Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Έχουν αλλάξει πολύ οι εποχές. Έχουν διασκορπιστεί οι ιδέες και μεταλλαχθεί οι άνθρωποι, σε σημείο που να μην αναγνωρίζουν οι ίδιοι εαυτούς. Η αποξένωση μεταξύ τους συνδυάζεται τέλεια με μια προφανή απομόνωση και κανείς αναρωτιέται αν η απομόνωση αυτή θα οδηγήσει οριστικά σε έναν εξαναγκαστικό αυτοπεριορισμό, με οδυνηρά αποτελέσματα στην επικοινωνία.

Με οδηγό το χρήμα και την μεταμοντέρνα παραβατική συμπεριφορά που τείνει να γίνει μέρος του όλου συστήματος, με σημαία έναν κατευθυνόμενο καθωσπρεπισμό, που όχι μόνο διατηρεί την συμβατικότητα αλλά πριμοδοτεί ευθέως την ελεγχόμενη αντίδραση, οι άνθρωποι πορεύονται στην ασφαλή οδό της στείρας αναπαραγωγής κατεστημένων αξιών και προαποφασισμένων σχεδίων που οδηγούν στα γνώριμα λημέρια της επανάληψης χωρίς αναλαμπές.

Οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι και εθισμένοι στο να υλοποιούν σχεδιοποιημένες οικονομίες που αναπαράγουν συνήθως φτώχεια και στέρηση. Είναι προσανατολισμένοι διαχρονικά σε μοντέλα ανηθικότητας που επικρατούν χάριν μιας υποτιθέμενης απελευθέρωσης σε κάθε συμπεριφορική εκδήλωση που δήθεν είναι εκτός ορίων ακριβώς για αυτό, για να τιθασευτούν τα ίδια τα άκρα. Μπερδεύονται με αυτό τον τρόπο οι ιδέες και οι έννοιες, οι θεωρίες αλλάζουν μορφή και στόχευση από την μια στιγμή στην άλλη, και στο τέλος μένει μόνο η αίσθηση και η εντύπωση πως κάτι καινούργιο γεννιέται που στην πραγματικότητα δεν υφίσταται.

Στόχος, όμως, είναι αυτό ακριβώς το μπέρδεμα και η σύγχυση, ο αποπροσανατολισμός και το ράπισμα στις ιδέες. Ο άνθρωπος -  καρικατούρα του εαυτού του γίνεται εύκολα χειρίσιμος και ανεκτός σε κάθε νεωτερισμό της κατεστημένης ιδεολογίας του τίποτε. Η ιστορική μνήμη δεν υπάρχει ή αν αυτό γίνεται, λαμβάνει χώρα επιλεκτικά και πάντα με προφανή στόχο την αντικατάσταση του σκεπτού από το τετριμμένο.

Αυτή η κατάσταση δεν είναι τωρινή, απλά τις τελευταίες δεκαετίες έχει ενταθεί σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής ζωής. Θύματα εκατομμύρια άνθρωποι που αναμασούν κάθε τι το αναίμακτο και ανώδυνο μπροστά στον φόβο της δυνατής, αλλά πάραυτα ποινικά κολάσιμης εμπειρίας. Πρέπει να παραμείνουν οι άνθρωποι ανυποψίαστοι και ακίνδυνοι απέναντι σε όλη αυτή την επιβαλλόμενη αστική κουλτούρα των τερατουπόλεων και του βρογχικού αστικού ιστού;

Ποιες ελπίδες για μια πραγματική απελευθέρωση από τα δεσμά του δυνατού και υλοποιήσιμου εντός προκαθορισμένων ορίων συστήματος υπάρχουν από την στιγμή που οι άνθρωποι φιλοτεχνούν οι ίδιοι τις ιδεολογικές τους κρεμάλες;

Και σε τελευταία ανάλυση, πώς και με ποιο τρόπο θα ανασάνει ο μέσος άνθρωπος από την στιγμή που οι Θεσμοί εξακολουθούν να δημιουργούνται από οπουδήποτε αλλού εκτός από τον ίδιο;

Οι κοινωνίες που διανύουμε δεν είναι φιμωμένες με την έννοια ότι κανείς δεν μπορεί να πει τη γνώμη του. Είναι απλά αλλοτριωμένες από τους ίδιους τους ανθρώπους που δεν γνωρίζουν την σκέψη, αλλά πάνω απ' όλα την υποθέτουν ως κάτι που εκφράζεται χωρίς περιστροφές και εκγύμναση του νου. Κοινώς λέει ο καθένας ό,τι και όποτε του κατέβει.

Οι προφητείες για προοδευτική κοινωνική αναμόρφωση πέφτουν ρητώς στο κενό και όλοι όσοι τις πρεσβεύουν, δεν μπορούν να αποδείξουν την προέλευσή τους. Οι εποχές λοιπόν μοιραία κινούνται προς το άγνωστο, χωρίς στόχο και σκοπό και με την επικυριαρχία του ασύδοτου λόγου σε βάρος της μεστής σκέψης.

Θα θελήσουν άραγε, οι άνθρωποι κάποτε να πραγματοποιήσουν το θεαματικό άλμα από την απομόνωση στην επανάκτηση της επικοινωνίας; Θα κατορθώσουν να βρουν και πάλι τα μυστικά εκείνα που θα τους αποκαλύψουν την οδό της σκέψης και της πράξης, μακριά από τον κόσμο της στασιμότητας και τεχνητής οριοθέτησης;

Και τελικά αυτός ο κόσμος θα αναγεννηθεί κάποτε μέσα από τις στάχτες του ή θα αφανιστεί μέσα στην αυτοκαταστροφή του;

Το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να ειπωθεί ως κατεύθυνση και υπόδειξη. Δεν υφίσταται καν το βέλος που οδεύει προς τον στόχο. Μάλλον το τόξο της σκέψης έχει την τάση να τεντώνεται σθεναρά  και να θέλει να διαμοιράσει την δυναμική της προσπάθειας προς όλες τις κατευθύνσεις.

Ακόμη και αυτό, όμως, είναι κάτι, ένα παράθυρο στο φως, μία χαραμάδα σκέψης και δράσης. Και αυτό σε εποχές όπου απουσιάζει η σθεναρότητα της επικοινωνιακής διαδικασίας που έχει καταντήσει δυσεύρετο αγαθό. Σε εποχές όπου η απομόνωση διαρκεί όσο οι άνθρωποι αυτοπεριορίζονται χωρίς να το θέλουν.