Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς και οι κίνδυνοι κατά της διαφάνειας αλλά και η ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και η πολυφωνία αποτελούν το Α και Ω στις  δύσκολες εποχές που ζούμε.

Σε συνδυασμό με την μεγάλη παραπληροφόρηση αλλά και την ελεγχόμενη πληροφόρηση στα ΜΜΕ, η ανάγκη για ενδελεχή έλεγχο στο ιδιοκτησιακό αλλά και στην εργασία και έκφραση του δημοσιογράφου, γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική.

Στo πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν πριν από λίγες ημέρες εγκαινίασε το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ πρόγραμμα «Euromedia Ownership Monitor».

Παράλληλα, η ΕΕ χρηματοδοτεί έργα για την ελευθερία του Τύπου, όπως το «Media Pluralism Monitor».

Euromedia Ownership Monitor

Σε ότι αφορά το πρώτο, πρόκειται εν προκειμένω για ένα παρατηρητήριο που συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο Paris Lodron του Σάλτσμπουργκ και το οποίο θα παρέχει μια βάση δεδομένων με πληροφορίες σχετικά με την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης ανά χώρα, θα αξιολογεί συστηματικά τα σχετικά νομικά πλαίσια και θα εντοπίζει πιθανούς κινδύνους κατά της διαφάνειας στην ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης.

Το νέο αυτό εργαλείο θα τροφοδοτεί τις αξιολογήσεις της πολιτικής και τις κανονιστικές αξιολογήσεις και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη στήριξη της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης.

Θα ταυτοποιεί επίσης, την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης, καθιστώντας πιο ορατά πιθανά ζητήματα συγκέντρωσης και βελτιώνοντας την κατανόηση της αγοράς των μέσων ενημέρωσης. Στο έργο αυτό, το οποίο αναμένεται να διαρκέσει ως τον Σεπτέμβριο του 2022, η ΕΕ παρέχει στήριξη ύψους 1 εκατ. ευρώ.

Πολυφωνία

Επιπλέον, τις προσεχείς εβδομάδες θα δημοσιευτεί μια δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Οι δικαιούχοι αυτού του πιλοτικού έργου επελέγησαν κατόπιν πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, η οποία απευθυνόταν σε ενδιαφερόμενους φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια στον τομέα της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, η οποία ορίζεται στο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία.

Ενίσχυση εργασίας & ασφάλειας των δημοσιογράφων

Η ελευθερία των ΜΜΕ και ο πλουραλισμός διασφαλίζουν τη ροή των πληροφοριών και παίζουν καθοριστικό ρόλο για τον έλεγχο της εξουσίας. Η Κομισιόν έχει εντείνει το έργο της στον τομέα αυτό. Έχει θέσει την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στο επίκεντρο της αναφοράς του κράτους δικαίου και συνεχίζει να χρηματοδοτεί μια σειρά από έργα.

Προβλέπει επίσης, βασικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της εργασίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων και έχει υιοθετήσει ένα σχέδιο δράσης με στόχο την προώθηση ενός βιώσιμου οικοσυστήματος μέσων ενημέρωσης.

Η δέσμευση της ΕΕ να σέβεται την ελευθερία και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και να διατηρεί την ελευθερία της έκφρασης -η οποία περιλαμβάνει το δικαίωμα λήψης και μετάδοσης πληροφοριών χωρίς παρέμβαση της δημόσιας αρχής- κατοχυρώνεται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, το οποίο αντικατοπτρίζει το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.

Χρηματοδότηση έργων για την ελευθερία των ΜΜΕ

Η ΕΕ χρηματοδοτεί πολλά έργα, τα οποία στοχεύουν στη χαρτογράφηση των παραβιάσεων της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και την υπεράσπιση δημοσιογράφων υπό απειλή, την παρακολούθηση των κινδύνων για τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και την υποστήριξη της συνεργατικής δημοσιογραφίας, της συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών.

Η Κομισιόν συγχρηματοδοτεί έργα που υλοποιούνται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελευθερίας του Τύπου και των Μέσων Ενημέρωσης (ECPMF) και τους εταίρους του, με στόχο την αντιμετώπιση των παραβιάσεων της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της πολυφωνίας στα κράτη μέλη της ΕΕ και τις υποψήφιες χώρες.

Media Pluralism Monitor

Στο πλαίσιο αυτό δόθηκαν επιχορηγήσεις στο Κέντρο για την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης (CMPF) για την ανάπτυξη και την εφαρμογή του «Media Pluralism Monitor» (MPM), το οποίο παρέχει μια ολοκληρωμένη επισκόπηση των κινδύνων για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και τον πλουραλισμό σε όλη την Ευρώπη, εξετάζοντας τέσσερις κύριους τομείς:

-βασική προστασία

-πολυφωνία αγοράς

-πολιτική ανεξαρτησία 

-κοινωνική ένταξη.

Το ανακοινωθέν πιλοτικό πρόγραμμα Euromedia Ownership Monitor θα ενισχύσει τη διαφάνεια της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης.

Προϋπολογισμός 2021 - 2027

Για το 2021-2027, ο προγραμματισμένος προϋπολογισμός για ολόκληρο το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» θα είναι περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αύξηση 80% σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο (2014-2020) σε επίπεδο ΕΕ 27.

Το πρόγραμμα θα προωθήσει την ευρωπαϊκή συνεργασία για την πολιτιστική πολυμορφία και τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα για τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς.

Συμπράξεις & διασυνοριακή συνεργασία

Δημοσιεύτηκε, εντωμεταξύ, πρόσκληση για δημοσιογραφικές συμπράξεις που αποσκοπούν στην προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας σε επίπεδο τομέων μεταξύ των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη.

Για να αυξηθεί, τέλος, η χρηματοδότηση και να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμη υποστήριξη για τα σχέδια για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, τον πλουραλισμό και τον αλφαβητισμό, έχει εκπονηθεί από αυτό το πρόγραμμα ένας ειδικός φάκελος ύψους τουλάχιστον 75 εκατομμυρίων ευρώ.