Γράφει ο Δημήτριος Χατζηλίας

  Σε προηγούμενα άρθρα μας ασχοληθήκαμε με τα αγροτικά και αστικά ανταλλάξιμα του Σκαλοχωρίου καθώς  και με θέματα των εγκαταλειφθεισών περιουσιών των εκ Τουρκίας προσφύγων μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών. Η εγκαταλειφθείσα στην Τουρκία περιουσία ήταν καταστραμμένη και χαμένη, διά παντός, και όχι  «λαβωμένη» γη.

    Θα ασχοληθούμε, τώρα, με το έντυπο μίσθωσης ανταλλαξίμων τουρκικών κτημάτων  από κάποιον πρόσφυγα  του  Σκαλοχωρίου. Από τα τέσσερα ακίνητα που αναφέρονται δεν περιήλθε σε αυτόν κανένα. 

   Η αίτηση, που απευθύνεται προς το Διοικητή του Υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, περιλαμβάνει τους  αριθμούς των ανταλλαξίμων κτημάτων από τους καταλόγους της Τράπεζας. Κάθε ακίνητο είχε δύο αριθμούς. Ο πρώτος ήταν ο .αύξων αριθμός του ακινήτου και ο δεύτερος ο αριθμός της Τράπεζας. Εδώ αναγράφεται μόνο ο αριθμός της Τράπεζας. Οι αριθμοί του δεύτερου κτήματος είναι 11760/12029..

    Στη δεύτερη στήλη αναγράφεται το είδος του κτήματος (αγρός, βαλανιδοχώραφο, ελαιόκτημα κ.λ.π.), στην τρίτη στήλη η τοποθεσία του κτήματος (εδώ είναι στον Κουλ Οβά), στην τέταρτη στήλη το χωριό, στην πέμπτη  ο τέως ιδιοκτήτης Τούρκος (εδώ είναι  ο Μουσταφά Δαρμπούκα) και στην τελευταία στήλη η έκταση σε στρέμματα.

  Μετά βλέπουμε πώς υπολογίζονταν τα μισθώματα για ελαιοκτήματα  και αγρούς και στην επόμενη σελίδα για κήπους. Οι μισθώσεις γίνονταν για ένα χρόνο  και οι όροι ήταν αυστηροί. Σημειώνουμε τον όρο «Δεν δικαιούμεθα να εκμεταλλευώμεθα  τα εντός των εκμισθουμένων ημίν κτημάτων καμίνια ή λατομεία».

   Μετά υπέγραφαν οι εγγυητές (εδώ οι Στέφανος Στεφάνου και Νικόλαος Καρίπης) και οι μισθωτές. Γινόταν στο τέλος πράξις εκμίσθωσης που υπέγραφε ο Δ/ντής του καταστήματος της Εθνικής Τράπεζας. Η παρατιθέμενη πράξη έγινε επί κυβερνήσεως  Γ. Κονδύλη (29-10-1926).  

= Ο Δημήτριος Χατζηλίας είναι εκπαιδευτικός,

 πολιτικός επιστήμονας και νομικός