Τα self tests παρέχονται πλέον και στην Ελλάδα από τα φαρμακεία για τους μαθητές και καθηγητές μετά από μερικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην αρχή με την λειτουργία του Συστήματος και που τώρα, όπως διαβεβαιώνουν πολλά φαρμακεία, η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί πλήρως.

Να σημειωθεί ότι τα προβλήματα με τα αυτοδιαγνωστικά tests ξεκίνησαν στην χώρα μας με τα πακέτα που παρέλαβαν οι φαρμακοποιοί την προηγούμενη Τετάρτη, όταν και κλήθηκαν να συσκευάσουν οι ίδιοι χιλιάδες ατομικές συσκευασίες. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, απεστάλησαν αντί self tests, rapid tests.

Γονείς και φαρμακοποιοί παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα προβληματισμένοι και αγχωμένοι από την κατάσταση που επικράτησε και τον αρχικά ανεπαρκή σχεδιασμό σε ό,τι αφορά τα self tests στους μαθητές.

O προγραμματικός σχεδιασμός πάντως, προβλέπει ότι θα διατεθούν μέχρι τα τέλη της εβδομάδας 900.000 self tests.

Αυτά τα 900.000 τεστ θα παραληφθούν από 580.000 άτομα που απασχολούνται συνολικά στο λιανικό εμπόριο, στις Μεταφορές (περιλαμβάνονται και οι οδηγοί στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς), στις τράπεζες, ενώ οι μαθητές της Γ' Λυκείου, οι εκπαιδευτικοί και λοιπό προσωπικό που εργάζεται σε σχολικές δομές (σχολικοί τροχονόμοι, κυλικεία, καθαριστές) υπολογίζονται σε άλλα 350.000 άτομα.

Αποτελεσματικότητα self tests

Σε πρόσφατη μελέτη πάντως, αξιολογήθηκε η συμφωνία των αποτελεσμάτων των self tests και του τεστ που διενεργήθηκε από επαγγελματίες υγείας.

Επιστημονική ομάδα οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως όταν οι άνθρωποι λάμβαναν οι ίδιοι το δείγμα από τη μύτη τους και έκαναν ανώνυμα εγκεκριμένο test από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ευαισθησία του τεστ ήταν πολύ κοντά με εκείνες που λαμβάνονταν με λήψη αντιγόνου που έκαναν επαγγελματίες, παρότι οι διενεργούντες την εξέταση ξέφευγαν συχνά από τις οδηγίες.

Τα ποσοστά συμφωνίας μεταξύ των self tests και των τεστ που είχαν διενεργήσει επαγγελματίες, βρίσκονταν στα θετικά αποτελέσματα στο 91,4% και στα αρνητικά στο 99,1%.

Μελέτες έδειξαν πως η ποιότητα των δειγμάτων που είχαν ληφθεί από μη επαγγελματίες Υγείας, είχαν τελικά την ίδια απόδοση με τα μοριακά τεστ PCR.

Σε μία από αυτές, αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα self tests με δείγματα που είχαν βγει θετικά με εξέταση PCR και με βάση το άτομο που λάμβανε το δείγμα.

Βρέθηκε πως το test ήταν πιο ευαίσθητο όταν γινόταν από εργαστηριακό επαγγελματία (78,8%), σε σύγκριση με έναν εκπαιδευμένο επαγγελματία Υγείας (70%) ή έναν εκπαιδευμένο πολίτη (57,5%).

Έγκριση test

Ο FDA έχει εγκρίνει 3 τουλάχιστον test είτε συνταγογραφούμενα, είτε μη, τα οποία είχαν ως τώρα έγκριση για συμπτωματικά άτομα, και για το μαζικό «screening» ασυμπτωματικών φορέων του ιού.

Η θέση των συγκεκριμένων test είναι πολύ σημαντική με την επερχόμενη άρση των μέτρων κυρίως σε εργασιακά περιβάλλοντα και σχολικούς χώρους, όπου οι ασυμπτωματικοί φορείς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μαζικά κρούσματα COVID-19 λόγω του συγχρωτισμού.

Τι πρέπει να προσέχουμε

Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΙΣΘ) Νίκος Νίτσας, «τα self tests έχουν ως κύριο σκοπό την ανίχνευση ασυμπτωματικών φορέων του ιού SARS-COV-2.

Είναι ένα εργαλείο κατά της διασποράς του ιού, που βοηθά και στην επιδημιολογική καταγραφή». Όμως θα πρέπει να γίνει σαφές - επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του ΙΣΘ - ότι:

-Στην περίπτωση που διενεργήσουμε το τεστ και μας δώσει αρνητικό αποτέλεσμα ΔΕΝ επαναπαυόμαστε αλλά συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε τα μέτρα ατομικής προστασίας φορώντας μάσκα, κρατώντας αποστάσεις, εφαρμόζοντας καλή υγιεινή των χεριών κτλ.

-Το αρνητικό αποτέλεσμα δεν σημαίνει ότι κάποιος... δεν έχει μολυνθεί από τον ιό. Ειδικότερα αν ο ασθενής έχει χαμηλό ιικό φορτίο υπάρχει περίπτωση να μην ανιχνευθεί ο ιός με το self-test!

-Στην περίπτωση που εκτελέσουμε το τεστ και μας δώσει θετικό αποτέλεσμα, θα πρέπει αυτό να επιβεβαιωθεί σε μικροβιολογικό-βιοπαθολογικό εργαστήριο.

-Παραμένουμε σπίτι σε καραντίνα έως την έκδοση του αποτελέσματος της μοριακής εξέτασης από το εργαστήριο.

-Εάν έχουμε συμπτώματα όπως πυρετό, βήχα, απώλεια γεύσης ή όρασης, καταβολή, θα πρέπει να απευθυνόμαστε αμέσως στο γιατρό μας.

Πώς γίνεται, όμως, ή έγινε ο σχεδιασμός για τα self tests σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Ενδεικτικά παραθέτω τι γίνεται σε Γερμανία και Ελβετία:

Self tests στην Γερμανία

Τα ομοσπονδιακά κρατίδια προμηθεύουν γρήγορα self tests για χρήση σε κέντρα εξέτασης, σχολεία, γηροκομεία.

Η συνομοσπονδία εξασφάλισε πιστώσεις για διαφορετικούς κατασκευαστές, έτσι ώστε να είναι διαθέσιμα σε επάρκεια self tests στη γερμανική αγορά.

Ειδική ομάδα (task force) καθοδηγούμενη από το υπουργείο Υγείας συγκέντρωσε γρήγορους και αξιόπιστους παρόχους με τα πρόσωπα επαφής στα ομοσπονδιακά κρατίδια και με τον τρόπο αυτό διευκόλυνε την ανταλλαγή και εξεύρεση λύσεων για την ανάπτυξη σε κάθε κρατίδιο λογιστικών αλυσίδων για τα αποκεντρωμένα test (για την προμήθεια σχολείων και κέντρων ημερήσιας φροντίδας παιδιών).

Σύμφωνα με τους παρόχους, 150 εκατομμύρια rapid tests ήταν διαθέσιμα για άμεση παραγγελία τον Μάρτιο. Επιπλέον, η task force επιτρέπει στα κρατίδια να δώσουν εντολή για την παραγγελία επιπλέον 240 εκατομμυρίων rapid tests στo πλαίσιο κοινής συμφωνίας προμηθειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Προκειμένου να επιταχυνθεί η έναρξη του αυτοέλεγχου, η task force παρείχε στα κρατίδια πιστώσεις πώλησης όγκου άνω των 130 εκατομμυρίων test για τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2021 (Roche: 70,5 εκατομμύρια, Siemens: 62 εκατομμύρια).

Παροχή self tests στην Ελβετία

Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της χώρας ξεκίνησε να σχεδιάζει από τις αρχές Μαρτίου, ώστε να συνοδευτεί το άνοιγμα της αγοράς και η άρση του lockdown με δοκιμαστικά δωρεάν test για όλους.

Η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση καλύπτει από τον Μάρτιο το κόστος όλων των tests. Για τη βελτίωση της πρόληψης και της έγκαιρης ανίχνευσης των κρουσμάτων κορωνοϊού, οι εταιρείες και τα σχολεία διεξάγουν επανειλημμένα tests.

Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο πρόσφερε σε κάθε άτομο την δυνατότητα διενέργειας 5 αυτοελέγχων το μήνα δωρεάν. Έτσι, όλοι μπορούν να εξετάζονται αμέσως, ενώ όλες οι εξετάσεις στα φαρμακεία ή τα κέντρα εξέτασης είναι δωρεάν, ακόμη και για άτομα χωρίς συμπτώματα.

Το κόστος αυτής της επέκτασης εκτιμάται σε περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο ελβετικά φράγκα το 2021. Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, μετά από διαβούλευση με τα καντόνια, έλαβε την τελική απόφαση στις 12 Μαρτίου.