Είδα τις φωτογραφίες και τα κινηματογραφημένα στιγμιότυπα από την επιχείρηση συντήρησης των ιστορικών, πανάκριβων, αυτοκινήτων της τέως βασιλικής οικογένειας, που ρημάζουν τόσες δεκαετίες στο εγκαταλελειμμένο κτήμα και ανάκτορο του Τατοΐου. Και θύμωσα για μια ακόμη φορά. Θύμωσα δικαιωματικώς. Διότι, αν και βαθύτατα αντιμοναρχικός, που είχα δραστηριοποιηθεί εντόνως στην εκστρατεία κατά του θρόνου, στο δημοψήφισμα του 1974, υποστήριζα, λίαν ενωρίς, το αυτονόητο: Την ανάγκη αξιοποίησης αυτού του ανακτόρου και του περιεχομένου του, προς όφελος του ελληνικού κράτους, του ελληνικού λαού.

Δυστυχώς, επί δεκαετίες ομιλούσα «εις ώτα μη ακουόντων». Διότι έλειπε από την εξουσία, είτε ήταν γαλάζια, είτε πράσινη, η κοινή λογική. Αυτή που επέβαλε την αξιοποίηση άλλων βασιλικών και αυτοκρατορικών ανακτόρων και κειμηλίων. Σε χώρες όχι μόνον αστικής δημοκρατίας, αλλά ακόμη και κομμουνιστικές.

Όταν για πρώτη φορά επισκέφθηκα, το 1977, την τότε Σοβιετική Ένωση, πρήστηκαν τα πόδια μου από το περπάτημα στις αίθουσες του Κρεμλίνου στη Μόσχα, ή στα χειμερινά ανάκτορα, στο τότε Λένινγκραντ -με ιδιαιτέρως αλμυρό εισιτήριο- για να θαυμάσω από τις χρυσοποίκιλτες άμαξες ως τα βαρύτιμα σαμοβάρια των Ρομανόφ και ως τα εργαστήρια υποδηματοποιίας του Μεγάλου Πέτρου και το «μποντουάρ» της Μεγάλης Αικατερίνης. Όλα, με άψογη, ευλαβική συντήρηση. Το ότι οι Ρομανόφ είχαν εκτελεσθεί κατά την σοβιετική επανάσταση, ή οι Βουρβόνοι είχαν αποκεφαλισθεί κατά την γαλλική, ήταν τελείως άσχετο από την διατήρηση των ανακτόρων τους και του περιεχομένου τους ως εθνικών ιστορικών μνημείων και κειμηλίων. Πόσο μάλλον στην περίπτωσή μας, όταν το τέλος του βασιλικού καθεστώτος επήλθε ειρηνικότατα, με την ελεύθερη έκφραση του ελληνικού λαού, στο δημοψήφισμα του 1974. Επίσης, όσοι επισκέπτονται την Αυστρία, θαυμάζουν τα αψόγως συντηρούμενα ανάκτορα και κειμήλια των Αψβούργων.

Εδώ τα αφήσαμε να σαπίζουν, να λεηλατούνται από πονηρούς, ακόμη και από τον ίδιο τον έκπτωτο. Ο οποίος «σήκωσε» με κοντέινερ πολύτιμα αντικείμενα, τα οποία δημοπρατήθηκαν στο Λονδίνο. Τότε μας είπαν ότι αυτά που «σήκωσε» ο τέως αντιπροσώπευαν μόνον το 3% της αξίας των όσων περιείχε το Τατόι. Και κανείς δεν ντράπηκε που αφέθηκε να σαπίζει το υπόλοιπο 97%. Ένα τεράστιο θησαυροφυλάκιο.

Η κ. Λίνα Μενδώνη εμφανίζεται στις δυο τελευταίες θέσεις, δημοφιλίας υπουργών, σε προχθεσινή  δημοσκόπηση. Αλλά η ιστορία θα την γράψει με χρυσά γράμματα για την επιχείρηση διάσωσης του Τατοΐου. Μπράβο της.

Γ.Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ

giorgis@massavetas.gr