Του Γιώργου Μαρκατάτου

Ο πορτογάλος υπουργός περιβάλλοντος, ενώ αναγνωρίζει την απειλή του μέλλοντος, επικεντρώνει σε δευτερεύοντα σημεία τη νέα στρατηγική:

·       στη βελτίωση των δεδομένων και στην καλύτερη χρήση των υφιστάμενων δεδομένων,

·       στην προώθηση λύσεων που βασίζονται στη φύση, στην ενσωμάτωση δημοσιονομικών και οικονομικών ζητημάτων

·       και στην κλιμάκωση της δράσης σε διεθνές επίπεδο.

Μια γενικευμένη και υπεραπλουστευμένη παράθεση φράσεων και ορολογίας που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή, όπως:

  την επικέντρωση της στρατηγικής στην καλύτερη συλλογή και ανταλλαγή δεδομένων,

  τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της ανταλλαγής των γνώσεων που αφορούν τις κλιματικές επιπτώσεις και

  την κλιματική προσαρμογή, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση της πλατφόρμας Climate-ADAPT.

Η πλατφόρμα Climate-ADAPT παρουσιάζει ένα σχετικό ενδιαφέρον αν προχωρήσουν τα πράγματα πέρα από την ξερή παράθεση των χωρών και των γεωγραφικών περιοχών που καθορίζονται από περισσότερες της μιας χώρες.

Για να κατανοήσουμε τι θα έπρεπε να εμφιλοχωρήσει στη σκέψη των υπουργών περιβάλλοντος θα έπρεπε να είμαστε στη θέση κατανόησης του κινδύνου από την κλιματική αλλαγή και να προσπαθήσουμε να μειώσουμε τους κινδύνους που είναι στη βάση της χειροτέρευσης των κλιματικών συνθηκών. Θα επικεντρώσουμε σε δυο σημεία που θίγουν τη χώρα μας, με ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο. Στο διεθνή γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό TV5MONDE, με την κυκλοφορία των συμπερασμάτων των υπουργών περιβάλλοντος, είχε ένα ρεπορτάζ όπου φαινόταν η οικολογική καταστροφή από ένα ρόφημα σοκολάτα από την Ακτή Ελεφαντοστού, ή ένα ιταλικός καφές τι μηνύματα έστελνε στις υπανάπτυκτες περιοχές του πλανήτη μας. Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι να μην πίνει ένα ρόφημα σοκολάτας ο Βρετανός πολίτης, ή ένα καφέ ο Ιταλός, αλλά πώς θα βοηθηθούν οι λαοί αυτοί να ξεπεράσουν τα προβλήματα υπανάπτυξης. Μόνο τότε δε θα στοιβάζονται να περνούν με σαπιόβαρκες από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά και να καταλήγουν πολλοί από αυτούς στα πιο βαθιά νερά της Μεσογείου. Το αντίθετο, οι υπουργοί περιβάλλοντος πρέπει να το βάλουν καλά στο μυαλό τους. Δημιουργεί τους γνωστούς και χιλιοειπωμένους κινδύνους ακόμη και για εσωτερικά προβλήματα όχι μόνο στις πρώτες χώρες υποδοχής με προεξάρχουσα τη χώρα μας, αλλά και στη Γαλλία ακούγονται ολοένα και δυνατότερες φωνές και στη Γερμανία οι ντόπιοι πολιτικοί καταλαβαίνουν πόσο τρίζουν οι καρέκλες τους από την ανικανότητα να δουν καθαρά τους κινδύνους και την προέλευσή τους.

Το δεύτερο σημείο που θέλω να περιλάβω στην οπτική που εξετάζουμε, αφορά τη γεωργία. Όποιος σπέρνει ανέμους θερίζει θύελλες, είναι ένα από τα γνωστά στους τοπικούς πληθυσμούς μας αγρότες και εργάτες γης. Επί σειρά ετών οι κυβερνήσεις της χώρας μας και όχι μόνο ήταν κατευχαριστημένες που βρέθηκαν οι χωματερές και «απορροφούσαν» τα προϊόντα μας». Τώρα που κόπηκαν οι επιδοτήσεις και άλλαξαν ρότα οι ταγοί της Ευρώπης, εμείς και άλλοι λαοί τρέχουμε προς κάθε κατεύθυνση να λύσουμε προβλήματα που δημιούργησε η οκνηρή, πονηρή και αδυσώπητη αυτή σκέψη. Ευχαριστημένοι την εποχή εκείνη, που δεν είναι μακρινή, αφήσαμε τα χωράφια μας σε διαρκή αγρανάπαυση. Τώρα θέλουν τεράστιες επενδύσεις για να ξαναπάρουν μπροστά!

Αβίαστα συνάγεται ότι οι υπουργοί θα πρέπει να σκύψουν στο πρόβλημα της κατανομής των πόρων, που είναι γνωστό, ότι ποτέ δε φτάνουν για να εξυπηρετήσουν το σκοπό τους, και να προτάξουν δράσεις συνοχής στις περιφερειακές τους δομές για να μπορέσουν μετά από τη μελέτη των επιπτώσεων να κατανοήσουν το πότε μπορεί να αναταχθεί ο πλανήτης. Θα συμφωνήσει κανείς με την κυβέρνηση για την απολιγνιτοποίηση της χώρας, αν υπάρχουν επενδύσεις που θα κατευθυνθούν με προγραμματισμό στις περιοχές που θα βάλουν πλάτη. Είναι ίσως επιβαρυντικό στοιχείο η πανδημία, αλλά στην περίπτωση της χώρας μας είναι ταυτόχρονα και ενδεικτικό ότι η εγκαταλελειμμένη νεολαία στις περιοχές αυτές που υπερβαίνει το 50% σε ανεργία, δεν έχει καμιά ομοιότητα με το 17% ανεργίας των νέων στις κεντρικές περιοχές της ΕΕ. Η κλιματική αλλαγή για να δουλέψει σωστά για τη χώρα μας πρέπει να κατευθύνει τους ισχνούς πόρους μας προς την περιφέρεια. Μισές δουλειές θα μας βρίσκουν στην αρένα της κριτικής. Και μια πρώτη δράση που πρέπει να αναληφθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι να χρηματοδοτηθεί ο τοπικός τύπος με τα κατάλληλα κονδύλια για το πώς οι στρατηγικές που αποφασίζονται στα συμβούλια μπορούν να μετατρέπονται σε γνώση από τους Ευρωπαίους πολίτες της περιφέρειας, μονίμως αγχωμένοι από την έλλειψη γνώσης των κεντρικών υπηρεσιών και εκείνων που αποφασίζουν για τα άμεσα και καθημερινά προβλήματά τους.