Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Είναι γεγονός ότι τα αιτήματα για περισσότερη δημοκρατία αλλά και οι δράσεις για την προάσπιση των ατομικών ελευθεριών έχουν περιοριστεί εδώ και ένα χρόνο λόγω της πανδημίας, αλλά και του αισθήματος φόβου που έχει κατακλύσει την ανθρωπότητα από έναν ιό που σε τελική ανάλυση μπορεί να είναι όντως πολύ επικίνδυνος για την δημόσια Υγεία, όμως και τις παθογένειες των συστημάτων Υγείας ανέδειξε πανηγυρικά και την επιστημονική κοινότητα στο σύνολό της έβαλε σε μπελάδες, εκεί που η όλη προσπάθεια είχε επικεντρωθεί στην καταπολέμηση του καρκίνου ή των λίαν επικίνδυνων σπάνιων ασθενειών.

Η δημοκρατία δεν έχει πληγεί, όμως, τον τελευταίο χρόνο, καθώς η όλη ιστορία είναι γνωστή από παλιά. Το πολύ ανησυχητικό είναι ότι σοφά μυαλά δεν υπάρχουν, ούτε σοβαρές παρεμβάσεις γίνονται για την πορεία της ανθρωπότητας με διάφορα παγκόσμια Forum, όπως γινόταν παλαιότερα. Με λίγα λόγια, ζούμε εποχές όπου το αίτημα για περισσότερη δημοκρατία ενίοτε δεν εκφράζεται καν από τον πνευματικό κόσμο, που αν μη τι άλλο επιδεικνύει μία εκκωφαντική σιωπή.

Η λογική του ατομικού εγκλεισμού που τώρα επικυρώθηκε υπό πραγματικές συνθήκες απομόνωσης, η αποφυγή του άλλου για λόγους καθαρά υγειονομικούς, επέφερε ένα παρατεταμένο χάσμα μεταξύ των γενεών και λύση δεν αποτελεί η ψυχρή επικοινωνία από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η ρομποτοποίηση επίσης, του κόσμου είχε προμελετηθεί και σφυρηλατηθεί από τις προηγούμενες δεκαετίες, όταν ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '60 είχαν μπει οι βάσεις για μια νέα κοινωνική πόρευση που ήταν άμεσα συνυφασμένη με την απουσία ενστάσεων και διαμαρτυριών.

Ο κόσμος βέβαια, δεν έμεινε έκτοτε με σταυρωμένα τα χέρια, όμως απλά κάποια μεμονωμένα γεγονότα που παρέπεμπαν σε κοινωνική εξέγερση γρήγορα αντιμετωπίστηκαν από τα κράτη με την συνεχή παροχή καταναλωτικών αγαθών, την μετατροπή της σκέψης σε εμπόρευμα και την εκτόνωση της τάσης για περισσότερη ατομική ελευθερία στην υποκείμενη ικανοποίηση των επιθυμιών μέσω gadget.

Αυτή ακριβώς η ριζική αλλαγή που έλαβε χώρα εδώ και έξι περίπου δεκαετίες μέσω τεχνητών απολαύσεων, με την τακτική της εγγύησης από το πολιτικοοικονομικό πλέγμα των απολαύσεων αυτών, ο ορισμός του πολίτη ως εκτελών χρέη άνωθεν εντολών και η τυφλή υπακοή στο ευνομούμενο κράτος και τους αντιπροσώπους του, που μεριμνούν δήθεν για την ευημερία του, οδήγησε την ανθρωπότητα σε ένα παρατεταμένο τέλμα, από το οποίο δεν μπορεί να βγει κανείς.

Κι αυτό το τέλμα υφίσταται εδώ και δεκαετίες, πλην, όμως, τα τελευταία 20 χρόνια με την ψηφιοποίηση των πάντων δόθηκε το τελικό χτύπημα. Πόσο λοιπόν, μπορεί να αντέξει αυτού του είδους την υποβάθμιση ο κοινωνικός ιστός; Πώς θα μπορούσαν οι άνθρωποι να βρουν τους τρόπους για την προάσπιση της ατομικής τους ελευθερίας πέραν των κατευθυνόμενων και αυτή την στιγμή αυστηρά περιορισμένων απολαύσεων; Είναι οι άνθρωποι έτοιμοι για αυτή την ριζική αλλαγή των σχέσεων σε όλα τα επίπεδα;

Η ανθρωπότητα δεν μπορεί να συντονιστεί σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτό είναι σίγουρα όνειρο θερινής νυκτός. Αυτό που μπορεί να γίνει, είναι να αφυπνιστούν σταδιακά οι άνθρωποι, να υψώσουν τη φωνή τους όχι μόνο για την κάλυψη των αναγκών της καθημερινότητας και την άρση των κάθε λογής lockdown, αλλά να επιδιώξουν σταθερά την απαγκίστρωση από τους υφιστάμενους κόλαφους, που στο τέλος υπηρετούν την καθωσπρεπική νοοτροπία και την παιδευτική ανυπαρξία προς όφελος ενός συστήματος που αποσιωπεί τα πάντα και αδρανοποιεί την κοινωνική αντίσταση.

Όλα θα μπορούσαν να αλλάξουν μεν, εν ολίγοις, αν οι άνθρωποι αποφάσιζαν πως δεν μπορούν πια να είναι δούλοι καμίας ιστορικής παράδοσης και πάνω απ' όλα να δέχονται αδιαμαρτύρητα όσα επιβάλλονται σε καθημερινή βάση.

Το πρόβλημα, θέλω να πω συμπερασματικά, δεν είναι να μπει η κατάκτηση του όποιου ατομικού δικαιώματος ως απόλυτος στόχος αλλά να επιβληθεί το δικαίωμα της θέλησης για μία πραγματική ζωή, απαλλαγμένη από αγκυλώσεις και ρητές άνωθεν εντολές.

Η εντολή, με λίγα λόγια, να είναι ευρύτερη και πανανθρώπινο αίτημα, ποιοτική ζωή και επανάκτηση των κεκτημένων όχι με την μορφή των προσφορών από την επίσημη εξουσία αλλά απόλαυση της ελευθερίας κινήσεων χωρίς εγγυήσεις και τεχνητές παροχές.

Αυτό που οδηγεί στην πραγματική ελευθερία που δεν σημαίνει κατάργηση νόμων αλλά υλοποίηση αμοιβαίων συμφωνιών και κανονισμών σε αλληλέγγυα πλαίσια.