμως για την μεταφορά του πρώτου, απαιτείται η χρήση πολλών μεταφορικών μέσων, χάσιμο χρόνου, ακόμα και ημερών σε ορισμένες περιπτώσεις. Εν ολίγοις, πληρώνουν τους ίδιους φόρους, αλλά ξοδεύουν περισσότερο χρόνο και χρήμα και βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Η λογική είναι η εξίσωση των χιλιομέτρων στη μεταφορά  προσώπων και εμπορευμάτων.

-Ποιοι εξυπηρετούνται και επωφελούνται από το μέτρο;

Αναμφίβολα οι επιχειρήσεις με έδρα τα νησιά μας και εκείνοι που ταξιδεύουν από και προς αυτά, είτε αεροπορικώς, είτε ακτοπλοϊκώς και δεν είναι λίγοι. Όλοι λίγο πολύ ταξιδεύουμε κάποιες φορές το χρόνο. Το όφελος με το αεροπλάνο είναι 41,50 ευρώ για κάθε διαδρομή και για το πλοίο ανάλογο ποσό, ταξιδεύοντας σε θέση-καμπίνα, ενώ για το κατάστρωμα - καρέκλα το ποσό διαμορφώνεται στα 13 ευρώ περίπου.

-Πόσο ενημερωμένοι είναι οι νησιώτες για το μέτρο και τα οφέλη του;

Είναι γεγονός ότι η πληροφόρηση είναι ελλιπής και η πλειοψηφία των νησιωτών δεν γνωρίζει την διαδικασία, έστω κι αν είναι απλή: Μπαίνει στην ιστοσελίδα του Μ. Ι., χρησιμοποιεί τους ατομικούς κωδικούς του taxisnet στην εφορία και ενημερώνοντας την πλατφόρμα με προσωπικά στοιχεία που ζητούνται, αποκτά ο ενδιαφερόμενος τον Μοναδικό Αριθμό Νησιώτη, τον λεγόμενο ΜΑΝ. Είναι ένας αριθμός, κωδικός σταθερός και αμετάβλητος, που θα χρησιμοποιείται κάθε φορά κατά την έκδοση του εισιτηρίου. Όλοι οι νησιώτες πρέπει να ενημερωθούν και να επωφεληθούν από το μέτρο, γιατί η απόδοσή του είναι άμεση.

-Σίγουρα το έργο κατά την θητεία σας στο πόστο της Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής δεν περιορίζεται στο Μεταφορικό Ισοδύναμο -αν και μέτρο ουσιαστικό-. Υπάρχουν και άλλες θεματικές που βελτίωσαν την ποιότητα ζωής στα μικρά νησιά και ιδιαίτερα στα απομακρυσμένα.

Αναμφίβολα, τα προβλήματα που απαιτούσαν αντιμετώπιση ή έστω τρόπους που να κάνουν τη ζωή των ανθρώπων αυτών που επέλεξαν να μείνουν στις ακριτικές νησιωτικές περιοχές, κατά τι πιο εύκολη και πιο πολιτισμένη, ήταν πολλά και συνεπώς οι δράσεις που έπρεπε να κάνουν εξίσου πολυμορφικές. Για παράδειγμα, αναφέρω ενδεικτικά την κατάργηση της αναχρονιστικής και κοστοβόρας μεθόδου της μεταφοράς νερού με υδροφόρα πλοία στα άνυδρα νησιά του Αιγαίου.

Το σχέδιο αξιοποίησης μικρών νησιών φάρων, που είχε στόχο αφενός την τουριστική ανάδειξη αυτών των μοναδικών σε ομορφιά νησιωτικών χώρων της πατρίδας, αφετέρου την αμυντική θωράκιση και η αναβάθμιση της γεωστρατηγικής θέσης του Αιγαίου. Το σχέδιο αν και αρχικά εντάχθηκε στο Interreg Ελλάδας Κύπρου, εντούτοις αντιμετώπισε προβλήματα και απεντάχθηκε. Επιβάλλεται η επανένταξή του με κάθε τρόπο.

Επίσης, η παροχή τεχνικής υποστήριξης (ανάθεση μελετών-έργων, διενέργεια διαγωνισμών) σε μικρά νησιά κάτω των 3000 κατοίκων επειδή στερούνται Τεχνικών Υπηρεσιών και υπαλλήλων με εμπειρία.  Με παρέμβασή μου δε στις ομογενειακές οργανώσεις της Αυστραλίας, έγινε δωρεά ιατρικού εξοπλισμού (εξεταστικά κρεβάτια, απινιδωτές, πιεσόμετρα κ.λ.π.) σε νησιά με ελλείψεις στα Αγροτικά Ιατρεία τους.

Στις προτάσεις μου συμπεριλαμβάνονται και η απλοποίηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης των Μονάδων Αφαλάτωσης στα άνυδρα νησιά για επιτάχυνση των έργων εγκατάστασης μ/α και την γρηγορότερη απαλλαγή από τη μεταφορά με υδροφόρα πλοία.  Ήδη με νομοθετική ρύθμιση στο άρθρο 50 του ν. 4387/2017, δίνεται προσωρινή άδεια σε μονάδες αφαλάτωσης με άδεια του Υπουργού και παρακάμπτεται η χρονοβόρα διαδικασία.

Υπάρχουν πολλές θεματικές στις οποίες παρεμβήκαμε και πετύχαμε, όμως δεν είναι της παρούσης ν' αναπτυχθούν και ν' αναδειχθούν.

Εκείνο που μ' ενδιαφέρει, είναι να μάθουν οι νησιώτες μας για το Μεταφορικό Ισοδύναμο και για την άμεση απόδοση του μέτρου. Ενός μέτρου που θ' απολαμβάνουν όλοι οι νησιώτες, τόσο των σημερινών, όσο και των μελλοντικών γενιών.