Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), υπέβαλαν την Πέμπτη στο Συμβούλιο της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης κατά της από 7-6-2021 Απόφασης του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου και του Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών, με την οποία η Τουρκία χαρακτηρίστηκε ασφαλής τρίτη χώρα για τους πολίτες καταγωγής Συρίας, Αφγανιστάν, Σομαλίας, Πακιστάν και Μπαγκλαντές.

H απόφαση αυτή για την Τουρκία, αν μη τι άλλο δεν στηρίζεται πουθενά, με δεδομένες τις σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων που υφίστανται οι πολίτες στην Τουρκία από ένα καθεστώς που φημίζεται για την σκληρότητα, αλλά και την αυθαιρεσία σε πολλά επίπεδα. Η χώρα αυτή κατηγορείται για πολλά από την ΕΕ, ειδικά, όμως, στο θέμα των προσφύγων όπου δεν θέλουν να τους δεχθούν, η στάση αυτή αλλάζει, με δεδομένο ότι και η Ελλάδα δεν δέχεται στο έδαφός της άλλους πρόσφυγες.   

Τα πράγματα αλλάζουν όταν μπαίνει στην μέση το προσφυγικό. Στο πλαίσιο αυτό, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) προέβη στην παραπάνω ενέργεια. Ίσως με αυτή την κίνηση επιχειρείται να στιγματιστεί η επιλεκτική πολιτική απέναντι στην γείτονα χώρα, που άλλες φορές μπαίνει στην μαύρη λίστα και άλλες πέφτει στα μαλακά.

Το ΕΣΠ επισημαίνει στην σχετική του ανακοίνωση ότι με την Κοινή Υπουργική Απόφαση επιχειρείται η διαγραφή της υποχρέωσης της Ελλάδας να εξετάσει, στην ουσία, αιτήματα ασύλου προσφύγων από τις ως άνω χώρες, σε κατάφωρη αντίθεση με το κράτος δικαίου, το Σύνταγμα και τις Διεθνείς Δεσμεύσεις της χώρας και μάλιστα με μία διαδικασία αντίθετη και με τις προβλέψεις του δικαίου της ΕΕ.

Ήδη η απόφαση αυτή, σύμφωνα με το ΕΣΠ, έχει σημάνει τη μαζική απόρριψη με συνοπτικές διαδικασίες των καταγόμενων αιτούντων άσυλο από τις ως άνω αναφερόμενες πέντε χώρες, που αποτελούν περισσότερο από το 67% των αιτούντων άσυλο στη χώρα, ενώ καμία διαφοροποίηση δεν έχει προκύψει μετά τα πρόσφατα γεγονότα στο Αφγανιστάν και την επαναφορά του καθεστώτος των Ταλιμπάν.

Σημειώνεται δε, ότι:

-Η Τουρκία, δεν δεσμεύεται, καν, πλήρως από τη Σύμβαση του 1951 και το Πρωτόκολλο του 1967 για τους Πρόσφυγες, καθώς, έχει μεν επικυρώσει τη Σύμβαση, αλλά διατηρεί τον γεωγραφικό περιορισμό για τους μη Ευρωπαίους αιτούντες άσυλο.

-Όλες οι επίσημες εκθέσεις και αναφορές καταγράφουν τις, συστηματικές και επί πολλά έτη, κατάφωρες παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του κράτους δικαίου στην Τουρκία, η οποία μάλιστα έχει εισβάλλει στη Συρία και συμβάλει η ίδια στον βίαιο εκτοπισμό πληθυσμών.

Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες υπογραμμίζει, επίσης, ότι ενώ για το θέμα είχε συσταθεί από τις 17-11-2020 Ομάδα εργασίας αποτελούμενη μεταξύ άλλων και από πανεπιστημιακούς και εμπειρογνώμονες εγνωσμένου κύρους και υψηλής επιστημονικής κατάρτισης, κανένα πόρισμα της Ομάδας αυτής δεν εκδόθηκε ούτε λήφθηκε υπόψη.

Αντίθετα, όπως αναφέρεται, παραγγέλθηκε εισήγηση των υπηρεσιών, η οποία επικαλείται πληροφορίες, που όχι μόνο δεν στηρίζουν την κρίση των δύο Υπουργών περί της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας, αλλά οδηγούν στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα.

Για τον λόγο αυτό, το σχετικό σημείωμα της Υπηρεσίας Ασύλου, συντεταγμένο στα Αγγλικά, γνωστοποιήθηκε μόνο κατόπιν εισαγγελικής παρέμβασης. Περαιτέρω, σχετική έρευνα της αρμόδιας υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EASO), ήδη από το 2019, ουδόλως λήφθηκε υπόψη, καθώς όχι μόνο δεν στήριζε τη σχετική κρίση των δύο Υπουργών, αλλά στοιχειοθετούσε ακριβώς το ότι η Τουρκία δεν αποτελεί ασφαλή τρίτη χώρα για τους πρόσφυγες.

Η απόφαση, τονίζει τέλος το ΕΣΠ, είναι προφανές ότι εκδόθηκε μέσα στο συνολικό πλαίσιο της πολιτικής αποτροπής της Ελλάδας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την Κοινή Δήλωση ΕΕ Τουρκίας του 2016 και ιδίως από το Μάρτιο του 2020 έως και σήμερα, που σκοπό έχει να αφήσει έκθετους, χωρίς χαρτιά και χωρίς καμία προστασία ανθρώπους, οι οποίοι φεύγουν από την πατρίδα τους για να αναζητήσουν προστασία σε μια ασφαλή χώρα.

Όπως διατυπώνεται, η άποψη του ΕΣΠ δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Οι πρόσφυγες όντως μένουν απροστάτευτοι, αφού κινδυνεύουν να επιστραφούν σε πολεμικά μέτωπα μέσω της Τουρκίας. Είναι τουλάχιστον ατυχής η θεώρηση πως η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα, την στιγμή που παραβιάζει συστηματικά κάθε έννοια δικαίου.

Ας μην γίνεται λοιπόν, επιλεκτική αντιμετώπιση επειδή η Ελλάδα δεν θέλει να φορτωθεί άλλους πρόσφυγες. Γιατί σε τελική ανάλυση, ποιο έντιμο είναι να λες ότι κλείνεις τα σύνορα από το να ωραιοποιείς μία  κοινή δήλωση σαν αυτή μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας που δίνει το δικαίωμα σε επαναπροωθήσεις ανθρώπων σε μία χώρα που δεν σέβεται βασικούς κανόνες δικαίου.