Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Το 80% των σοβαρών παιδικών ατυχημάτων συμβαίνουν μέσα στο σπίτι. ΣΤ' Κύκλος Διαλέξεων 2020-2021. Ποια τα συχνότερα ατυχήματα πού και πώς συμβαίνουν.

Τα παιδιά θέλουν πολύ προσοχή κατά την δραστηριότητά τους εντός και εκτός σπιτιού. Όπως θα δούμε, όμως και παρακάτω, οι κίνδυνοι τραυματισμού που ελλοχεύουν στο σπίτι είναι πολλοί και πολλές φορές μη εντοπίσιμοι. Άλλες φορές υποβαθμίζεται ο κίνδυνος και οι επιπτώσεις από τα ατυχήματα είναι σοβαρές. Οι γονείς και συνοδοί των παιδιών λοιπόν, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί σε κάθε βήμα των παιδιών.

Αυτό επισημάνθηκε στην 5η διαδικτυακή εκδήλωση του ΣΤ' Κύκλου Διαλέξεων του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με θέμα «Εκπαίδευση και προληπτικά μέτρα για την αποφυγή σοβαρών ατυχημάτων παιδιών και εφήβων».

Στοιχεία για τα ατυχήματα

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Αναστάσιος Δ. Χατζής, Παιδίατρος - Εντατικολόγος, πρώην Συντονιστής - Διευθυντής ΜΕΘ Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», στις αναπτυγμένες χώρες οι κακώσεις από ατυχήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου των παιδιών.

Καθημερινά σε παγκόσμιο επίπεδο, δυο χιλιάδες παιδιά ηλικίας κάτω των 14 χρόνων, χάνουν τη ζωή τους από ατυχήματα, ενώ εκατοντάδες μένουν ανάπηρα. Μάλιστα, όπως αναφέρει η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας το 60% των θανάτων στα παιδιά κάτω των 18 χρόνων, οφείλεται σε ατυχήματα, ενώ το 40% σε όλες τις άλλες νόσους μαζί.

Συχνότερα ατυχήματα

Τα πιο συχνά ατυχήματα για τα παιδιά είναι:

-Τροχαία

-Ασφυξία

-Πνιγμός

-Δηλητηρίαση

-Εγκαύματα

-Πτώσεις

-Βιαιότητα.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στατιστικά στοιχεία, όσον αφορά σε ποια χρονική στιγμή ή περίσταση, συμβαίνουν τα ατυχήματα:

-63% των ατυχημάτων συμβαίνει όταν το παιδί διασκεδάζει

-20% σε χώρους εργασίας, στοιχείο που αφορά κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες και στην παράνομη παιδική εργασία

-11% σε ταξίδια

-9% στην καθημερινότητα

-5% από άγνωστη αιτία

-4% κατά την άθληση

-3% στο πλαίσιο της ευρύτερης εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Παιδικά ατυχήματα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα τα ατυχήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου των παιδιών.

Σύμφωνα με την καταγραφή που έγινε, από το 1992 - 2004, στην Ελλάδα είχαμε 1.593 ακούσιους θανάτους παιδιών ηλικίας μέχρι 14 χρόνων. Απ' αυτούς:

-874, σχεδόν οι μισοί, οφείλονταν σε τροχαία ατυχήματα

-135 σε πνιγμούς

-82 σε πτώσεις

-47 σε εγκαύματα

-23 σε δηλητηριάσεις

-432 σε αδιευκρίνιστες αιτίες.

Ατυχήματα στο σπίτι

«Το 80% των ατυχημάτων γίνεται μέσα στο σπίτι και το 20% έξω απ' αυτό. Μάλιστα, το 70% των εντός του σπιτιού ατυχημάτων συμβαίνουν στο καθιστικό και το υπνοδωμάτιο, όπου το παιδί βρίσκεται τις περισσότερες ώρες, παρουσία ενηλίκων, γεγονός που θέτει την πιθανότητα αμέλειας» ανέφερε ο Α. Χατζής. Τα παιδιά μπορούν να τραυματιστούν μέσα στο σπίτι από:

-Πτώση από εσωτερική σκάλα, παράθυρο η μπαλκόνι

-Χτυπήματα σε γωνίες επίπλων

-Ηλεκτροπληξία, από ακάλυπτες πρίζες

-Καυτό νερό

-Καταπλάκωση από ανασφάλιστα έπιπλα

-Εισπνοή καπνού λόγω πυρκαγιάς, ή άλλης αιτίας

-Αιχμηρά αντικείμενα, μαχαίρι ή ψαλίδι

-Ασφυξία από κορδόνι, σχοινί, πλαστική σακούλα στο κεφάλι

-Δηλητηρίαση από φάρμακα, χημικά, καθαριστικά, κ.λ.π.

-Δάγκωμα σκύλου

-Πυροβόλο όπλο.

«Το σύνολο σχεδόν των ατυχημάτων μέσα στο σπίτι μπορούν να προληφθούν αν παίρνουμε τα κατάλληλα μέτρα προστασίας για τα παιδιά» συμπλήρωσε ο Α. Χατζής και πρόσθεσε ότι «θα πρέπει να γνωρίζουμε πώς να δώσουμε πρώτες βοήθειες στο παιδί, καθώς, για παράδειγμα, με πέντε πλήξεις στην πλάτη και εφαρμογή του χειρισμού Heimlich μπορούμε να αποβάλλουμε ένα ξένο σώμα από τον αεραγωγό. Κι αυτό γιατί η απόφραξη του αεραγωγού είναι η πρώτη αιτία θανάτου».

Σύμφωνα με τον Α. Χατζή, ατυχήματα γίνονται παντού, όπου δηλαδή υπάρχουν παιδιά. Το σχολείο είναι ένας χώρος με μεγάλο αριθμό παιδιών και τα ατυχήματα είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Στα σχολεία, τα περισσότερα ατυχήματα σχετίζονται με:

-Πτώση

-Σύγκρουση με αντικείμενο

-Σύγκρουση με άλλο παιδί

-Γλίστρημα

-Τραυματισμό από αιχμηρό αντικείμενο

-Καυγά μεταξύ των παιδιών.

Η αποφυγή των τραυματισμών στο σχολείο μπορεί να γίνει με τη δημιουργία των κατάλληλων χώρων και τον έλεγχο ασφαλείας τους πριν την έναρξη της λειτουργίας, καθώς επίσης και με την εκπαίδευση των παιδιών και τη στοχευμένη  εποπτεία των εκπαιδευτικών τόσο μέσα στην αίθουσα, όσο και στα διαλείμματα.

Πρόληψη δεν σημαίνει φόβος

«Πρόληψη ατυχημάτων δεν σημαίνει φοβάμαι τα πάντα. Σημαίνει σκέφτομαι πριν κάνω κάτι, για να αποφύγω ένα ατύχημα» διευκρίνισε ο Α. Χατζής. Η καλή οργάνωση με την σωστή εκπαίδευση των παιδιών από το δημοτικό, καθώς επίσης των γονέων, των εκπαιδευτικών και όλων των υγειονομικών (παιδιών και ενηλίκων), θα βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη των ατυχημάτων. Σε ότι αφορά τη σωστή και άμεση αντιμετώπισή τους υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθούν επιπλέον μονάδες Εντατικής Θεραπείας Παίδων και σε άλλα νοσοκομεία της χώρας μας».

Πολύ σωστές οι επισημάνσεις του Α. Χατζή. Το θέμα δεν είναι να γίνουμε φοβικοί αλλά μεθοδικοί, με την κατάλληλη εκπάιδευση και πάνω απ' όλα μη εκφοβίζοντας το παιδί που τα αντιλαμβάνεται όλα. Θα πρόσθετα δε, σ' αυτό, ότι η εκπαίδευση ενός παιδιού είναι μία κουραστική μεν διαδικασία, εντούτοις πρέπει να γίνεται με όρεξη και προσοχή.

Οι ευθύνες των γονέων είναι πολλές, ειδικά στα πρώτα χρόνια της ανατροφής. Πάντα, όμως, υπάρχει χρόνος για να δει κανείς τα πράγματα πιο σοβαρά. Γιατί τα παιδιά χρειάζονται αφενός απλόχερη αγάπη και αφετέρου προστασία από τους γονείς και τους συνοδούς.