Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Σύγκρουση και αναστάτωση έχει προκληθεί από τις μειωμένες παραδόσεις εμβολίων που έχουν καθυστερήσει σημαντικά τους εμβολιασμούς στις χώρες της ΕΕ. Η σύγκρουση ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα στα εμβολιαστικά προγράμματα των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απείλησε τις φαρμακευτικές εταιρείες με απαγόρευση των εξαγωγών εμβολίων κορωνοϊού σε χώρες εκτός της ΕΕ.

Με τον τρόπο αυτό, επέλεξαν να απαντήσουν οι Βρυξέλλες στην αιφνιδιαστική ανακοίνωση της AstraZeneca ότι αρχικά θα παραδώσει σημαντικά λιγότερες δόσεις εμβολίων από αυτές που είχαν συμφωνηθεί.

Και διερωτάται κανείς: Γιατί όλο αυτό το κώλυμα σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή; Πώς αθετούνται αν πάρουμε την πλευρά της ΕΕ προπληρωμένες συμφωνίες και τίθεται σε κίνδυνο η ζωή χιλιάδων πολιτών;

Η AstraZeneca κάνει λόγο για προβλήματα στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού. Για τον προβληματικό αυτό εφοδιασμό, αλλά γενικότερα για το εμβολιαστικό πρόγραμμα, έχουν ήδη δημιουργηθεί πολλά προβλήματα σε χώρες όπως η Γερμανία, όπου ο σχεδιασμός συνήθως είναι αυστηρός.

Στην χώρα μας δημιουργήθηκε ήδη ανάλογο πρόβλημα, αναγκάζοντας τον πρωθυπουργό να δηλώσει ότι «δεν μπορούμε να ξοδέψουμε όλα τα εμβόλια που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα διότι δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν οι φαρμακευτικές εταιρείες μπορούν να τηρήσουν τις ημερομηνίες παράδοσης που έχουν δεσμευθεί. Εάν είχαμε προγραμματίσει περισσότερα εμβόλια, υπήρχε ο κίνδυνος να μην κάνουν τον δεύτερο εμβολιασμό όλοι όσοι έκαναν την πρώτη δόση».

Η βρετανο-σουηδική AstraZeneca δήλωσε την Παρασκευή ότι θα παραδώσει μόνο 31 εκατ. δόσεις μέχρι τα τέλη Μαρτίου, αντί για 80, μετά την έγκριση του εμβολίου της.

«Αυτό είναι απαράδεκτο για την ΕΕ», δήλωσε η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ Στέλλα Κυριακίδου, στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα. Προηγουμένως, εκπρόσωποι της Επιτροπής και των χωρών της ΕΕ είχαν πραγματοποιήσει ωριαία διάσκεψη με την AstraZeneca. Σύμφωνα με την Ευρωπαία Επίτροπο, δεν δόθηκαν από την εταιρεία πειστικές εξηγήσεις.

Περί τα τέλη Αυγούστου, η Κομισιόν συνήψε με την AstraZeneca συμφωνία αγοράς για 300 εκατ. δόσεις εμβολίου με δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης 100 εκατομμυρίων. Η εταιρεία έχει λάβει περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ για να προωθήσει την ανάπτυξη του εμβολίου και, το πιο σημαντικό, να ξεκινήσει την παραγωγή ακόμη και πριν από την επίσημη έγκριση. Οι χώρες της ΕΕ υπέβαλαν τις δεσμευτικές εντολές τους στην εταιρεία στα τέλη Οκτωβρίου.

Το ερώτημα τώρα είναι τι συνέβη με τα προπαραγόμενα εμβόλια. Οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι, είτε η AstraZeneca δεν τα παρήγαγε ποτέ, είτε πωλήθηκαν σε άλλους πελάτες. Ενδεχόμενα που αν επιβεβαιωθούν, θα αποτελούσαν κατάφωρη παραβίαση της συμφωνίας, όπως αναφέρουν πηγές της Κομισιόν.

Αναμενόμενη λοιπόν, η αντίδραση από την Κομισιόν, που σε αυτή την χρονική στιγμή παρεμβαίνει καταλυτικά μπροστά στο φάσμα παταγώδους αποτυχίας των εμβολιαστικών προγραμμάτων στις χώρες - μέλη της ΕΕ.

Το ζήτημα, όμως, παραμένει: Τι θα γίνει με το πρόγραμμα των εμβολιασμών από την στιγμή μάλιστα που πρέπει να γίνουν και οι δύο δόσεις εμβολίων; Πώς θα εξασφαλιστούν οι δόσεις αυτές και όλα θα κυλήσουν ομαλά; 

Στην Υγεία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνονται εκπτώσεις, πόσο μάλλον στην προκειμένη περίπτωση και δεδομένων των έκτακτων συνθηκών με τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, να υπάρχουν ελλείψεις εμβολίων είτε λόγω μιας προβληματικής συμφωνίας, είτε μιας ελλιπούς εφοδιαστικής αλυσίδας.

Υπάρχει δρόμος ακόμη μέχρι την επιστροφή στην ομαλότητα. Και αυτός ο δρόμος γίνεται ακόμη μεγαλύτερος, από την στιγμή που στο πιο κρίσιμο σημείο δημιουργούνται τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις, οι οποίες βάζουν σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών και συνάμα πυροδοτούν εκ νέου συνωμοσιολογικά σενάρια.

Σε τελική ανάλυση, δεν μπορεί να προστεθεί, πέρα από την αμφισβήτηση για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, και ένα άλλο μεγάλο θέμα που αφορά τις ελλείψεις. Οι στιγμές είναι πολύ κρίσιμες για να δημιουργείται όλη αυτή η αντιπαράθεση.