Τα τελευταία χρόνια τα τοπία της Ευρώπης δέχθηκαν σημαντικές και πρωτόγνωρες ανθρώπινες επιδράσεις, με τους πόρους τους να μην διαχειρίζονται με τον καλύτερο τρόπο, καθώς δεν υπάρχει πολιτική της χρήσης της γης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα καταστροφικές κι απρόβλεπτες συνέπειες στο μέλλον, καθώς δεν υπάρχει διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου, για να εξασφαλιστεί η συνεχιζόμενη παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών στο μέλλον, και ακριβώς γι' αυτό χρειάζεται η επίτευξη των αναγκαίων κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων.

Η ερευνητική ομάδα της Καθηγήτριας Θ. Τερκενλή, του Τμήματος Γεωγραφιάς του Πανεπιστημίου Αιγαίου, συμμετέχοντας ως εταίρος στο Ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο του FP7, με τίτλο VOLANTE Visions of Land Use Transitions in Europe, παρουσιάζει τα ερευνητικά επιτεύγματα του κέντρου, ακριβώς πάνω σ' αυτό: Μια βιωσιμότερη μελλοντική διαχείριση των χρήσεων της γης στην Ευρώπη.

ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Το Volante σχεδίασε έναν οδικό χάρτη με την επιστημονική καθοδήγηση του Alltera Wageningen UR, τον οποίο παρουσίασε στις 21 Απριλίου στις Βρυξέλλες σε 75 φορείς που επιβεβαίωσαν την εγκυρότητα του εγχειρήματος: να βοηθήσει σε μια βιώσιμη Ευρώπη του μέλλοντος,  τόσο από την διαβούλευση με φορείς που διαχειρίζονται τους πόρους και εταίρους του ίδιου ενδιαφέροντος, όσο και από την συμμετοχή των ίδιων των Ευρωπαίων πολιτών σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αποφευχθούν δυσάρεστες μελλοντικές καταστάσεις.

ΤΑ 3 ΟΡΑΜΑΤΑ

Ως εκ τούτου, ο οδικός χάρτης συνίσταται σε τρία οράματα για τη μελλοντική διαχείριση της χρήσης της γης στην Ευρώπη: το «Καλύτερη Γη στην Ευρώπη» που αναφέρεται στη βέλτιστη χρήση των έγγειων πόρων και συγκεκριμένα θα μπορούσε να παρέχει τον μεγαλύτερο αριθμό οικοσυστημικών υπηρεσιών, σε ηπειρωτική κλίμακα, αλλά στις απομακρυσμένες, απομονωμένες αγροτικές περιοχές θα υποστηριζόταν με δυσκολία από τις τοπικές κοινότητες, εκτός κι αν οι χρήσεις γης και οι οικονομικές δραστηριότητες αναδιαρθρώνονταν, όπως για παράδειγμα με το να μεταβούν από την εξάρτηση από τη γεωργία σε νέες αγροτικές επιχειρήσεις που απαιτούν νέες υποδομές.

Το «Περιφερειακή Συνδεσιμότητα» που αναφέρεται στη ζωή πιο κοντά στο φυσικό περιβάλλον και θ' απαιτούσε μια ισχυρή περιφερειακή διακυβέρνηση και το «Πολυλειτουργικότητα σε Τοπικό Επίπεδο» που αφορά στην αυτάρκεια των τοπικών κοινωνιών.

Ατυχώς, όπως προκύπτει από επιστημονική ανάλυση, κάτω από τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές συνθήκες, κανένα απ' τα παραπάνω οράματα δεν μπορεί να επιτευχθεί, χωρίς ανταλλάγματα, συμβιβασμούς, τολμηρές και συντονισμένες αλλαγές και τέλος, στοχευμένη πολιτική παρέμβαση, που να λαμβάνει υπόψη τα ποικίλα Ευρωπαϊκά περιφερειακά πλαίσια και να ισορροπεί τους συμβιβασμούς, τα ανταλλάγματα και τις αλλαγές που απαιτούνται, με διαφάνεια και καλή ενημέρωση.