Ο πόλεμος δασμών ΗΠΑ – ΕΕ

Ο εμπορικός πόλεμος με τους δασμούς μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ συνεχίζεται μετά τις ενέργειες του Αμερικανού προέδρου, που αν μη τι άλλο δοκιμάζουν σθεναρά την ευρωπαϊκή οικονομία. Ο Ντόναλντ Τραμπ στην προσπάθειά του να λύσει εσωτερικά προβλήματα της χώρας του επιβάλλει συνεχώς δασμούς σε σημαντικά προϊόντα, προκαλώντας την αντίδραση των Ευρωπαίων. 
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα επικίνδυνο παιχνίδι σε βάρος της Ευρώπης, με απρόβλεπτες συνέπειες στην ευρωπαϊκή οικονομική και κοινωνική συνοχή. Το πού θα οδηγήσει τελικά αυτή η κατάσταση, κανείς δεν το γνωρίζει επακριβώς. Αν μη τι άλλο, όπως δείχνουν τα πράγματα, η νέα αυτή αμερικανική πρόκληση δεν μένει αναπάντητη.     
Μετά τις τελευταίες ανακοινώσεις του Τραμπ σχετικά με τους δασμούς, η ΕΕ προετοιμάζει αντίστοιχα επιπλέον αντίμετρα δασμών στις εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αξίας 72 δισεκατομμυρίων ευρώ. 
Αυτό ανακοίνωσε ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ, Maroš Šefčovič, μετά από συνάντηση των υπουργών Εμπορίου της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Πρόκειται για έναν κατάλογο βιομηχανικών και γεωργικών προϊόντων από τις ΗΠΑ που θα επηρεαστούν από τους νέους δασμούς της ΕΕ, σε περίπτωση που αποτύχουν οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για επίτευξη συμφωνίας με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. 
Ο κατάλογος τροποποιήθηκε πρόσφατα. Αρχικά περιλάμβανε εισαγωγές από τις ΗΠΑ στην ΕΕ αξίας 95 δισεκατομμυρίων ευρώ. 
Δεν είναι ακόμη σαφές ποια προϊόντα έχουν διαγραφεί από τον κατάλογο.
Ελπίδα για διαπραγματεύσεις
Ο Τραμπ είχε ανακοινώσει ότι από την 1η Αυγούστου θα επιβάλει νέους εισαγωγικούς δασμούς ύψους 30% στις εισαγωγές από την ΕΕ. 
«Διαπραγματευόμασταν επί εβδομάδες για μια συμφωνία αρχών και νομίζω ότι ήμασταν σχεδόν στο τελικό στάδιο», δήλωσε ο Šefčovič σχετικά με τις διαπραγματεύσεις της ΕΕ με την κυβέρνηση των ΗΠΑ. 
Τα σχέδια αυτά θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο διατλαντικό εμπόριο. «Ένας δασμός 30% θα ισοδυναμούσε με ένα de facto εμπάργκο», δήλωσε. Ωστόσο, ο διάλογος θα συνεχιστεί.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, είχε ανακοινώσει ότι η ΕΕ είναι διατεθειμένη να εργαστεί για την επίτευξη «συμφωνίας» έως την 1η Αυγούστου. Μέχρι τότε, η ΕΕ δεν θα επιβάλει αντίποινα με δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα.
Εάν δεν βρεθεί λύση, θα επιβληθούν οι δασμοί που έχουν ήδη αποφασιστεί και είχαν ανακοινωθεί σε περίπτωση που οι ΗΠΑ δεν καταργήσουν τους νέους δασμούς που επέβαλαν πριν από μήνες στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. 
Οι δασμοί αυτοί αφορούν εξαγωγές της ΕΕ συνολικής αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ και θα μπορούσαν να προστεθούν στους δασμούς επί εξαγωγών αξίας 72 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Να σημειωθεί ότι πριν από λίγο καιρό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εφάρμοσε  αντίμετρα που αφορούσαν μια σειρά προϊόντων των ΗΠΑ και αντιστοιχούν στην οικονομική ζημία που προκλήθηκε στις εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου της ΕΕ ύψους 8 δισ. ευρώ.
Στους δασμούς που αφορούσαν εξαγωγές της ΕΕ αξίας άνω των 18 δισ. ευρώ, η Επιτροπή είχε προτείνει δέσμη νέων αντιμέτρων για τις εξαγωγές των ΗΠΑ. Οι δασμοί τέθηκαν σε ισχύ στα μέσα Απριλίου, μετά από διαβούλευση με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Τα αντίμετρα της ΕΕ εφαρμόστηκαν σε εξαγωγές αμερικανικών αγαθών συνολικής αξίας έως 26 δισ. ευρώ, δηλαδή σε επίπεδο ανάλογο με τους δασμούς των ΗΠΑ.
Το ιστορικό της επιβολής δασμών 
Τον Ιούνιο του 2018, η πρώτη αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ επέβαλε δασμούς ύψους 6,4 δισ. ευρώ (8 δισ. ευρώ με βάση τις ροές και τις αξίες του 2024) στις ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. 
Τον Ιανουάριο του 2020 ακολούθησαν πρόσθετοι δασμοί, οι οποίοι επηρέασαν ενωσιακές εξαγωγές ορισμένων παράγωγων προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου ύψους περίπου 40 εκατ. ευρώ.
Σε απάντηση, τον Ιούνιο του 2018, η ΕΕ θέσπισε αντίμετρα για τις εξαγωγές των ΗΠΑ στην ΕΕ ύψους 2,8 δισ. ευρώ (παρόμοια αντίδραση της ΕΕ ακολούθησε και μετά τη δεύτερη δέσμη δασμών των ΗΠΑ το 2020). 
Τα υπολειπόμενα μέτρα εξισορρόπησης, που αφορούσαν εξαγωγές αξίας έως 3,6 δισ. ευρώ, είχαν προγραμματιστεί να τεθούν σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2021. Μετά από συζητήσεις με τις ΗΠΑ σχετικά με το σύστημα δασμολογικών ποσοστώσεων για τους ενωσιακούς εξαγωγείς, η ΕΕ ανέστειλε τα εν λόγω μέτρα έως τις 31 Μαρτίου 2025, ώστε να δοθεί στα μέρη περιθώριο για την εξεύρεση μιας πιο μακροπρόθεσμης λύσης.
Στις 10 Φεβρουαρίου 2025, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα επιβάλουν δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου και παραγώγων προϊόντων. Η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε αμέσως ότι οι δασμοί αυτοί «κάνουν κακό στις επιχειρήσεις, και ακόμα περισσότερο κακό στους καταναλωτές» και ότι θα προκαλούσαν την αυστηρή και αναλογική αντίδραση της Ευρώπης.
Οι δασμοί των ΗΠΑ ύψους έως 25% ισχύουν για τον χάλυβα και το αλουμίνιο βιομηχανικής ποιότητας, για άλλα ημιτελή και τελικά προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου, καθώς και για τα παράγωγα εμπορικά τους προϊόντα (από μηχανολογικά μέρη έως βελόνες πλέξης) και αντιστοιχούν σε εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ ύψους έως 26 δισ. ευρώ.